■ / / / / /
MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTLARI UCHUN "ILK QADAM" DAVLAT O'QUV DASTURI
TUSHUNTIRISH XATI
Ushbu hujjat O 'zbekiston Respublikasi m aktabgacha ta'lim tashkilotlari uchun ilk va m aktabgacha
yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo'yiladigan davlat talablariga muvofiq yaratilgan "Ilk qadam " Davlat
o'qu v dasturining ikkinchi nashri hisoblanadi.
Maktabgacha ta'lim jadal rivojlanayotgan ta'lim sohasi bo'lib, u butun dunyo va m am lakatim izdagi
ta'lim sohasi m utaxassislari va tadqiqotchilarining diqqat markazida bo'lib kelmoqda. Hozirgi kunda
O'zbekistonda m aktabgacha ta'lim tizim ini tubdan isloh qilish ishlari amalga oshirilm oqda. Shu
m unosabat bilan Davlat o'quv dasturiga (2018-yil) o'zgartish va qo'shim chalar kiritish hamda ikkinchi
nashrini yaratish zarurati tug'ildi.
Davlat o'qu v dasturining birinchi nashrini qayta ko'rib chiqish uchun quyidagi om illar asos bo'ldi:
•
2019-yilda qabul qilingan "M aktabgacha ta'lim va tarbiya to 'g 'risid a "g i O 'zbekiston Respubli
kasi Qonuni va unda belgilab berilgan m aktabgacha ta'lim va tarbiyaning asosiy tam oyillari,
shuningdek, m aktabgacha ta'lim da davlat siyosatining asosiy yo 'n alish lari1;
•
dasturning birinchi nashrini qo'llashda orttirilgan tajriba va uning tahlili;
•
2021-yilda respublikam izning barcha hududlarida m aktabgacha ta'lim boshqaruv organlari
mutaxassislari, MTTning davlat, nodavlat va m uqobil shakllari pedagoglari va m etodistlari
o'rtasida o'tkazilgan m anzilli m illiy so'rov natijasida aniqlangan fikr va takliflarining inobatga
olinganligi;
•
m aktabgacha ta'lim dasturlarini yaratish bo'yicha o'tgan yillar davomida to'plangan xalqaro
tajriba.
Davlat o'qu v dasturi - bu bolaning barkamol shaxs sifatida shakllanishiga qaratilgan bo'lib, ta'lim
va tarbiya jarayonining maqsadlari, vazifalari, tam oyillari, kutilayotgan natijalari, m azmuni va tashkil
etilishini belgilaydigan tayanch hujjat hisoblanadi.
M azkur hujjat m aktabgacha ta'lim ning muqobil, parsial, m oslashtirilgan dasturlarini ishlab chiqish
uchun ham asosdir.
Davlat o'qu v dasturi ikkinchi nashrining asosiy jihatlari uning m uqobilligi, m oslashuvchanligi, individual
xususiyatlarni hisobga olgan holda har bir bolaning ta'lim ehtiyojlariga qaratilganligidir.
Kiritilgan qo'shim cha va o'zgartirishlar Davlat o'quv dasturining quyidagi jihatlarida o'z aksini topdi:
•
ta 'lim -ta r b iy a ja ra y o n in i ta s h k il e tish ta m o y illa ri dasturning shaxsga yo'naltirilganligi, bola
shaxsini hurm at qilish va har bir bolaning farovonligini ta'm inlash zaruratini ta'kidlash uchun
b a ta fsil o ch ib b e rild i va u m u m la s h tirild i;
•
kom petensiyaga yo'naltirilgan o'qu v dasturlarini yaratish bo'yicha ilg 'or xalqaro tajribani
hisobga olgan holda b o la n in g ta y a n ch k o m p e te n s iy a la ri o ch ib b e rild i va t o 'ld ir ild i;
•
bolalar va pedagogning o'zaro ham korligi yangi form atda, ya'ni "bolaning ovozini eshitish",
uning fikrini hurm at qilish, shuningdek, bolalarning o'qu v jarayonlarida ishtirok etish
im koniyatlarini rivojlantirish va ko'paytirishga; loyiha faoliyati uchun m avzularni tanlashda
bolalar tashabbusi va im koniyatlarini kengaytirishga; individual tarzda va kichik guruhlarda
ishlash uchun rivojlanish m arkazini tanlashga; kun davom ida bolalar bilan o'qu v faoliyatini
birgalikda rejalashtirish, ta'lim olshni rivojlantiruvchi m uloqot orqali birgalikda baholashga
asoslangan holda taqdim etildi;
1
O 'z b e k ito n R e sp u b lik a s in in g " M a k ta b g a c h a ta 'lim va ta rb iy a t o 'g 'r is id a " g i q o n u n i. 16 -d e kab r 2019-yil, O R Q -595-son
Do'stlaringiz bilan baham: