“ZiyoMax o’quv kurslari web: ziyomax uz

na
haqqim ,
 na
huquqim bor.
- uyushiq kesmlarni 
bog’layapti
II. ERGASHGAN QO’SHMA GAPLAR
1. Qismlari ergashtiruvchi bog’lovchilar yoki shunday bog’lovchi vazifasidagi vositalar 
yordamida tobe bog’langan qo’shma gaplar 
Ergasggan qo’shma gaplar 
deyiladi. 
2. Ergashgan qo’shma gaplar tarkibida nechta gap bo’lishidan qatiiy nazar doimo 2 qismdan 
iborat bo’ladi. 
a) hokim qism(bosh gap) 
b) tobe qism (ergash gap)
3. Bunday qo’shma gaplar ergash gapning bosh gapga tobelanishidan hosil bo’ladi. 
4. Mazmuni izolanayotgan gap 
bosh gap
hisoblanadi. 
5. Bosh gapning mazmunini izohlayotgan va ko’pincha tobe shaklda turgan qism 
ergash 
gap
deyiladi. 
6. Hamma vaqt bosh gapdan ergash gapga savol beriladi. Ergash gap bosh gap orqali 
berilayotgan so’roqqa javob bo’ladi. 
7. Yozuvda ergash gap bilan bosh gap orasida doimo vergul qo’yiladi. 
8. Ergash gap bosh gapdan oldin yoki keyin kelishi mumkin. Shundan kelib chiqib 
ergashgan qo’shma gaplarning qolipi quyidagicha bo’ladi. 
9. ergashgan qo’shma gaplar tuzulishiga ko’ra so’z birikmasiga o’xshaydi, ya’ni: 
a) so’z birikmasi ham ergashtiruvchi qo’shma gaplar ham 2 qismdan yani tobe hokim 
qismdan iborat bo’ladi. 
b) ikkalasida ham kompanentlar tobelanish munosabatigakirishadi 
c) ikkalasida ham tobe qism hokimning so’rog’iga javob bo’ladi 
d) ikkalasida ham tobe qism hokimning manosini aniqlab izohlab keladi 
e) ikkalasining farqi shundaki so’z birikmasida so’zlar tobe hokimlik munosabatiga 
kirishadi gaplarning tobe hokimlik munosabati natijasida esa ergashgan qo’shma gaplar 
hosil bo’ladi. 
10. Ergashgan qo’shma gaplarda ergash gap bosh gapga quyidagilar bilan bog’lanadi: 
Vositalar: 
a) ergashtiruvchi bog’lovchilar-
sabab, maqsad, shart, qiyoslash
b) ko’makchili qurilmalar