Zehlarini tekislash

Egov

Egov — qattiq (temir, yogʻoch, plastmassa va boshqalar) buyumlar sirtidan yupqa qatlamda qirindi olish, tekislash, silliqlash uchun moʻljallangan koʻp tishli (tigʻli) chilangarlik quroli; ish sirtlari (yuzi yoki yonlari) ga kesuvchi tishlar kertilgan asbob. Dastlabki E.lar temir davrida paydo boʻlgan. Mustahkam poʻlatdan yasaladi. E. ish qismi va quyruq qismidan iborat. Quyruq qismiga dasta oʻrnatiladi. Vazifasiga qarab, umumiy ishlarga moʻljallangan, maxsus mashina E.lari va boshqalar turlarga boʻlinadi.

Umumiy ishlarga moʻljallangan E.larning oʻtkir uchli yassi, toʻmtoq uchli yassi, kvadrat, uchburchak, dumaloq, yarim dumaloq, rombsimon, arrasimon xillari bor. Maxsus ishlarga moʻljallangan E.larga novsimon, ovalsimon E.lar kiradi. Mashina E.lari egovlash stanoklari va mashinalarida ishlatiladi. Bularga bor, disk, sterjenli, plastinkasimon E.lar kiradi. Ulardan aylanma yoki ilgarilamaqaytma harakatlanuvchi stanoklarga oʻrnatilib foydalaniladi. Tishlari soniga qarab, dagʻal, mayda tishli va mayin E.lar farqpanadi. Dagʻal (1 sm da 4,5 —12 ta), mayda tishli (13 — 26), mayin (42 — 80) E.lar boʻladi. Dagʻal E.lar buyumlarga dastlabki ishlov berish uchun moʻljallangan. Bunday E.lar bilan sirtlarga 0,1 — 0,2 mm aniqlikkacha ishlov beriladi. Mayda tishli E. toza ishlov berish uchun moʻljallangan. Bunday E.lar bilan 0,02 — 0,05 mm aniqdikkacha ishlov beriladi. Mayin E.lar buyumlarni pardozlash va oʻlchamiga yetkazish uchun ishlatiladi. Ular bilan sirtlarga 0,001 mm aniqpikkacha ishlov berish mumkin.

Arralash va zubilo yordamida qirqish yo’li bilan buyum va detal uchun tayyorlangan xomaki metall materiallarning zehlarini tekislash, sirtlarini silliqlash yo’li bilan aniq o‘lchamga va talab etilgan shaklga keltirish maqsadida turli xil egovlar ishlatiladi. Bolg‘alash va quyish yo’li bilan tayyorlangan buyumlarning sirtini silliqlash va aniq o‘lchamga keltirishda ham egovlashdan keng foydalaniladi. Egovlar tishlariga qarab: yirik tishli (dag‘al—drachevne), mayda tishli (lichnne), mayin tishli (barxatnge) egovlarga bo‘linadi. Yirik tishli egovlar (1 sm uzunligida 10—12 qator tishlari bo‘ladi) sirtlardan 0,5—0,6 mm gacha qalinlikda qirindi olish yo’li bilan xomaki ishlov berishda ishlatiladi. Bu egovlar bilan ishlang‘an sirtlarning aniqlik darajasi 0,2—0,5 mm dan oshmaydi.