«Золотое» правило механики»

Fizika 6-sinf

Oddiy mexanizmlar

(richag, blok, qiya tekislik, vint, pona, chig’iriq)

1.Oddiy mexanizm deb nimaga aytiladi? 2. Qanday oddiy mexanizmlarni bilasiz?

• Qo’zg’almas tayanch atrofida aylana oladigan jismga richag deyiladi.
• Richag oddiy mexanizmdir.

Blok

• O’z oqi atrofida aylana oladigan ariqchali g’ildirak blok deyiladi.

• Blok - o’ziga qo’yilgan kuchning yo’nalishini (ko’chmas blok) va qiymatini (ko’char blok) o’zgartirib beruvchi oddiy mexanizmdir.

Qiya tekislik-

• Og’ir yuklarni ko’tarishda kuchdan yutuq beruvchi oddiy mexanizm.

Pona-

• Qiya tekislikning bir ko’rinishi bo’lib prizma shaklida yasaladi. Bu oddiy mexanizm bo’lib ishlov berilayotgan buyumni yorishda, ajratishda ishlatiladi.

Chig’iriq

• -bir o’q atrifida aylana oladigan, bir biriga biriktirilgan ikkita g’ildirakdan iborat oddiy mexanizmdir.
• Masalan dastakli quduq chig’irig’i.

Vint

• — oddiy mexanizm. Vintning rezbasi yana bir oddiy mexanizm bo’lib silindrga o’ralgan qiya tekislikning bir ko’rinishidir.
• Vint rezbali oddiy mexanizmlarga misollar: domkrat, bolt-gayka, tiski

3. Inson hayotida oddiy mexanizmlardan qayerlarda foydalanadi? 4. Ularning asosiy vazifalari nimadan iborat?

• Qiya tekislik - eskalator, zinapoya va konveyr.
• Pona - o’tin yorishda.
• Vint rezbali oddiy mexanizmlar – domkrat, bolt-gayka, mikrometr, tiski.
• Richag – qaychi, g’altak, ko’tarish kranining strelasi.

Etiboringiz uchun raxmat!