Ўзбкистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

 
 
Qisqacha xulosalar 
 
 
Mamlakat tashqi pozitsiyasini o‘lchash va baxolash – iqtisodiy siyosat 
qarorlarini qabul qilish jarayonidagi zarur bo‘lgan tadbirlardir (bosqichlardir). 
Tizimli ravishda to‘lov balansi ko‘rinishiga keltiriladigan mamlakat va tashqi dunyo 
orasidagi operatsiyalar va moliyaviy oqimlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar 
mamlakatning tashqi pozitsiyasi (holati) tahlili uchun va tuzatishlar zaruriyati uchun 
asosni tashkil qiladi. 
To‘lov balansida moddalarni farqlash uchun yagona o‘lchov birligi mavjud 
emas To‘lov balansining tor ma’nosi savdo balansi, ya’ni FOV asosida ekspert va 
import saldosini ifodalash uchun ishlatiladi. Joriy operatsiyalar hisobining 
muvozanatsizlashtirilganligi doim ham iqtisodiy o‘zgartirish kiritish ehtiyojini 
ko‘rsatmaydi. Joriy operatsiya xisobi saldosi o‘ziga xos tahliliy ahamiyatga egaligi 
yana ikkita omil bilan ifodalanadi. Savdo hisobotlarida tovarlarning davlat chegarasi 
orqali jismoniy harakati, banklar orqali amalga oshirilgan va xizmatlar uchun 
to‘lovlarda valyuta almashuvi bo‘yicha ma’lumotlar, shuningdek, bank tizimi orqali 
daromadlar harakati aks etadi. Savdo hisobotlarida tovarlarning jismoniy kuchi qayd 
qilinadi va shuning uchun bu zahiralar hajmini o‘zgartirishda ularga tuzatishlar 
kiritish kerak. Kichik davlat gipotezasidan foydalanilganda, chet el valyutasidagi 
import narxi jahon bozorida aniqlanadi va o‘sha davlatning boshqaruvi organli 
tomonidan boshqarilmasligi nazarda tutiladi. Import hajmi haqiqiy daromad yoki 
haqiqiy ichki xarajatlar oshganda o‘sishi mumkin. Importga bo‘lgan talabga 
daromad va nisbiy narxlardan tashqari boshqa omillar ham ta’sir ko‘rsatishi mumkin