Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

саллам ҳузурларига келиб: “Фалончи туни билан намоз ўқиб чиқади, аммо кундузи ўғрилик 
қилади”, деди. Шунда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Қилаѐтган иши (яъни, ўқиѐтган 
намози) уни ўғриликдан қайтаради, – деб марҳамат қилдилар (Аҳмад, Ибн Ҳиббон, Байҳақий 
ривоят қилган. Ривоят санади саҳиҳ). 
Имом Бағавий машҳур саҳоба Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилишича, бир 
ансорий йигит Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан беш вақт намоз ўқирди, лекин фаҳш 
ишлардан ўзини тия олмасди. Ҳалиги йигит қилиб юрган ишлари Набий соллаллоҳу алайҳи ва 
салламга айтилганида у зот: “Ўқиѐтган намози куни келиб уни (ѐмонликдан) қайтаради”, деб марҳамат 
қилдилар. Ҳеч қанча вақт ўтмай ўша йигит қилмишига пушаймон бўлиб тавба қилди, яхши томонга 
ўзгарди. 

---

32 
Абул Олия айтади: “Намозда учта хусусият бор: ихлос, қўрқув, Аллоҳни зикр этиш. Кимнинг 
намозида мана шу хислатлар бўлмаса, ўқиган намози намоз эмас. Ихлос бандани яхшиликка ундайди. 
(Аллоҳдан) қўрқиш гуноҳдан тўсади. Аллоҳни эслаш эса яхшиликка буюриб, ѐмонликдан 
қайтаради
63
”. 
َر ٍس َّبَع ِنْبا ِنَع
َمُمْػهَع ََ َعَػت ُىَّللا يِض
َّللا ىَّلَص ِىَّللا ُؿوُسَر َؿ َق :َؿ َق
:َ َّلَسَس ِىْهَلَع ُى
ِنَع ُىُتلَص ُىَمْػهَػت َْلَ ْنَم
.اًدْعُػب لِإ ِىَّللا َنِم ْدَدْزَػي َْلَ ِرَكْهُمْلاَس ِء َِْحَفْلا
َر َس
ُوا 
َّطلا
َػب َر
ُِّنِا
.
Ибн Аббос
64
розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам: “Намоз кимни фаҳшдан, ѐмон ишлардан қайтармаса, Аллоҳ тарафидан фақат ҳалокатни 
(ѐки узоқликни) зиѐда қилади”, деганлар (Табароний ривоят қилган
65
).
Хушуъсизлик асосан икки нарсага олиб боради: 
1. Бузуқ ишлардан тийилмаслик. 
2. Қиѐмат куни муваффақият қозона олмаслик. Зеро, Аллоҳ таоло охиратда нажот топиш 
намоздаги хушуъга боғлиқлигини айтган. 
Намоздан кўзланган асосий мақсад ҳам хушуъдир. Чунки хушуъсиз намоз руҳсиз танага 
ўхшайди. Хушуъсиз намоз совуқ, жонсиз намоздир. Шунинг учун ҳам бундай намоз кишига ҳеч 
қанақа таъсир ўтказмайди, уни гуноҳлардан сақламайди, яхшиликка рағбатини кучайтирмайди. 
Намозхон бўлса-да, тилини беҳуда сўзлардан тиймайдиган, одамларни ғийбат қиладиган, 
алдайдиган, ўзгалар ҳақини ейдиган, тарозидан урадиганлар ҳақида эшитамиз. Нима учун намоз 
уларга фойда бермайди? Намозхон гуноҳлардан сақланаши керак-ку? – деб сўраладиган бўлса, 
жавобимиз қуйидагича: Намозни Аллоҳ буюрганидек тўкис адо этмаслик мана шундай оқибатларга 
сабаб бўлади. Агар намоз қуруқ тана аъзолари ҳаракатидан иборат бўлса, унда руҳ, ҳаловат, сакинат 
бўлмаса, ундай намоз комил ибодат эмас. Чала намоз самараси киши хулқида, муомаласида 
кўринмайди. Шунинг учун, афсуски, намозхонлар орасида мана шунақа номаъқул ишларни 
қиладиганлар ҳам учраб туради. 
Лекин “Намозхон фариштадек оппоқ бўлади, биронтаям гуноҳ қилмайди”, дейилмайди. Банда 
камчиликдан холи эмас. Намозхон бошқалардан фарқли ўлароқ, ожизлик қилиб ѐки билмасдан хатога 
йўл қўйса, дарров тавбага шошилади, Аллоҳга илтижо этиб гуноҳини кечиришни сўрайди. Шунда 
Меҳрибон Аллоҳ банда гуноҳидан ўтади. Шу йўл билан яна Парвардигорига яқин бўлади, оғир руҳий 
босимдан қутулади. 
َع ْن
َأ
ِبِ
ُي َ
ر ْػي َر َة
ُىْهَع ُللا َيِضَر
َق
َؿ 
:
َق
َؿ 
َر
ُس
ُؿو
ِللا
َص َّل
ُللا ى
َع َل
ْه ِى 
َس َس
َّل َ 
: 
ُر
َّب
َص
ِئ 
ٍ
َل ْه
َس
َل ُى
ِم
ْن 
ِص
َه ِم 
ِى 
ِإ
َّل
ُْْا
ُعو
َس ُر
َّب
َق
ِئ 
ٍ
َل ْه
َس
َل ُى
ِم
ْن 
ِق َه
ِم 
ِى
ِإ َّل
َّسلا
َم ُر
ُوُدَهَسَس ْىَج َم ُنْباَس ُّيِئ َسَّهلا ُواَسَر .
ٌنَسَح
.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: