Ўзбкистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

 
4.4 Kapital operatsiyalar hisobi 
Kapitalli operatsiyalar hisobining ikki asosiy elementi bo‘lib, to‘g‘ri 
investitsiyalar va portfel investitsiyalar hisoblanadi. To‘g‘ri investitsiyalar o‘lchash 
kapital qo‘yilmalar qo‘yish imkoniyatlariga bog‘liq. SHuningdek, ko‘proq jalb 
qilish muhitini yaratish uchun aniq normativ bazani mavjudligini va shuningdek 
makroiqtisodiy turg‘unlikni ta’minlashda davlat siyosati kafolatlaridan foydalanish 
zarur. Portfel investitsiyalar chet el investerlariga solingan qarz majburiyatlari davlat 
yoki davlat tashkilotlari tomonidan chiqarilgan va shuningdek, xususiy sektorning 
qarz majburiyatlari va aksiyalar operatsiyalarini o‘z ichiga oladi. Rasmiy o‘rta va 
muddatli kapital oqimi prognozlar byudjetida belgilangan va rivojlanish rejasi, 
shuningdek, kreditorlardan olingan ma’lumotlarga asoslangan. Xususiy kapital 
oqimini prognozlashtirish qiyinroq, ko‘pchilik mamlakatlar uchun xalqaro bank 
zayomlariga kirish chegaralangan. 
Kapital oqimini bozor ta’sirida almashinish holatlarida kapital oqimi yo‘lidagi 
chegaralanishlar kam, ichki va tashqi qimmatli qog‘ozlarni joylashtirish imkoniyati, 
foyizli stavkalar farqi zarur o‘rinni tutadi. Ya’ni, qonundagidek kapital past foyiz 
stavkali bozorlardan yuqoriroq stavkali bozorlarga o‘tadi. Bundan tashqari uzoq 
muddatli kapitalni joylashtirish bilan bog‘langan tavakkalchilik bahosiga ta’sir 
qiluvchi asosiy omil bo‘lib, shu davlatdagi siyosiy holat va ijtimoiy sharoit 
hisoblanadi. 
Qisqa muddatli kapital oqimining o‘lchamli u yoki bu davlatni boshqa 
davlatlar bilan tenglashtirgan moliyaviy bozor sharoitini o‘zgarishi tez ta’sir 
ko‘rsatadi. Savdoda kreditlarni taqdim etish savdo oqimi strukturasi bilan, tashqi 
savdo krediti darajasi pul

kredit siyosati va ichki kreditlar mavjudligiga bog‘liq.