Ӛзбекстан Республикасы Жоқары ҳәм орта арнаўлы билимлендириў министрлиги Әжинияз атындағы

Фойдаланилган адабиѐтлар 
1. Муродов С.А. ― Умумий энтомология курси. Тошкент, ― Мехнат‖ нашриѐти, 1986 

---

108 
2. Юсупова М.Н. ―Турли усулда экилган ғўзанинг зараркунандалар билан 
зарарланиши, ―Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги ― журнали – 2008 
3. Яхонтов В.В. ―Ўрта Осиѐ қишлоқ хўжалиги ўсимликлари хамда махсулотларининг 
зараркунандалари ва уларга қарши кураш ―Тошкент, ЎзССР ―Ўрта ва олий мактаб‖ давлат 
нашриѐти, 1962 
4.
https://www.google.co.uz/ 
SANO O`SIMLIGINI BIOSTIMULYATORDAN FOYDALANIB
YETISHTIRISH IMKONIYATLARI 
 
Sh.M.Kirgizov-рrofessor, F.S.Abdug`offorov- tayanch doktorant, 
G.Abdulazizova- talaba 
Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining rasman e‘lon qilgan ma‘lumotlariga 
ko‘ra bugungi kunda ma‘lum bo‘lgan barcha kasalliklarni davolash uchun 200 
turdagi dori vositalari yetarlidir.
Olimlarimizning (A.Zohidiy, M.Homrayev) bergan ma‘lumotlariga ko‘ra har 
bir sun‘iy dorining kamida bir nechta salbiy ta‘siri bor. Masalan, zamonaviy 
meditsinada revmatizmni davolash uchun qo‘llaniladigan preparatning 70 foizidan 
ortig‘i me‘da va ichak kasalliklarini keltirib chiqarar ekan. 
Buning ustiga kundan kunga soxta dori vositalari ko‘payib bu dorilardan shifo 
topaman deb yurgan bemorlarni ahvolini yanada og‘irlashtiradi. Bugungi kunda 
jahonda dori biznesi, giyohvand moddalar va qurol yaroq bizneslarini ortda qoldirib 
ketdi.
Xalq tabobatida tavsiya qilingan ayniqsa, sharq tabobatida tavsiya 
qilinadigan tabiiy vositalarni bezararligi, arzonligi eng muhimi samaradorligi 
ko‘pchilikka rasmiy tibbiyot tarafdorlarining ham fikrlarini o‘zgartirmoqda. 
Oqibatda xalq tabobati tarafdorlari soni kundan kunga ortib bormoqda. Xususan, 
dorivor o‘simliklarga bo‘lgan bemorlarni qiziqishi ortib bormoqda. Bu tibbiyot va 
xalq tabobati ilmidan uzoq bo‘lgan oddiy fuqarolarning o‘zlarini eng yomoni 
boshqa tanish bilish bemorlarini ham sinalgan va sinalmagan dorivor o‘simliklar 
bilan davolashga urinishlarini kuchaytirmoqda. Vaholanki, ba‘zi dorivor 
o‘simliklar masalan, sano o‘simligi bargining nihoyatda shofobaxshligi 
barchamizga ma‘lum. Dorivor o‘simliklar olamida bu o‘simlik bir qancha 
kasalliklarga davo. Masalan, qabziyat, jigar sirrozi kasalliklarini bartaraf etadi. 
Sano o‘simligi bargining damlamasini ko‘p iste‘mol qilgan insonlarning umri uzoq 
bo‘ladi. Tashqi ko‘rinishidan yoshomon ko‘rinishadi. Sano bargini ham 

---

109 
O‘zbekistonda yetishtirish mumkin. Bu dorivor o‘simlik ko‘proq iqlimi issiq 
mamlakatlarda yetishtiriladi. Bizning iqlim sharoitida sano o‘simligi urug‘ini unib 
chiqishiga ta‘sirini ferrotsenmonokarbon kislotasi kaliyli tuzini 0,1%-li, 0,01%-li
va 0,001%-li suvli eritmasini tayyorlab sano o‘simligi urug‘idan sanab olib 
yuqorida tayyorlab olingan eritmalarda 12 soat davomida ivitib olindi. 12-soatdan 
keyin urug‘larni olib har birini alohida 4 tadan qatorga ekildi. Nazorat uchun 4-
idishga oddiy suvdan foydalandik. Barchasini bir xil vaqtda uyutib so‘ngra bir xil 
vaqtda ekildi. Keyingi kunlari 1 hafta davomida urug‘larni unib chiqishi kuzatildi.