Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

НАМОЗДА ТЕЛЕФОННИ ЎЧИРСА БЎЛАДИМИ? 
Савол: Намоз ўқиѐтганда чўнтакдаги телефон жиринглаб қолса, эгаси уни ўчириб қўйса, 
намози бузилмайдими? 
Жавоб: Ён телефонни бир қўлда ўчирса бўлади. Чунки бир қўл билан бажариладиган ишлар 
бир рукнда такроран қилинмаса, намоз бузилмайди
313
. 
АМАЛИ КАСИР НИМА? 
Савол: Амали касир намозни бузади, дейилади. Шу ҳақида маълумот берсангиз. 
Жавоб: Қуйидагилар амали касир ҳисобланади: 
– Салла ўраш каби икки қўлда бажариладиган ишлар. Бундай ишларни бир қўли билан қилса 
ҳам намоз бузилади. 
– намозхон ўзи кўп иш, деб ҳисоблаган амаллар. 
– намозхон ҳаракатларини ташқаридан кўрган киши “У намозда эмас”, деб биладиган ҳолатлар. 
– намознинг бир рукнида уч марта қўлини кўтариб юзини, бўйнини қашиш ва ҳоказо. 
ИБОДАТГА ДАНГАСАЛИК, ХУШУЪСИЗЛИК ИЛЛАТИНИ ҚАНДАЙ 
ДАВОЛАСА БЎЛАДИ? 
Савол: Намоз билан боғлиқ айрим муаммолар мени қийнайди. Аллоҳга шукр, ибодатимни 
вақтида бажараман, лекин қалбимда хушуъ сезмайман. Намозни бошлашим билан эринчоқлик туйғуси 
пайдо бўлади, хаѐлим қаерларгадир кетиб қолади. Натижада нима ўқиѐтганимни, неча ракат намоз 
ўқиганимни эслолмайман. Бундай ҳолатдан чиқиб кетиш учун нима қилиш керак? 
Жавоб: Хушуъсизлик, ибодатга дангасалик, қалб қаттиқлигини даволаш учун ўлимни эслаш, 
охират ҳақида фикр юритиш, Аллоҳ таолонинг гўзал исм-сифатлари маъносини қалбга жойлаш, 
солиҳлар суҳбатида бўлиш, Аллоҳга дуо қилиб, хушуъ қилмайдиган қалбдан паноҳ сўраш тавсия 
этилади. Агар ўзингизда оғирлик, ҳолсизлик, уйқучилик каби нохуш ҳолатларни ҳис қилаѐтган 
бўлсангиз, унда шаръий дам солиш лозим. Шаръий руқя – Аллоҳнинг изни билан – бандага фойда 
беради. Сиз ўзингизга ўзингиз дам солишингиз мумкин. Агар бу иш қўлингиздан келмаса, солиҳ, 
тақводор инсонга дам солдирасиз. 
НАМОЗДА ЯНГЛИШИБ КЕТСА, НИМА ҚИЛИШ КЕРАК? 
Савол: Гоҳида намозда адашиб, нечанчи ракатни ўқиѐтганим эсдан чиқиб қолади. Учинчи 
ракатми, тўртинчими, иккиланиб қоламан. Шундай вақтда нима қилишим керак? 
Жавоб: Бундай ҳолат биринчи марта кузатилса, намозни бошидан ўқилади. Агар иккиланиш 
кўп (яъни, одатий ҳол) бўлса, қалб мойил бўлган томонга қаралади. Агар қалб бирон томонга мойил 
311
Манба: Ибн Ражаб Ҳанбалий, “Ал-хушуъ фис салот”, муҳаққиқ муқаддимаси. 
312
Манба: Ибн Нужайм Ҳанафий, “Ал-баҳрур роиқ”. 
313
Манба: “Фатово қозихон”. 

---

141 
бўлмаса, масалан 3 ракат ўқидими, 4 ракат ўқидими, аниқ била олмаса, икки эҳтимолдан озини 
танлайди, салом беришдан олдин саждаи саҳв қилади.