Òzbekistonning xalqaro tashkilotlar faoliyati doirasida tinchliksevar tashqi siyosati

Turkiy tilli davlatlar hamkorlik kengashi doirasida hamkorlik

O‘zbekiston Respublikasining TTDHK tarkibiga kirishi uning Prezident Shavkat Mirziyoyev rahbarligida o‘tkazilgan ko‘p tomonlama diplomatsiyaning faollashuvi natijasi bo‘ldi. Respublikaning Turkiy Kengash faoliyatidagi ishtiroki savdo-sotiq va investitsiyalarni jalb qilish uchun qulay sharoitlarni yaxshilash, transport aloqalarini mustahkamlash, bojxona va tranzit protseduralarini, tovarlar, kapital, xizmatlar va texnologiyalarning erkin harakatlanishini bosqichma-bosqich amalga oshirish uchun moliyaviy va bank operatsiyalarini yanada soddalashtirish uchun yaxshi istiqbollarni ochib beradi.

2020 yil 10 aprel TTDHK Davlat rahbarlari kengashining navbatdan tashqari yig‘ilishi “COVID-19 pandemiyasiga qarshi kurashda birdamlik va hamkorlik" mavzusida bo‘lib o‘tdi. Tadbir davomida O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Turkiya Kengashi davlatlari o‘rtasida COVID-19 pandemiyasi va uning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlariga qarshi kurashda xalqaro yuk tashuvlarni osonlashtirish bilan bir qatorda hamkorlikni kuchaytirishga qaratilgan bir qator tashabbuslarni ilgari surdi.

YeOII bilan o‘zaro hamkorlik

Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi (YeOII) — bu Bojxona ittifoqi va Yagona iqtisodiy makon to‘g‘risidagi bitim asosida tuzilgan xalqaro integratsion iqtisodiy birlashmadir.

YeOII Ostona shahrida Rossiya, Qozog‘iston va Belorussiya o‘rtasida 2014 yil 29 mayda imzolangan Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi to‘g‘risidagi shartnomaning 2015 yil 1 yanvarda kuchga kirishi bilan ish boshladi.

Bugungi kunda Rossiya, Belorussiya, Qozog‘iston, Armaniston va Qirg‘iziston Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi a’zo davlatlaridir.

Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi doirasida tovarlar, xizmatlar, kapital va ishchi kuchi uchun katta bozor shakllandi. Ishtirokchi mamlakatlarning yalpi ichki mahsuloti 1,8 trillion dollarni tashkil etadi, aholisi 180 million kishidan ortiq.

YeOII rivojlanishining asosiy ustuvor yo‘nalishi a’zo davlatlarning moliyaviy-iqtisodiy resurslarini birlashtirish, Ittifoq doirasidagi o‘zaro integratsion aloqalarni kuchaytirish, savdo-iqtisodiy, transport, energetika sohalari va aloqa sohasida umumiy salohiyatdan samarali foydalanish bo‘lib qolmoqda.

YeOII Oliy iqtisodiy kengashi qaroriga asosan “2030 yilgacha Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi rivojlanishining asosiy yo‘nalishlari” doirasida 2025 yilgacha yagona transport maydoni, umumiy energiya va elektr bozorlari va muvofiqlashtirilgan agrosanoat siyosatini shakllantirish belgilangan.

2020 yil 11 dekabr Oliy Yevroosiyo Iqtisodiy Kengashi yig‘ilishidan so‘ng, O‘zbekiston Respublikasiga tashkilotda kuzatuvchi maqomini berish to‘g‘risida bir ovozdan qaror qabul qilindi. O‘zbekistondan tashqari, xuddi shunday maqomga Moldova (2018) va Kuba (2020) ham ega.

Yuqorida aytib o‘tilganlardan tashqari, ta’kidlash lozimki, Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi savdo-iqtisodiy hamkorlik o‘rnatish bo‘yicha Erkin savdo hududi (FTA) to‘g‘risidagi shartnomalar imzolash orqali ham uchinchi mamlakatlar bilan ham hamkorlik qiladi.

Bugungi kunga qadar FTA shartnomalari Vetnam (2016), Singapur (2018), Eron (2018), Serbiya (2019) bilan imzolandi, shuningdek, Xitoy bilan savdo-iqtisodiy hamkorlik to‘g‘risidagi bitim (2017) bo‘yicha muzokaralar yakunlandi.

Hozirda YeOII FTA shartnomasini tuzish to‘g‘risida Hindiston, Misr, Tailand, Mo‘g‘uliston va boshqa mamlakatlar bilan muzokaralar olib bormoqda.