|
Коаксиалды кабель
Коаксиалды кабель (1-сурет) дегеніміз бір-бірімен диэлектрик қабатымен (ішкі изоляциямен) бөлінген және жалпы сыртқы жамылғыға орналасқан орталық сым мен металдық қорғаннан құралған электрлік кабель. Компьютерлік желілерде алғаш қолданған кабель түрі.
1-сурет Коаксиалды кабель
Коаксиалды кабельдің екі түрі ажыратылады: жіңішке және жуан.
Коаксиалды кабель бағасы орташа, бірақ иілгіштігі жоғары емес және өрт қауіпсіздігінің талаптарына жауап бермейді, себебі өрт болған жағдайда, балқу нәтижесінде кабельдің сыртқы қабықшалары улы газдарды бөледі.
Қазіргі уақытта коаксиалды кабель локальды желідердің негізгі транспорттық ортасы ретінде (сым негізіндегі Ethernet-желілерінде Fast Ethernet технологиясынан бастап) қолданылмайды, телекоммуникациялық желілерде қолданылады.
Ең қарапайым коаксиалды кабель мыс талшықтан (core), оны қоршаған оқшаулаушыдан, металл өрінді түріндегі экраннан және сыртқы қабықтан тұрады. Егер кабельде металл өріндіден басқа фольга қабаты болса, ол экрандалған кабель деп аталады. Кабельдің кейбір түрлерін металл тормен қаптайды. Ол кабель арқылы таратылатын мәліметтерді бөгеуіл немесе шуыл деп аталатын сыртқы электромагниттік сигналдардан сіңіру арқылы қорғайды. Осылайша, экран бөгеуілдердің мәліметтерді бұрмалауына жол бермейді.
Мәліметтер кодталған электр сигналдар түрінде талшық арқылы беріледі. Талшық – жалғыз сым (тұтас) немесе бума сым. Тұтас талшық, ереже бойынша, мыстан жасалады. Кабель сыртынан резинадан, тефлоннан немесе пластиктан - өткізбейтін қабатпен жабылған.
Коаксиалды кабельдің телефондық, теледидарлық және телекоммуникациялық сияқты әр түрлі желілерде қолданылатын көп түрі бар. Төменде осы кабельдердің негізгі түрлері мен сипаттамалары берілген.
RG-8 және RG-11 – Ethernet 10Base-5 желілеріне арналып жасалған «жуан» коаксиалды кабель. Толқындық кедергісі 50 Ом және сыртқы диаметрі 0,5 дюйма (12 мм-ге жуық). Бұл кабельдің жақсы механикалық және электрлік сипаттамасын (18 дБ/км кем емес - 10 МГц жиілікте өшу) қамтамасыз ететін, диаметрі 2,17 мм жуан ішкі өткізгіші бар. Есесіне бұл кабельді монтаждау қиын – ол нашар майысады.
RG-58/U, RG-58 A/U және RG-58 C/U - Ethernet 10Base-2 желілеріне арналған «жіңішке» коаксиалды кабельдің түрлері. RG-58/U кабелінің тұтас ішкі өткізгіші бар, ал RG-58 A/U кабелі – көпталшықты. Кабельдің бұл түрлерінің толқындық кедергісі 50 Ом, бірақ «жуан» коаксиалды кабельмен салыстырғанда механикалық және электрлік сипаттамасы нашар болады. Жіңішке ішкі өткізгіші 0,89 мм сондай сапалы емес, есесіне әлдеқайда артығырақ иілгіштігі монтаж кезінде ыңғайлы. Кабельдің бұл түрінде өшу сегменттегі бірдей өшуді алу үшін кабельдің ұзындығын кеміту қажеттілігіне әкелетін «жуан» коаксиалды кабельге қарағанда биігірек.
RG-59 - теледидарлық кабель, толқындық кедергісі 75 Ом. Кабельді теледидарламада кең қолданылады.
RG-62 - толқындық кедергісі 93 Ом болатын кабель, қазір шығарыла қоймайтын құрал AroNet желілерінде қолданылды.
Кабелдің талшығы неғұрлым жуан болса, сигнал соғұрлым көбірек ара қашықтықты алады. Жуан коаксиалды кабель жіңішкеге қарағанда сигналдарды алысқа жібере алады – 500 м-ге дейін (жіңішке – 185 м), сондықтан жіңішке коаксиалды кабельде құрылған бірнеше кіші желілерді қосатын жуан коаксиалды кабельді кейде негізгі кабель ретінде қолданады.
Кабельдер өзара коннекторлардың көмегімен жалғанады. Коннектор механикалық фиксация мен электрлік байланысты қамтамасыз етеді. Кабельдер сияқты, олар да жұмыс жиілігінің ауқымын анықтайтын категорияларға жіктеледі.
Жуан коаксиалды кабельге қосу үшін арнайы құрылғы – трансивер қолданылады. Трансивер «вампир тісі» (vampire tap) немесе «қадалған тармақшы» (piercing tap) деп аталатын арнайы коннектормен жабдықталады. Бұл «тіс» оқшаулаушы қабат арқылы бойлап, өткізетін талшықпен тікелей физикалық байланысқа түседі. Трансиверді желілік бейімдеуішке жалғау үшін трансивер кабелін желілік төлемнің порты – AUI-коннекторға жалғау керек. Бұл коннектор шығарушы фирмалардың аттарына сәйкестелген DIX-коннектор (Digital Intel Xerox) немесе DB-15 коннектор сияқты танымал.
Жіңішке коаксиалды кабельді компьютерлерге жалғау үшін BNC-коннекторлар (British Naval Connector, BNC) қолданылады. BNC-коннектор кабельдің соңына жапсырылады немесе қысылады. BNC «отбасында» бірнеше негізгі компоненттер бар.
BNC Т-коннектор. Т-коннектор желілік кабельді компьютердің желілік төлемімен қосады.
BNC баррель-коннектор. Баррель-коннектор екі жіңішке коаксиалды кабельдің қиындыларын тұтастыру үшін қолданылады.
BNC-терминатор. «Бос» сигналдарды сіңіруге арналған «құр» топологиялы желіде терминаторлар әр кабельдің соңына орнатылады. Әйтпесе желі жұмыс істемейді.
Коаксиалды кабельдердің екі класы бар: поливинилхлоридті және пленумды – пленум аймағындағы төсем үшін.
Поливинилхлорид (PVC) – бұл коаксиалды кабельдердің көбінде оқшаулаушы немесе сыртқы қабық ретінде қолданылатын пластик. PVC кабелі жеткілікті түрде иілгіш, оны ғимараттың ашық бөлімдеріне төсеуге болады. Бірақ жанғанда ол улы газдар бөледі.
Пленум (plenum) – бұл фальш-төбе мен тіреудің арасындағы кішкентай кеңістік, әдетте оны вентиляция үшін қолданады. Өрт қауіпсіздігін талап ету өрт жағдайында олардан бөлінетін түтін немесе газдар барлық ғимаратқа жайылуы мүмкін.
Do'stlaringiz bilan baham: |
