Ўзбкистон республикаси

YE = Foydaning о‘sishi (P) / Kapital qо‘yilmalar (K)


Har bir alohida holda xarajatlarning umumiy iqtisodiy samaradorligi kо‘rsatkichlari boshqa davrlar yoki boshqa korxonalar uchun meyoriy yoki huddi shunday kо‘rsatkichlar bilan solishtiriladi.
Yechimlar variantlarini solishtirishda xarajatlarning solish-tirma iqtisodiy samaradorligi hisoblanadi. Eng kam qilingan xara-jatlar eng muvofiq variantning kо‘rsatkichi bо‘lib xizmat qiladi:


Z_p = S + Yep K → minimum ,


bu yerda, Z_p – ushbu variant bо‘yicha berilgan xarajatlar;
S – joriy xarajatlar (tannarx);
K – kapital qо‘yilmalar;
Yep – kapital qо‘yilmalar solishtirma iqtisodiy samara-dorligining meyoriy koeffitsiyenti. Xalq xо‘jaligi bо‘yicha u 0,16 deb belgilangan.
Ushbu koeffitsiyentdan kelib chiqqan holda xarajatlarning о‘rnini qoplash muddatini aniqlash mumkin:


T_ok = 1 : 0.16 = 6,25 yil

10.4. Samaradorlikni baholovchi kо‘rsatkichlar

Korxonaning faoliyatini yoki uning moliyaviy holatini baholash – korxonaning xо‘jalik va tijorat faoliyati jarayonida vujudga keluvchi moliyaviy va kredit munosabatlari natijasini aks ettiruvchi tushunchadir.
Tо‘lov qobiliyati koeffitsiyenti korxonaning tо‘lov imkoniyat-larini kо‘rsatadi va quyidagi formula bilan aniqla­nadi:


Kpl = A2 / (P2 –(Dzk + Kzk + Ap)) ,


bu yerda, Kpl – korxonaning tо‘lov qobiliyati koeffitsiyenti;
A₂ – aylanma aktivlar (ishlab chiqarish zaxiralari, pul mablag‘lari va boshqalar);
P₂ – majburiyatlar;
D_j – uzoq muddatli qarzlar va kreditlar;
K_zk – qisqa muddatli qarzlar va kreditlar;
A_p – haridorlar va buyurtmachilardan olingan badallar.
Bu kо‘rsatkich birdan katta bо‘lishi kerak.