|
Oyın metodları. Mektepke shekemgi tárbiya jasındaǵı balalardı oqıtıwda oyın metodları olarda oqıtıw mazmunıńa qızıǵıw oyatatuǵın, biliw qabiletligin kishkeneler ushın xarakterli bolǵan oyın iskerligi menen baylanısın támiyinleytuǵın usıllar úlken orın iyeleydi. Bular qatarına diaktikalıq oyınlar, dramalastırılǵan oyınlar, háreketli `oyınlar epizodlıq oyınlar kiredi. Ásirese kishkene toparlarda olardıń roli úlken.
Kishene toparlarda balalar ómirinde didaktikalıq oyınshıqlar-minara, matreshka, reńli sharlar biri ekinshisine salıp qoyatıǵun oyınshıqlar menen oynalatuǵın oyınlar úlken áhmiyetke iye. Bularda balalar úlken-kishini, reńdi, túrin anıqlawǵa tiyisli ámeliy sezim tájriybe payda etedi, bul sıpatlar sóz menen túsindiriwge úyretedi.
Kishi toparlarda didaktikalıq oyın shınıǵıwları tiykarǵı bólegin iyelewei múmkin. Turmıs buyımları haqqında bilimlerdi anıqlaw hám bekkemlew ushın didaktikalıq quwırshaq penen ótkeriletuǵın shınıǵıwlar sisteması ótkeriledi` «Quwırshaqtı uyıqlawǵa jatqaramız», «Quwırshaqtı seyilge shıǵaramız», «Quwırshaqtı awqatlandıramız» h.t.b. Bularda didaktikalıq oyın tiykarǵı metod bolıp, predmetlerdi kózden ótkeriw hám balalarǵa sawal beriw menen qosıp alıp barıladı. Orta, kishi hám tayarlaw toparlarında diaktikalıq oyınlar ádette shınıǵıw bólimlerinen biri bolıp, bilimlerdi bekkemlew hám emocional keypiyat oyatıw maqsetinde ótkeriledi. Elementar matematikalıq túsiniklerdi payda etiwge tiyisli oyınlardan paydalanıladı, balalar sóylewin rawajlandırıw shınıǵıwlarında sóz baylıǵın aktivlestiriw, sóylewdiń grammatikalıq dúzilisin qáliplestiriw, dawıs tembirin shuǵıllanıw oyınları («Sıpatına qarap taw», «Kerisinshe ayt», «Gápti tamamla»), tábiyat penen tanıstırıw shınıǵıwları tábiyat haqqındaǵı bilimlerin bekkemlew oyınları ótkeriledi.
Kórkem ádebiyat penen tanıstırıw, sóylewdi rawajlandırıwda alıp barılatuǵın jumıslarda dramastırıw oyınlarınıń hár túrli túrlerinen, háreketlerdi rawajlandırıw ushın háreketli oyınlar, muzıka tárbiyası ushın muzıkalı diaktikalıq oyınlardan paydalanıladı. Oyınlar shınıǵıwdıń bir bólimin shólkemlestiriw, kúndelik ómirde oqıtıw maqsetinde paydalanıw múmkin.
Oqıtıw metodların hám usılların tańlaw. oqıtıw metodları hám usılların tańlawda material mazmunına, balalar jasına hám olardıń tayarlıq dárejesine baylanıslı. Eger tárbiyashı aldında mektepke shekemgi tárbiya jasındaǵı balalardı predmetler, haywanlar quslar menen tanıstırıw wazıypası tursa, olardı kózden ótkeriw yaki tiyisli súwretler, diafilmlerden paydalanıw eń tiykarǵı másele.
Balalardıń jası hám tayarlıq dárejesine qarap tárbiyashı oqıtıwdıń hár túrli metodların hám usılların qollanadı~ máselen, kishi toparlarda gúrriń aytıwǵa úyretiw ushın súwretler yaki oyınshıqtı kózden ótkeriwi, orta toparlarda kishirek ertek yaki gúrrińlerdi aytıp beriw, súwretke qarap gúrriń aytıp beriw, úlken hám tayarlaw toparlarında plan boyınsha baslap beriw boyınsha, este saqlaw boyınsha dóret`iwshilik gúrrińler dúziw h.t.b. Balalardlıń kónlikpe hám bilimlerin iyelep barıwına qarap oqıtıw metodları hám usılları da ózgeredi~ súwret salıwǵa úyretiwde dáslep kishkeneler úlgi beriw járdeminde olarda jańa kónlikpeler hám bilimler qáliplesedi. Ádette hár bir shınıǵıwda tárbiyası usıllar birigiwinen paydalanadı. Máselen, «Quwırshaqqa úy quramız» temasında shınıǵıw ótkeriw ushın kishi toparlarda kútilmegen oyın usılı, predmetlerdi kórsetiw, kórsetilgendi túsindirip beriw, balalar sawal beriw hám didaktikalıq oyınlar qollanıladı.
Tárbiyashı úlken toparlarda «Neden ne jasalǵan» temasında shınıǵıwdı planlastıradı, balalar menen predmetler hár túrli materiallardan tayarlanıwı haqqında sáwbetlseiw ótkeredi, predmetlerdi kórsetip, olarǵa túsinik berip, ápiwayı tájriybyueni qadaǵalawdshı, didaktikalıq materiallar menen orınlanatuǵın predmetlerdi klassifikaciyalawǵa ` tiyisli oyındı belgileydi.
Shınıǵıwlarda hám kúndelik turmısta balalardı oqıtıw metodları hám usılların maqsetke muwapıq túrde tańlaw menen pedagog bilim, kónlikpelerdi kóp ǵana sıpatlı bolıwın támiyinleydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
