Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi

4. Balalardıń kúndelik sóylew tilindegi grammatikalıq

qátelerdi dúzetiw metodikası

Balalar sóylew tilin grammatikalıq jaqtan qáliplestiriw turaqlı, úzliksiz protsess bolıp tabıladı. Balalar sóylew tiliniń jaǵdayın tek shınıǵıwlarda ǵana baqlap barmastan, bálkim olardıń kundelik turmıs protsesinde de baqlap barıw kerek.

Óz waqtında dúzetilmegen grammatikalıq qáte bala sóylew tilin bekkemlenip, onı tıńlaytuǵın basqa basqa balalar sóylewinde de grammatikalıq qátelerdiń payda bolıwına sebep boladı.

Arnawlı shınıǵıwdan tısqarı jumıs balalar sóylew tilindegi grammatikalıq qátelerdi saplastırıwǵa qaratılıwı kerek.

Bala sóylew tilindegi qátelerdi doslıq, kishipeyillik penen dúzetiw kerek. Hesh waqıt bala qáteni óz sózlerinde tákirarlamawı kerek, jaqsı grammatikalıq forması durıs bolǵan sózdi, gápti ápiwayı matematikalıq túsiniklerin rawajlandırıw shınıǵıwlarında, tálimli oyınlarda tákirarlaw orınlı, tárbiyashı barlıq shınıǵıwlarda bala sóylew tilin baqlap barıwı hám grammatikalıq qátelerdi dúzetiwi shárt, ásirese, ápiwayı matematikalıq túsiniklerin rawajlandırıw shınıǵıwı balalardan anıq sóylewin Tálap etedi. Balalar bul shınıǵıwlarda predmetlerdi (nárse-buyımlardı) sanaydı hám háreketlerin sóz benen bayanlaydı. Sonıń ushın tárbiyashı balalardıń sanlardı durıs ózlestiriwin baqlap barıwı kerek. Máselen, bes geshirge eki geshirdi qosamız hám t.b.

Bala sóylew tilindegi grammatikalıq qátelerdi shınıǵıw barısında jeterli hawaz tonında, basqa balalarǵa estitiletuǵın etip durıslaw kerek. Bazı jaǵdaylarda aytıp turıwdan, ásirese, úlken gruppada dizimnen ótkerilgen: «Sen jáne nadurıs ayttıń!»; eske túsiriwshi sorawdan: «Sen «termometr» sózin qalay aytıwdı esten shıǵarıpsań yaki ım-isharadan paydalanadı.