Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

2-САБАБ. НИЯТНИ ХОЛИС ҚИЛИШ 
Ҳар қандай амал холис ниятда бажарилса, Аллоҳ тарафидан қабул этилади. Жумладан, намозда 
ҳам ният муҳим. Мўмин киши намозни Аллоҳ розилиги учун ўқийди. Шунингдек, бу билан 
зиммасидаги бандалик вазифасини ўташни, охиратга захира бўлишини мақсад қилади. Иши 
юришиши, соғлиғи яхши бўлиши каби моддий манфаатларни кўзлаб бажарилган амал нохолис 
ҳисобланади. Агар эзгу ният қилинса, ҳам ухравий, ҳам дунѐвий манфаатлар қўлга киритилади. 
Албатта, хушуъ ҳам ният, ихлос билан чамбарчас боғлиқ. 
3-САБАБ. ҚАЛБ ҚАТТИҚЛИГИНИ ДАВОЛАШ 
Қалб касаллиги намозхонни хушуъдан тўсади. Агар қалб тўғри бўлса, қолган аъзолар ҳам 
тўғриланади. Қалб қаттиқлигини даволашдан аввал унинг сабаблари, белгилари аниқланади. Шундан 
сўнг муолажага ўтилади. 
ҚАЛБ ҚАТТИҚЛИГИ САБАБЛАРИ, БЕЛГИЛАРИ ВА ДАВОСИ 
Қалб қаттиқлиги сабаблари: 
– Аллоҳ кўриб турганини унутиш. 
– қалбнинг Аллоҳдан бошқасига боғланиши. 
– ғафлатга ботиш. 
– Аллоҳни ѐд этмаслик. 
– орзу-ҳавасларга берилиш. 
– ҳаром-ҳариш нарсалар истеъмол қилиш. 
– кибр отига миниш, бировларни менсимаслик. 
– одамларга қўпол муомала қилиш. 
– зулм-ситам ўтказиш. 
– ўткинчи дунѐга берилиш, бойлиги билан мақтаниш, ўлимни, қабрдаги ҳолатни, охиратни 
унутиш. 
– номаҳрамларга ҳирс билан қараш. 
– ўзини тергамаслик, орзулар кетидан қувиш. 
– динга ҳам, дунѐга ҳам фойдасиз сўзларни кўп гапириш. 
– Аллоҳ ҳаром қилган ишларга журъат этиш, “Аллоҳ кечирворади!” деб гуноҳдан тап 
тортмаслик. 
– шубҳали нарсалар атрофида ўралашиб қолиш, неъматларни исроф қилиш. 
– ҳазиллашишда меъѐрни билмаслик; 
– кўп кулиш, кўп ейиш, кўп ухлаш. 
– ҳеч қандай сабабсиз ғазабланиш, нафси учун ўч олиш. 
– ѐлғон гапириш, ғийбат қилиш. 
– ѐмон суҳбатдош билан ўтириш. 
– ҳасад, ичиқоралик, кўролмаслик, адоват, нафрат. 
– вақтни бекор кетказиш, фойдали ишлар билан шуғулланмаслик. 
– шаръий илмларга қизиқмаслик. 
– ножоиз нарсаларни эшитиш, шариат қайтарган томошаларни кўриш. 
– дуога эътиборсизлик.