Ўzbyekiston ryespublikasi oliy va

Polimerlanish reaktsiyalari.


Butadien kauchugi sintetik каучук

Tabiiy kauchuk Braziliya, Indoneziya va Tseylonda o’sadigan o’simlik shirasidan, O’rta Osiyoda esa Tausag’iz, Ko’ksag’iz, Qrimsag’iz o’simliklarining ildizlaridan olinadigan yuqori molekulyar elastik modda.

Kauchuk benzol, uglerod sulfid va xloroformda yaxshi eriydi. Kauchuk oltingugurt bilan qo’shib ishlanganda rezinaga aylanadi va bu jarayonga kauchukni vulkanlash deb ataladi.

UGLYeVODORODLARNING GALOID HOSILALARI

Ularning hosil bo’lishi: uglevodorodlarni galoidlash, gidroksilning galoidga almashinishi, galoidlarning va galoidvodorodlarning birikish reaktsiyalari. Xossalari: galoidning gidroksil yoki aminoguruhlarga almashinishi (reaktsiyaning nukleofil xarakteri), galoidvodorodning ajralishi. Natriy va magniy metallari bilan reaktsiyalari, di- va tri galogenidlar. Galoformali reaktsiya. Vinilxlorid, etilxlorid va allilxloridlarning xossalarini solishtirish. Birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi galogenidlarning har xil xossalari. Galoid uchun sifat reaktsiya.

To’yingan uglevodorod molekulasidagi bir yoki bir necha vodorod atomlarining galogen atomlariga almashinishidan hosil bo’lgan birikmalar to’yingan galogenli hosilalar deyiladi.
Ularning umumiy formulasi:
.
Galogen atomlarining soniga qarab bir, ikki va ko’p sonli, joylashishiga qarab birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi bo’ladi.
Masalan,

– tetraxlormetan va hokazo.


Nomlanishi va izomeriyasi. Alkil galoidlar.
Asosan IYuPAK nomenklaturasiga ko’ra nomlanadi.

С. 1-xlorbutan

T. birlamchi butil xlorid

С. 2-xlorbutan

Т. ikkilamchi butil xlorid

С. 2-metil, 2-xlor propan

Т. uchlamchi butil xlorid

2-metil-3-xlorbutan

Almashinish reaktsiyalariga kirish qobiliyati quyidagicha:

Birlamchi < ikkilamchi < uchlamchi
: ; : ; ;