Ózbekistonni rivojlantirishning harakatlar strategiyasi milliy taraqqiyot asosi reja: 1

ÓZBEKISTONNI RIVOJLANTIRISHNING HARAKATLAR STRATEGIYASI - MILLIY TARAQQIYOT ASOSI

Reja:

1.O'zbeksdan Respublikasin yanada rivojlantirish bo'yicha“Harakatlar strategiyasi”ning mundarija va mohiyati.

2.Harakatlar strategiyasida belgilangan ustuvor yo'nalishlar.

3.Harakatlar strategiyasida belgilangan ustuvor yo'nalishlarning milliy va umuminsoniy negiziga asoslanishi hamda milliy g'oyaning asosiy tamoyillari bilan mushtarakligi.

ÓZBEKISTONNI RIVOJLANTIRISHNING HARAKATLAR STRATEGIYASI - MILLIY TARAQQIYOT ASOSI

Mustaqillik yillarida mamlakatte huquqiy demokratik mamlakat, kuchli fuqarolik jamiyati qurishga, xoli bozor munosabatlariga va xususiy mulk ustuvorligine asoslangan iqtisodiyotni rivojlantirishga, aholi osoyishta va farovon hayot kechirishi uchun shart-sharoitlar yaratishga, xalqaro maydonda O'zbekstannıń munosib o'rin egallashine qaratilgan jamlanma ilojlar ro'yobga oshirildi.

Izma-izlik va qat'iyat bilan ro'yobga oshirilayotgan islohotlar zamirida “odamlar o'zlarining hayotidan rozi bo'lishi zurur”, degan hayotbaxsh g'oya yotani. O'zbeksdan taraqqiyotiniing navbatdagi bosqichida ham odamlarning yasash sharoitin yanada yaxshilash, farovonligini oshirib borish zurur bo'lgan asosiy vazifa va bosh matlab sifatida belgilanni.

O'zbeksdan Respublikasi Prezidenti Sh. M. Mirziyoevning Konstitutsiyamiz qabul qilinganligining 24 yilligiga moljallangan tantanali marosimdagi ma'ruzasinda ilgarigi surilgan “2017-2021 yillarda O'zbeksdan Respublikasin rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasi” mamlakat va jamiyatning bosh maqsadi bo'lgan odamlarning turmush saviyasi va sifatini yanada oshirishlikni ta'minlashga qaratilganligi bilan nihoyatda zarurli ahamiyat kasb etadi.

2017 yil 23-28 yanvar' kunlari keng jamoatchilik tomonidan O'zbeksdan rivojida g'oyat katta taqribiy ahamiyat kasb etadigan bevosita davlat rahbari tashabbusi bilan hukumat, parlament va fuqarolik jamiyati institutlari ishtirok etishinda ishlab chiqilgan “2017-2021 yillarda O'zbeksdan Respublikasin rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasi” joybarı jamoatchilik muhokamasinan o'tdi.

Muhokamalar jarayonidagi qizg'inlik, ishtrokchilarning so'rov -javob va taklif -mulohazalar bildirishindegi faolligi fuqarolarimizning ijtimoiy-siyosiy faolligi ortib borayotganligini, islohotlarga qiyosan daxldorlik hissi shakllanganligini yoritib turibdi.

2017 yil 7 fevral' kuni O'zbeksdan Respublikasi Prezidentining “O'zbeksdan Respublikasin yanada rivojlantirish bo'yicha Harakatlar strategiyasi to'g'risida”gi Farmoni qabul qilinganligini da o'sha o'rinda bo'lak aytib o'tishlik zurur.

Kelib tushgan tavsiyalarni jamlash, teran o'rganish hamda umumlashtirish asosida O'zbeksdan Respublikasi Prezidentining “O'zbeksdan Respublikasin yanada rivojlantirish bo'yicha Harakatlar strategiyasi to'g'risida”gi Farmoni joybarı ishlab chiqilib, u bilan :

2017-2021 yillarda O'zbeksdan Respublikasin rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasi ;

H arakatlar strategiyasini “Aholi bilan aloqa va inson manfaatlari yili”da amalga oshirishlikga tegishli Mamlakat dasturi tasdiqlandi.

qarorlarni tayorlash davomida xalqning keng qoplamalari orasida qizg'in muhokamalar olib borildi. Joybarlar muhokama uchun turli axborot maydonlariga joylashtirildi, ularning sababdan ko'plab taklif va mulohazalar kelib tushdi. Fuqarolar siyosiy -huquqiy bo'yicha yuqori faollik yoritib, olib borilayotgan islohotlarga bo'lak qiziqishlik va daxldorlikti ko'rinadigan qildilar.

Ushbuning jo'rligida, 2017 yil 23-27 yanvar' kunlari Tashkent shahrida media -haftalik va xalqaro davra suhbati tashkil etilib, ularda 1 300 dan ortiq mutaxassis va ekspert, jamoatchilikning, ommaviy axborot vositalarining, diplomatik korpus va xalqaro tashkilotlarning, shuning jo'rligida O'zbekstanda ishga layoqatlilik yuritaib etilayotgan yirik xorijiy investorlarning vakillari ishtirok qilishdi.

Xususan, mamlakatti rivojlantirishning quyidagi 5 ustuvor yo'nalishi belgilangan :

1. Mamlakat va jamiyat qurilishini takomillashtirish ;

2. Qonun ustuvorligin ta'minlashlik va sud -huquq tizimini yanada isloh qilish ;

3. Iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va liberallashtirish;

4. Ijtimoiy sohani rivojlantirish ;

5. Xavfsizlik, millatlararo bahamjihatlik va diniy tolerantlıqtı ta'minlashlik, teran o'ylangan, o'zaro manfaatli va taqribiy ruhdagi sirtqi siyosat yuritishlik.

Ushbu yo'nalishlarning har biri mamlakat dagi islohotlarni va yangilanishlarni yanada chuqurlashtirishga tegishli aniq bo'limlardan iborat.

Harakatlar strategiyasidagi har bitta vazifa inson manfaatlari ustuvorligin ta'minlashga qaratilgan islohotlarni yanada jadallashtirish, odamlarning orzu -intilishlarini yuzaga chiqarishga yaqindan ko'maklashish, mamlakat va jamiyat umrining borlik jabhalarinda asliy ijobiy o'zgarishlarga erishishga xizmat etadi.

Prezidentimiz Sh. M. Mirziyoev tashabbusi bilan ishlab chiqilgan va 2017 yil 7 fevralda tasdiqlangan 2017-2021 yillarda O'zbeksdan Respublikasin rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasi 1992 yilda qabul qilingan O'zbeksdan Respublikasi Konstitutsiyasiniing me'yorlari doirasidagi demokratik yangilanuv hamda modernizatsiya jarayonlarining mantiqlik va qonuniy, ketma-ket va uzviy davomi dir. Harakatlar strategiyasi mamlakatimiz va jamiyatimiz taraqqiyotiniing umumiy yangi bosqichin e'tiboran berdi.

Mamlakat boshqarishi tizimsi tarixiga nigoh tashlasak agar, har bitta davlatning mavjudligi hassasi qonunlar va qonunlar ijrosina aloqadorligiga ishonch bo'lamiz. Manfaat ustun jamiyatte rivojlanish qaysi tarzda bo'ladi, qonun ustivor jamiyatte rivojlanish qaysi tarzda bo'ladi bugungi kunda bizga bu belgili va yaqqol dir.

Bozor munosabatlariga asoslangan huquqiy demokratik jamiyat qurishding asosiy beshta ustuvor prinsipi asosida jamiyatimiz, mamlakatimiz o'zlar rivojlanish yo'lini tanlab olgan. Ǵárezsiz O'zbekstannıń birinchi Prezidenti I. A. Karimov xukmronliginda chorak asr davomida yangi jamiyat shiddat bilan rivojlandi. Bu davr asosan bozor munosabatlariga asoslangan yangi tizimga o'tishlik, bu tizimning aholi manfaatini ifoda etuvchi, Konstitutsion huquqiy bazasini yaratuv, iqtisodiyotni rivojlantirishning yangichasiga tizimini amaliyotqa joriy etilishi, ma'naviy eskirgan boshqarish tizimini isloh qilish, kuchli huquqiy tamal yo'lida katta qonunchilik ma'murligi, aholi ruhiyatlikini ko'tarish yo'lida ulug'vor yo'nalishlar, qishloq xo'jaligi, ta'lim sohasi, sog'likni saqlash, xavfsizlik masalalarinidegi yangichasiga yondashuvlar davri bo'ldi.

Jamiyat rivoji kuchli tarzda bordi. Kechagi kundagi dasturlar bugungi, ertangi kun nazariga aloqadorligi toboro ayon bo'ldi. Shu ma'noda 2017 yil 7 fevraldagi Harakatlar strategiyasi haqidagi patman da bugungi, da ertangi kunning nazari bo'ldi desak mubolag'a bo'lmaydi. Rivojlanish nigohga, e'tiborga muxtoj, ma'murga muxtoj. Rivojlanish bu - mamlakat, aholi farovonligi, borliq, mavjudlik dir. Yangi patman bo'lsa mamlakatimizning barqaror, ketma-ket taraqqiyotiniing zarurli hassasi, dasturil rioya bo'ldi.

Mamlakatimizni rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasi to'g'risidagi patman tavajjuh bilan o'rganib chiqilsa haqiqatdan ham 2017-2021 yillargina emas, kelajakdagi o'n yilliklar ham e'tiborga olinganligini ongǵarıw qiyin emas.

Harakatlar strategiyasining birinchi yo'nalishi, mamlakat va jamiyat qurilishini takomillashtirish masalasinde nazarda tutilgan soha bu mamlakat boshqarishi tizimida Yuqori Yig'ilish rolini kuchaytirishlik. Darhaqiqat Yuqori Yig'ilish bu qonunchilik me'morchiligi. Qonunlar bo'lsa rivojlanish asli. Mamlakatchilik bu tarixiy va g'oyat dolzarb hujjat qirg'oqlari o'zlar faoliyatin isloh qilsinki, atroflicha aholi manfaatini, mamlakat taraqqiyotini uylaydigan, hukumat tizimsi shakllansin. Iqtisodiyot rivojida mamlakat ta'sirini qisqartirishlik, mamlakat va yakka-yolg'iz sektorlar o'rtasida zamonaviy, yangichasiga, samarodor hamkorlik shakllarin rivojlantirish bugungi kun talabi, ertangi kun obodligi, aholi va mamlakat o'rtasidagi ishonchli aloqa, mustahkam aloqadorlik dir. Bu aholi manfaati, yurt obodligidan darak.

Bu yo'nalish prinsipining ahamiyati shunchalik kattaki, qonun ijodkori Yuqori Yig'ilish - Senat ham Qonunchilik palatasi ham aholi bilan to'g'ridan to'g'ri aloqa qirg'oqlari o'zlar xizmatlari ro'yobga oshirani, xalqni eshitadi, aholi manfaatini ko'zlaydi.

Ikkinchi yo'nalish sud huquq tizimini isloh qilish, mustaqillik yillarida sud huquq tizimida keng xajmli islohatlar olib borildi, bugungi kuchli rvojlanish jarayonlari bo'lsa bu sohada ham hali ro'yobga oshirilshi zurur bo'lgan yumushlar anchaginagina ekanligin ko'rsatdi. Oddiygina misol yuqori instantsiya Yuqori sudta sakkiz mingdan ortiq sud yumushlari o'zlar yechimini muntazirligi ortinda, qancha -qancha oilaviy, insonlar taqdiri bor. Huquq tartibot tashkilotlari faoliyatin yanada takomillashtirishgning dolzarbligi, sudning tom ma'noda mustaqilligin ta'minlashlik, sud huquqlari va qonuniy manfaatlarini qo'riqlash bilan bitta satrda, ular qusurlariga to'xtatish berish, yuqori sud instantsiyalari vakolatlikini kengaytirishlik masalasi dolzarbligi ayni haqiqat. Zaro, sud huquq tizimidagi islohat inson huquqlari va manfaatlari uchun.

Yuqori sud Kengashi tuzilishi masalasi, professional sudyalar Korpusini shakllantirish, mntaqaviy appelyatsiya sudining tuzilishi, sudya yordamchisi lavozimin tashkil etish etishorqali sudningixtisoslashuvi, jinoyat protsessual qonun hujjatlariniing yanada rivojlanishlashuvi masalasi xalqimizning huquq va manfaatlarini kafolatlash yo'lidagi ustuvor yo'nalish qamrovi juda keng, ahamiyati g'oyat katta dir.

Uchunchi yo'nalish iqtisodiyotni rivojlantirish masalasi dolzarb soha hisoblanadi. Iqtisodiyot shaffof va xoli raqobat asosida taqozo va taklif qonuniyati qirg'oqlari rivojlansagina iqtisodiy barqarorlikga erishiladi. Jamiyati rivojlantiruvchi asosiy kuch bugun ishbilarmon dir. Ugina bandlikti ta'minlashlikda, qurilish, savdo va ishlab chiqarish sohalarinda fidoiylik ko'rsatadiki, jamiyat rivojlanishiga salmoqli hissasin qo'shlaradi.

Bugun xolos yakka-yolg'iz sektorni, o'rta va kichik biznesti rivojlantirsakgina maxalliy byudjetning daromad ombori kengayadi. Zaro yangi texnologiyalarni ishlab chiqarishga keng joriy etish, tadbirkorlikni qullab taqviyat, kirib salohiyatini oshirishlik qirg'oqlarigina mardum, aholi obodligi, turmush farovonligiga erishiladi.

Ijtimoiy sohani rivojlantirish masalalariga moljallangan yo'nalish o'zining dolazarbligi va xalqchilligi bilan yanada kishi e'tiborini to'rtadi. Aholitı yumush bilan ta'minlashlik, kam ta'minlangan oilaviy va aholitı ijtimoiy himoyalashga muxtoj toifasin ijtimoiy qo'riqlash sifatini oshirishlik, sog'likni saqlashda keng islohatlar o'tkazish, ijtimiy siyosiy turmushda xotin-qizlarding o'rni va ishtirok etishin, martabaini oshirishlik, onalik va bolalikni qo'riqlash, tez va shoshilinch tez yordam kabi bitta satr zarur ilojlar, islohatlar yo'nalishigan asosiy matlab sog'lom jamiyat masalasi yotibdi.

Harakatlar strategiyasidagi beshinchi yo'nalish haqida to'xtaladigan bo'lsak, yuqorida keltirib o'tilgan borlik yo'nalishlar ayni bu yo'nalish rivoji bilan uzviyligin aytib o'tishlik o'rinli. Bu yo'nalish mamlakatimizning yanada ravnaqlik topishi, yurtdoshlarimizning tinch -osuda turmush kechirishinde zarurli va muxim o'rin tutadi.

Keng jamoatchilikning katta qiziqishliki va bo'lak e'tiboriga ega bo'lgan “Harakatlar strategiyasi” O'zbeksdan taraqqiyotiniing navbatdagi bosqichida kontseptual ahamiyatga egaligi bilan zarurli ahamiyat kasb etadi. Ushbu hujjatning mamlakat va nodavlat tashkilotlari, ayniqsa, fuqarolik jamiyatining eng zarurli institutlarigan biri bo'lgan siyosiy partiyalarning faollari, qo'laversa, jamoatchilik vakillari tomonidan muhokama etilishi mamlakatimizdagi demokratik islohotlarning mavjud hayotiy ko'rinishi, deb e'tirof etish o'rinli bo'ladi. Bitta so'z bilan aytganda, “Harakatlar strategiyasi”ning muhokamaga chiqarilishi — aholi bilan aloqaning nihoyatda hayotiy, yoqdi ifodasidir.

Bu tom ma'nodagi tarixiy hujjatning ahamiyati nimada?

Birinchidan, Prezidentimiz Sh. Mirziyoev tashabbusi bilan ishlab chiqilgan “Harakatlar strategiyasi” mamlakatimiz va jamiyatimizdi rivojlantirishning umumiy yangi bosqichin e'tiboran beradi.

Ikkinchidan, “Harakatlar strategiyasi” Konstitutsiyamizning asosiy demokratik me'yorlarini bosqichma-bosqich amalga oshirishlik doirasida demokratik yangilanishi va modernizatsiya jarayonlarining mantiqlik va qonuniy davomidir.

Uchunchidan, o'zlar mohiyat e'tiboriga ko'ra, “Harakatlar strategiyasi” dunyoda asliy o'zgarishlar yuz berayotgan xozirgi zamonda siyosiy, huquqiy, iqtisodiy, ijtimoiy islohotlarning eng zarurli besh ustuvor yo'nalishin amalga oshirishlikding besh yilga mo'ljallangan milliy strategiyasi dir.

To'rtinchidan, hammamiz guvohi va bevosita ishtrokchisi bo'lganimiz “Harakatlar strategiyasi”ning jonli va qizg'in jamoatchilik muhokamasi bugungi zamon talabina uyg'un turda eng yangi informatsion texnologiyalarni keng qo'llagan holda olib borildi. Bu uning toliqqonli muhokamasi uchun tamal bo'lib xizmat qildi. Ko'plab mutaxassislardan qanchadan -qancha taqribiy taklif -mulohazalar kelib tushdi. Men bu joyda internet qirg'oqlari kelib tushgan fikrlardi da nazarda tutayapman. Eng muhimi, bu tavsiyalarding jazmlaridan bitta qanchasi e'tiborga olinganligi bo'lak e'tirofga ega.

“Harakatlar strategiyasi”ni ketma-ket va tizimli amalga oshirishlikda uchtalar zarurli ta'moyilke e'tiborni qaratish zurur.

Birinchi ta'moyil : “Harakatlar strategiyasi” biz tanlab olgan va Birinchi Prezidentimiz tamal solgan hamda dunyo tán olgan rivojlanishding “o'zbek modeli”ning mantiqlik davomi dir.

Shu ma'noda “Harakatlar strategiyasi” o'zining bosqichma-bosqichligi, ketma ketligi va tadrijiyligini saqlab qoladi.

Ikkinchi ta'moyil : “Harakatlar strategiyasi”da beshta ustuvor yo'nalish, ya'ni Mamlakat va jamiyat qurilishi tizimini takomillashtirishding ustuvor yo'nalishlari, Qonun ustuvorligin ta'minlashlik va sud -huquq tizimini yanada isloh qilishning ustuvor yo'nalishlari, Iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirishning ustuvor yo'nalishlari, Ijtimoiy sohani rivojlantirishning ustuvor yo'nalishlari, Xavfsizlik, diniy tolerantlıq va millatlararo bahamjihatliktı ta'minlashlik hamda teran o'ylangan, o'zaro manfaatli va taqribiy sirtqi siyosat sohasidagi ustuvor yo'nalishlar uzviy bog'liq ekanligi va bir-birini taqozo etishini aniq va yaqqol ongǵarıw zurur.

Uchunchi ta'moyil : “Harakatlar strategiyasi” ma'no-mazmuni oddiy va tushunarli, har bitta fuqaro uchun taqribiy yumush dasturinia aylanmoǵi zurur.

“Harakatlar strategiyasi”da Prezident Parlament a'zolarina keng xajmli qonunchilik dasturini taklif etmoqda. Yuqorida sanab o'tilgan beshta zarurli ustuvor yo'nalishda qabul qililishi zarur bo'lgan qonun ijodkorligiga atroflicha katta javobgarchilik bilan yondoshuvimiz taqozo etiladi.

Yakun etib aytganda, “Harakatlar strategiyasi” o'zlar ma'nosiga ko'ra mamlakat va jamiyat rivojining printsipial jihatdan yangi bosqichda mamlakatimizni rivojlantirish bo'yicha boshlangan keng xajmli va tizimli islohotlarni yanada ketma-ket davom ettiruv, yurtimizda yuz berayotgan o'zgarishlarga yangichasiga nigoh bilan qarash, erishilgan yutuqlarga xolisona baho berish va mavjud muammolarni teran tahlil etish va ularning yechimini topish imkonini beradi.

“Harakatlar strategiyasi”da mujassamlashgan etilgan eng zarurli taraflar o'zlar mazmuninia asosan, dunyoda keskin o'zgarishlar yuz berayotgan xozirgi zamonda mamlakat va jamiyat qu-rilishi sohasidagidemokratik islohotlarni chuqurlashtirish, sud -huquq, ijtimoiy-iqtisodiy sohalar va tinchlik -farovonlik, osoyishta turmush, xavfsizlikti ta'minlashlik bo'yicha beshta ustuvor yo'nalishda aniq muddatga mo'ljallangan tom ma'nodagi dastur hisoblanadi. Ta'kidlashlik zurur, ayni o'sha yo'nalishlar bugungi globallashuv jarayoni, borgan sari chuqurlashib borayotgan murakkab geosiyosiy holat, ayniqsa, xalqaro maydonda ba'zi davlatlarning faqatgina o'zlar manfaatlari nuqtai nazarinian turib siyosat yuritishliki, insoniyat har qadamda duch kelayotgan terrorizmning global xarakteri, narkotrafik va uyushgan aybdorlik insoniyat rivojlanishiga jiddiy tahdid solib turishgan murakkab zamonda O'zbeksdan manfaati, demak xalqimiz manfaati uchun dolzarb ahamiyatga ega.

U besh bosqichda, kelasi besh yilda yurtimizda yillarga beriladigan otlardan kelib chiqib, har bitta yil bo'yicha mamlakat dasturlari qabul qililiwin nazarda tutgan holda ro'yobga oshiriladi.

“Harakatlar strategiyasi”ning dastlabki yo'nalishi “Mamlakat va jamiyat qurilishi tizimini takomillashtirishding ustuvor yo'nalishlari”, deb atalgan bo'lib, unda davlat hokimiyati tizimida Yuqori Yig'ilishtıń rolini oshirishlik, uning mamlakat ichki va sirtqi siyosatiga tegishli zarurli vazifalarni yechish hamda ijro hokimiyati faoliyati ustidan parlament nazoratin amalga oshirishlik bo'yicha vakolatlarini yanada kengaytirishlik belgilangan.

O'zbekstanda rivojlangan ko'ppartiyaviylik tizimsi vujudga kelganligini, yoki bo'lmasa siyosiy madaniyatningqa ega bo'lgan saylovchilarning shakllanganligini da ta'kidlashlik o'rinli. Jamoatchilikning ijtimoiy-siyosiy faolligi ortib borib, ro'yobga oshirilayotgan demokratik islohotlarda daxldorlik hissi paydo bo'lıp, mana o'shanaqa zarurli islohotlarning ishtrokchisi'ga aylanib bormoqda. Men nima uchun buni o'sha o'rinda aytib zardaayapman. Sababi, mana o'sha “Harakatlar strategiyasi”ni muhokama jarayonida da siyosiy partiyalar vakillari, faollari faol ishtirok etishdi. Jamiyatta ko'ppartiyaviylik tiziminin g paydo bo'lishi va bevosita fuqarolik jamiyatining eng zarurli institutlarigan birinie aylangan siyosiy partiyalar qirg'oqlari xal-qimizning mamlakat va jamiyat boshqarishindagi ishtirok etishi hajmi kengayib bormoqda.

“2017-2021 yillarda O'zbeksdan Respublikasin rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasi”da yuqorida aytngganidek, mamlakatimizni rivojlantirishning besh ustuvor yo'nalishi - mamlakat va jamiyat qurilishini takomillashtirish, qonun ustuvorligin ta'minlashlik va sud -huquq tizimini yanada isloh qilish, iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va liberallashtirish, ijtimoiy sohani taroqqiy ettiruv, xavfsizlik, millatlararo bahamjihatlik va diniy tolerantlıqtı ta'minlashlik, teran o'ylangan, o'zaro manfaatli va taqribiy ruhdagi sirtqi siyosat yuritishlik bo'yicha aniq, hayotiy islohotlar, ularni amalga oshirishlikding quyidagi mexanizmlari belgilab berilgan :

2017 -2021 yillarda O'zbeksdan Respublikasin rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha ,,HARAKATLAR STRATEGIYASI``

I. Mamlakat va jamiyat qurilishi tizimini takomillashtirishding ustuvor yo'nalishlari

1. 1. Demokratik islohotlarni chuqurlashtirish va mamlakatti modernizatsiya qilishda Yuqori Yig'ilish, siyosiy partiyalarning rolini yanada kuchaytirishlik :

davlat hokimiyati tizimida Yuqori Yig'ilishtıń rolini oshirishlik, uning mamlakat ichki va sirtqi siyosatiga tegishli zarurli vazifalarni yechish hamda ijro hokimiyati faoliyati ustidan parlament nazoratin amalga oshirishlik bo'yicha vakolatlarini yanada kengaytirishlik ;

qabul qilinayotgan qonunlarding ro'yobga oshirilayotgan ijtimoiy-siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy va sud -huquq islohotlari jarayonine ta'sirini kuchaytirishlikga yo'naltirgan holda qonun ijodkorligi faoliyati sifatini tubdan oshirishlik ;

siyosiy tizimni rivojlantirish, mamlakat va jamiyat hayotida siyosiy partiyalarning rolini kuchaytirishlik, ular o'rtasida sog'lom raqobat muhiti shakllantirish.

1. 2. Mamlakat boshqarishi tizimini isloh qilish :

m amlakat boshqaruvini markazlashtirishdan chiqarish, mamlakat xizmatchilarining kasblik tayyorlik, madaniy va ijtimoiy ta'minot darajisini oshirishlik hamda iqtisodiyotni tartibga solishda mamlakat ishtirok etishin bosqichma-bosqich qisqartirishlik qirg'oqlari mamlakat boshqarishi va mamlakat xizmati tizimini isloh qilish ;

mamlakatti ijtimoiy-siyosiy va ijtimoiy -iqtisodiy rivojlantirish bo'yicha vazifalarni amalga oshirishlikda o'zaro manfaatli hamkorlikning samarasini oshirishga qaratilgan mamlakat -yakka-yolg'iz sheriklikning zamonaviy mexanizmlarini joriy etish ;

davlat hokimiyati va boshqarishi tashkilotlari faoliyatning shaffofligini ta'minlashlik, fizik va yuridiklik odamlarning huquq va erkinliklari hamda qonuniy manfaatlariga tegishli axborotni taklif qilishding zamonaviy shakllarin joriy etish ;

“Elektron hukumat” tizimini takomillashtirish, mamlakat xizmatlari ko'rsatishniń xotimasi, sifatini ko'tarish va bu xizmatten aholi hamda tadbirkorlik sub'ektlari tomonidan foydalanish imkoniyatin oshirishlik.

1. 3. Jamoatchilik boshqarishi tizimini takomillashtirish :

aholi bilan aloqaning samarodor mexanizmlarini joriy etish ;

jamoatchilik nazoratin amalga oshirishlikding zamonaviy shakllarin rivojlantirish, ijtimoiy sheriklikning samarasini oshirishlik ;

fuqarolik jamiyati institutlarini rivojlantirish, ularning ijtimoiy va siyosiy faolligin oshirishlik ;

mahalla institutining jamiyat boshqarishindagi o'rni va faoliyati samaradorligin oshirishlik ;

ommaviy axborot vositalarining rolini kuchaytirishlik, jurnalistlarning kasblik faoliyatin qo'riqlash.

II. Qonun ustuvorligin ta'minlashlik va sud -huquq tizimini yanada isloh qilishning ustuvor yo'nalishlari

2. 1.Sud hokimiyatining aniq mustaqilligin ta'minlashlik, sudding o'rinini oshirishlik, sud tizimini demokratlashtirish va takomillashtirish :

sudyalar va sud qurilmasi xodimlarining mavqein, madaniy rag'batlantirish va ijtimoiy ta'minot darajisini oshirishlik, sudning moddiy-texnika bazasini mahkamlash ;

sudyalarga g'ayriqonuniy tarzda ta'sir o'tkazishga yo'l qo'ymaslik bo'yicha ta'sirchan choralar ko'rishlik ;

sudding mustaqilligi va xolisonaligi, sud protsessida tomonlarining bahsi va teng huquqlik tamoyillarini atroflicha tatbiq etish ;

“Xabeas korpus” institutini qo'llash sohasini kengaytirishlik, torgov ustidan sud nazoratin kuchaytirishlik ;

sudni yanada ixtisosliklashtirish, sud qurilmasin mahkamlash ;

sud faoliyatiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarin joriy etish.

2.Fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli qo'riqlash kafolatlarini ta'minlashlik :

fuqarolarning chaqiruvlarini o'z vaqtida yechish, chaqiruvlarni ko'rib chiqishda sansalorlik, rasmiyatchilik va loqayd munosabatte bo'lmoq holatlarina yo'l qo'yganlik uchun mas'ullikning aniqligini ta'minlashlik, shuning jo'rligida, nosoz huquqlarni tiklashding borlik zarur choralarin ko'rishlik ;

sud, huquqtı xavfsizlik etuvchi va nazorat idoralari faoliyatinde fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli qo'riqlash kafolatlarini ta'minlashlik ;

fuqarolarning xususiy mulkke bo'lgan huquqlarini amalga oshirishlik kafolatlarini mahkamlash ;fuqarolarning odil sudlovga to'sqinliksiz yetishin ta'minlashlik ;

sud hujjatlari va boshqa organlar hujjatlari ijrosi samaradorligin oshirishlik.

2. 3. Boshqarish, jinoyat, fuqarolik va xonadonlik qonunchiligini takomillashtirish jinoyat va jinoyat -protsessual qonunchiligini takomillashtirish va liberallashtirish, bo'lak jinoiy nojo'ya ishlarni dakriminallashtirish, jinoiy jazolar va ularni kuylash rejimini oliyjanoblashtirish ;odil sudlovni amalga oshirishlik samaradorligi va sifatini oshirishlik, boshqarish, jinoyat, fuqarolik va xonadonlik sud yumush yurituvining protsessual asoslarini takomillashtirish ;

jinoyat, fuqarolik va xonadonlik yumushlarini ko'rib chiqish rejimini takomillashtirish, bir-birini takrorlovchi vakolatlik va instantsiyalarni qisqartirishlik ;

elektron yo'sinda sud va ijro ishini yuritishlikding zamonaviy shakl va usullarini joriy etish.

2. 4. Aybdorlikka zid kurashish va huquqbuzarliklarning oldin olish tizimini takomillashtirish :

aybdorlikka zid kurashish va huquqbuzarliklarning oldin olish bo'yicha ishga layoqatlilikti yarashalashtirishning samaradorligin oshirishlik ;

diniy ekstremizm va terrorizmga, uyushgan aybdorlikning boshqa shakllarina zid kurashish bo'yicha tashkiliy -taqribiy choralarni kuchaytirishlik ;

korruptsiyaga zid kurashishning tashkiliy -huquqiy mexanizmlarini takomillashtirish va korruptsiyaga zid kurashish choralarining samaradorligin oshirishlik ;

xalqning huquqiy madaniyatningi va ongini ko'tarish, bu borada mamlakat tuzilmalarining fuqarolik jamiyati institutlari, ommaviy axborot vositalari bilan o'zaro samarodor hamkorligini tashkil etish.

2. 5. Sud -huquq tizimida qonuniyliktı yanada mahkamlash :

h uquqtı xavfsizlik etuvchi va nazorat idoralari ishini samarodor rejalashtirishlik va uning natijalarin tahlil qilish, tizimli huquqbuzarliklarni aniqlash hamda ularga imkoniyat yaratayotgan sabab va shart-sharoitlarni bartaraf etish ;

sud, huquqtı xavfsizlik etuvchi va nazorat idoralari xodimlarini o'qitish, tanlov, tayorlash, takroriy tayorlash va malakasini oshirishlik, rotatsiya qilish tizimini takomillashtirish ;

huquqtı xavfsizlik etuvchi va nazorat idoralari xodimlari orasida huquqbuzarliklarni oldin olish, profil'aktika qilish va bartaraf etish bo'yicha idoralik nazoratding zamonaviy mexanizmlarini joriy etish ;

huquqtı xavfsizlik etuvchi va nazorat idoralari faoliyati ustidan jamoatchilik nazorati mexanizmlari samaradorligin oshirishlik, fuqarolarning huquqtı qo'riqlash tizimiga bo'lgan aqidasin mahkamlash.

2. 6. Yuridiklik yordam va xizmat ko'rsatish tizimini takomillashtirish :

mamlakat organlarining yuridiklik xizmati faoliyati samaradorligin oshirishlik ;

advokatura institutini rivojlantirish, jinoyat, fuqarolik, boshqarish va xonadonlik yumushlarini ko'rib chiqishda advokatlarding rolini oshirishlik ;

notariat va fuqarolik holatlari dalolatnomalarini yozuv tashkilotlari tizimini isloh qilish.

III. Iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirishning ustuvor yo'nalishlari

3. 1. Makroekonomikalıq barqarorlikni yanada mahkamlash va yuqori iqtisodiy o'sish sur'atlarini saqlab qolish :

makroekonomikalıq hamohanglikti saqlash, qabul qilingan o'rta muddatli dasturlar asosida tuzilmalik va institusional o'zgarishlarni chuqurlashtirish hisobina yalpi ichki unumding barqaror yuqori o'sish sur'atlarini ta'minlashlik ;

xarajatlarding ijtimoiy yo'naltirilganini saqlab qolgan holda Mamlakat byudjetining borlik saviyalarinda hamohanglikti ta'minlashlik, maxalliy budjetlarding daromad qismini mustahkamlashga qaratilgan byudjetlararo munosabatlarni takomillashtirish ;

soliqlik yukini qisqartirishlik va soliqlikqa tortish tizimini soddalashtirish siyosatin davom ettiruv, soliqlik ma'muriyatchiligini takomillashtirish va tegishli rag'batlantiruvchi choralarni kengaytirishlik ;

ilg'or xalqaro tajribada qo'llaniladigan instrumentlardan foydalangan holda pul -kredit siyosatin yanada takomillashtirish, shuning jo'rligida valyutani tartibga solishda zamonaviy bozor mexanizmlarini bosqichma-bosqich joriy etish, milliy valyutaning barqarorligini ta'minlashlik ;

bank tizimini isloh qilishni chuqurlashtirish va barqarorligini ta'minlashlik, banklariding kapitallashuv saviyasi va dapozit bazasini oshirishlik, ularning moliyaviy barqarorligi va ishonchliligini mahkamlash, istiqbolli investitsiya joybarları hamda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub'ektlarini kreditlashni yanada kengaytirishlik ;

sug'urta, lizing va boshqa moliyaviy xizmatlarding hajmin ularning yangi turlarin joriy etish va sifatini oshirishlik hisobina kengaytirishlik, shuning jo'rligida kapitalni tortish hamda korxona, moliyaviy institutlar va xalqning xoli resurslarini joylashtirmoq dagi olternativ manba sifatida jamg'arma bozorini rivojlantirish ;

xalqaro iqtisodiy hamkorlikti yanada rivojlantirish, xususan, yetakchi xalqaro va xorijiy moliyaviy institutlar bilan aloqalarni kengaytirishlik, puxta o'ylangan sirtqi qarzlar siyosatin amalga oshirishlikni davom ettiruv, jalb qilingan xorijiy investitsiya va kreditlardan samarodor foydalanish.

3. 2. Tuzilmalik o'zgartirishlardi chuqurlashtirish, milliy iqtisodiyotniń yetakchi tarmoqlarini modernizatsiya va diversifikatsiya qilish hisobina uning raqobatbardoshligini oshirishlik :

milliy iqtisodiyotniń mutanosibligi va barqarorligini ta'minlashlik, uning tarkibida sanoat, xizmat ko'rsatish sohasi, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik hissasin ko'paytirmoq ;

ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish, texnik va texnologik jihatdan yangilash, ishlab chiqarish, transport -kommunikatsiya va ijtimoiy infratuzilma joybarların amalga oshirishlikga qaratilgan aktiv investitsiya siyosatin olib borish ;

yuqori texnalogiyali ishlov berish tarmoqlarini, eng avvalo, maxalliy xomashyo resurslarini teran ishlov berish asosida yuqori qo'shimcha baholi tayyor unum ishlab chiqarishni jadal rivojlantirishga qaratilgan sifat tomonidan yangi bosqichga o'tkazish qirg'oqlari sanoattı yanada modernizatsiya va diversifikatsiya qilish ;

iqtisodiyot tarmoqlari uchun samarodor raqobatbardosh muhittı shakllantirish hamda unum va xizmatlar bozorinda monopoliyani bosqichma-bosqich qisqartirishlik ;

printsipial jihatdan yangi unum va texnalogiya turlarin o'zlashtirish, o'sha asosda ichki va sirtqi bozorlarda milliy tovarlarding raqobatbardoshligini ta'minlashlik ;

ishlab chiqarishni maxalliylashtirishni rag'batlantirish siyosatin davom ettiruv hamda, eng avvalo, istemol tovarlar va sanamlovchi buyumlar importining o'rnini bosish, tarmoqlararo sanoat kooperatsiyasini kengaytirishlik ;

iqtisodiyotda energiya va resurslar sarfini qisqartirishlik, ishlab chiqarishga energiya tejeytuǵın texnologiyalarni keng joriy etish, takroriy tiklanedigan energiya manbalarinien foydalanishni kengaytirishlik, iqtisodiyot tarmoqlarinida mehnat unumdorligini oshirishlik ;

ishga layoqatlilik ko'rsatayotgan xoli iqtisodiy zonalar, texnoparklar va kichik sanoat zonalari samaradorligin oshirishlik, yangilarini tashkil etish ;

xizmat ko'rsatish sohasini jadal rivojlantirish, yalpi ichki unumdi shakllantirishda xizmatlarding o'rni va hissasin oshirishlik, ko'rsatilayotgan xizmatlar tarkibin, eng avvalo, ularning zamonaviy yuqori texnologik turlari hisobina tubdan o'zgartirish ;

turizm industriyasini jadal rivojlantirish, iqtisodiyotda uning roli va hissasin oshirishlik, turistik xizmatlardi diversifikatsiya qilish va sifatini yaxshilash, turizm infratuzilmasini kengaytirishlik ;

kirib faoliyatin liberallashtirish va soddalashtirish, kirib tarkibin va geografiyasin diversifikatsiya qilish, iqtisodiyot tarmoqlari va hududlarniń kirib salohiyatini kengaytirishlik va suv boshirbar etish ;

yo'l -transport infratuzilmasini yanada rivojlantirish, iqtisodiyot, ijtimoiy soha, boshqarish tizimiga axborot-kommunikatsiya texnologiyalarin joriy etish.

3. 3. Qishloq xo'jaligin modernizatsiya qilish va jadal rivojlantirish :

tuzilmalik o'zgartirishlardi chuqurlashtirish va qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishin ketma-ket rivojlantirish, mamlakat oziq-ovqat xavfsizligin yanada mahkamlash, ekologik toza unumlar ishlab chiqarishni kengaytirishlik, agrar sektording kirib salohiyatini sezilarli darajada oshirishlik ;

paxta va boshoqli don ekiledigan maydonlarni qisqartirishlik, bosagan yerlarga kartoshka, sabzavot, ozuqa va moy olinadigan ekinlardi ekish, shuning jo'rligida, yangi intensiv bog' va uzumzorlarni joylashtirmoq hisobina ekin maydonlarini yanada optimallashtirish ;

fermer xo'jaliklari, eng avvalo, qishloq xo'jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish bilan bitta satrda, ishlov berish, tayorlash, saqlash, sotish, qurilish yumushlari va xizmatlar ko'rsatish bilan shug'ullanap etilayotgan ko'p tarmoqli fermer xo'jaliklarin rag'batlantirish va rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratuv ;

qishloq xo'jaligi mahsulotlarini teran ishlov berish, yarimta tayyor va tayyor oziq-ovqat hamda qadoqroq mahsulotlarini ishlab chiqarish bo'yicha eng zamonaviy yuqori texnologik asbob -uskunalar bilan jihozlangan yangi ishlov berish korxonalarin qurish, mavjudlarini rekonstruktsiya va modernizatsiya qilish bo'yicha investitsiya joybarların amalga oshirishlik ;

qishloq xo'jaligi mahsulotlarini saqlash, tashish va sotish, agrokimyo, moliyaviy va boshqa zamonaviy bozor xizmatlari ko'rsatish infratuzilmasini yanada kengaytirishlik ;

sug'orma yerlarning meliorativ sharoitin yanada yaxshilash, melioratsiya va irrigatsiya ob'ektlari tarmoqlarini rivojlantirish, qishloq xo'jaligi ishlab chiqarish sohasina intensiv usullarni, eng avvalo, suvlar va resurslarni tejeytuǵın zamonaviy agrotexnologiyalarni joriy etish, unumdorligi yuqori bo'lgan qishloq xo'jaligi texnikasinan foydalanish ;

xastalik va zararkunandalarga chidamli, maxalliy yer -iqlim va ekologik shart-sharoitlarga moslashgan qishloq xo'jaligi ekinlarining yangi selektsiya navlarin hamda yuqori yemishdorlikka ega hayvonot zotlarini yaratuv va ishlab chiqarishga joriy etish bo'yicha ilimiy-tadaqiqot yumushlarini kengaytirishlik ;

global iqlim o'zgarishlari va Orol dengizi qurishining qishloq xo'jaligi rivoji hamda xalqning turmush faoliyatiga salbiy ta'sirini yumshatish bo'yicha tizimli ilojlar ko'rishlik.

3. 4. Iqtisodiyotda mamlakat ishtirok etishin qisqartirishlik, xususiy mulk huquqin qo'riqlash va uning ustuvor mavqein yanada kuchaytirishlik, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik taraqqiyotini rag'batlantirishga qaratilgan institusional va tuzilmalik islohotlarni davom ettiruv :

xususiy mulk huquqi va kafolatlarini ishonchli himoyalashni ta'minlashlik, xususiy tadbirkorlik va kichik biznes rivoji yo'lidagi borlik to'siq va cheklashlardi bartaraf etish, unga toliq xolilik berish, «Agar aholi boy bo'lsa, mamlakat da boy va kuchli bo'ladi» degan ta'moyilti amalga oshirishlik ;

kichik biznes va xususiy tadbirkorlikti keng rivojlantirish uchun qulay tadbirkorlik muhiti yaratuv, tadbirkorlik tuzilmalarining faoliyatiga mamlakat, huquqtı xavfsizlik etuvchi va nazorat idoralari tomonidan noqonuniy aralashishlarding qat'iy oldin olish ;

mamlakat mulkin yakka-yolg'izlashtirishni yanada kengaytirishlik va uning tartib -dasturlarini soddalashtirish, xonadonlik yurituvchi sub'ektlarning ustav jamg'armalarinda mamlakat ishtirok etishin qisqartirishlik, mamlakat mulki yakka-yolg'izlashtirilgan ob'ektlar bazasinida xususiy tadbirkorlikti rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratuv ;

investitsiya muhiti takomillashtirish, mamlakat iqtisodiyoti tarmoqlari va hududlariga xorijiy, eng avvalo, to'g'ridan to'g'ri xorijiy investitsiyalarni aktiv tortish ;

korporativ boshqaruviniń zamonaviy standart va usullarini joriy etish, korxonalarni strategik boshqarishda aktsiyadorlarning rolini kuchaytirishlik ;

tadbirkorlik sub'ektlarining muhandislik tarmoqlariga ulanishi bo'yicha tartib -dastur va mexanizmlarni takomillashtirish va soddalashtirish ;

davlatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish jarayonlarini tartibga solishda mamlakat ishtirok etishin qisqartirishlik, mamlakat boshqarishi tizimini markazlashtirishdan chiqarish va demokratlashtirish, mamlakat -yakka-yolg'iz sheriklikti kengaytirishlik, nodavlat, jamoatlik tashkilotlari va joylardagi o'zini o'zi boshqarish organlarining rolini oshirishlik.

3. 5. Viloyat, tuman va shaharlarni jamlanma va mutanosib ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, ularning mavjud salohiyatinian samarodor va optimal foydalanish :

ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishni jadallashtirish, xalqning turmush saviyasi va daromadlarini oshirishlik uchun har bitta hududtıń tabiiy, mineral -xomashyo, sanoat, qishloq xo'jaligi, turistik va mehnat salohiyatinian jamlanma va samarodor foydalanishni ta'minlashlik ;

hududlar iqtisodiyotin modernizatsiya va diversifikatsiya qilish hajmin kengaytirishlik, rivojlanish saviyasi qiyosan quyi bo'lgan tuman va shaharlarni, eng avvalo, sanoat va kirib salohiyatini oshirishlik yo'li bilan jadal rivojlantirish hisobina mintaqalar ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasidagi farqlarni qisqartirishlik ;

yangi sanoat korxonalari va servis markazlarin tashkil etish, kichik sanoat zonalarini tashkil etish, yirik xonadonlik ittifoqlarining qorjların, banklariding kreditlarin va yakka-yolg'iz xorijiy investitsiyalarni tortish hisobina kichik shaharlar va shaharchalarni jadal rivojlantirish ;

sanoat va xizmatlar ko'rsatish sohasini jadal rivojlantirish hisobina subventsiyaga qaram tuman va shaharlarni qisqartirishlik va maxalliy budjetlarding daromad bazasini kengaytirishlik ;

sanoat korxonalari va boshqa ishlab chiqarish ob'ektlarini joylashtirmoqga qulay shart-sharoitlar yaratuv, xususiy tadbirkorlikti keng rivojlantirish hamda xalqning turmush sharoitin yaxshilash maqsadida hududlarniń ishlab chiqarish, muhandis -kommunikatsiya va ijtimoiy infratuzilma tarmoqlarini yanada rivojlantirish va modernizatsiya qilish.

IV. Ijtimoiy sohani rivojlantirishning ustuvor yo'nalishlari

4. 1. Aholi bandligi va real daromadlarini ketma-ket oshirishlik :

xalqning real pul daromadlarini va xarid qobiliyatini oshirishlik, kam ta'minlangan oilalar sonin va xalqning daromadlari bo'yicha farqlanish darajisini yanada qisqartirishlik ;

byudjet muassasalari xodimlarining ish haqi, pentsiya, stipendiya va ijtimoiy nafaqalar hajmin inflyatsiya sur'atlarinien yuqori miqdorda ketma-ket oshirishlik ;

yangi yumush o'rinlarini yaratuv hamda xalqning, eng avvalo, o'rta maxsus va yuqori o'qish muassasalari bitiruvchilari bandligini ta'minlashlik, mehnat bozori mutanosibligini va infratuzilmasi taraqqiyotini ta'minlashlik, ishsizlik darajisini qisqartirishlik ;

mehnatke iste'dodli xalqning mehnat va tadbirkorlik faolligin toliq amalga oshirishlik uchun shart-sharoitlar yaratuv, yumush kuchi sifatini yaxshilash, ishga muxtoj shaxslarni kasbga tayorlash, takroriy tayorlash va malakasini oshirishlik tizimini kengaytirishlik.

4. 2. Aholitı ijtimoiy qo'riqlash va sog'likni saqlash tizimini takomillashtirish, xotin-qizlarding ijtimoiy-siyosiy faolligin oshirishlik :

aholiga majburiy ijtimoiy vakolatlardi ta'minlashlik, xalqning ehtiyojmand qoplamalarini ijtimoiy himoyasini hamda qariyalar va imkoniyati mahdud shaxslarni mamlakat tomonidan qo'llab-quvvatlashni kuchaytirishlik, ijtimoiy xizmat ko'rsatishdi yaxshilash, aholiga ijtimoiy xizmatlar namoyish qilishda mamlakat -yakka-yolg'iz sherikligini rivojlantirish ;

aholiga tiblik va ijtimoiy -tiblik xizmat ko'rsatish qulayligi hamda sifatini oshirishga, aholi o'rtasida sog'lom turmush tarzin shakllantirishga, tibbiyot muassasalarining moddiy-texnika bazasini mustahkamlashga yo'naltirgan holda sog'likni saqlash sohasini, eng avvalo, uning dastlabki hijosin, tez va shoshilinch tiblik yordam tizimini yanada isloh qilish ;

oilaviy salomatligini mahkamlash, onalik va bolalikni qo'riqlash, onalar va bolalarning sifatli tiblik xizmatten foydalanishni kengaytirishlik, ularga ixtisoslashtirilgan va yuqori texnologiyalarga asoslangan tiblik yordam ko'rsatish, chaqaloqlar va bolalar o'limini qisqartirishlik bo'yicha jamlanma ilojlarni yanada kengroqlik amalga oshirishlik ;

xotin-qizlarding ijtimoiy-siyosiy faolligin oshirishlik, ularni mamlakat va jamiyat boshqarishindagi o'rnini kuchaytirishlik, xotin-qizlar, kasb -hunar kolleji bitiruvchi qizlariniing bandligini ta'minlashlik, ularni tadbirkorlik faoliyatiga keng qo'shish, oilaviy asoslarini yanada mahkamlash ;

pensionerlar, mayib, yolg'iz qariyalar, xalqning boshqa ehtiyojmand toifalarining toliqqonli turmush ma'ziratlarini ta'minlashlik uchun ularga tiblik -ijtimoiy yordam ko'rsatish tizimini yanada rivojlantirish va takomillashtirish ;

farmatsevtika sanoatin yanada rivojlantirish, aholi va tibbiyot muassasalarining arzon, sifatli dori vositalari va tibbiyot buyumlari bilan ta'minlanishlikini yaxshilash, dori-darmonlar baholarining asossiz qad ko'tarishine yo'l qo'ymaslik bo'yicha ilojlarni amalga oshirishlik ;

aholi o'rtasida kasallanuv ko'rsatkichlari pasayishin va umr uzayishin ta'minlashlik.

4. 3. Arzon uy-joylar qurish bo'yicha maqsadli dasturlarni amalga oshirishlik, xalqning turmush shart-sharoitlari yaxshilanishini taminlaydigan yo'l -transport, muhandislik-kommunikatsiya va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish hamda modernizatsiya qilish :

aholi, eng avvalo, yosh oilalar, eskirgan uylarda yashab kelayotgan fuqarolar va uy-joy sharoitin yaxshilashga muxtoj boshqa fuqarolarning yasash sharoitin yengillikli shartlarda ipoteka kreditlari ajratish hamda shahar va qishloq joylarda arzon uylar qurish qirg'oqlari yanada yaxshilash ;

xalqning kommunal-xonadonlik xizmatlar bilan ta'minlanishlik darajisini oshirishlik, eng avvalo, yangi ichimlik suwi tarmoqlarini qurish, tejamkor va samarodor zamonaviy texnologiyalarni bosqichma-bosqich joriy etish qirg'oqlari qishloq joylarda xalqning toza ichimlik suwi bilan ta'minlashlikdi tubdan yaxshilash ;

odamlarning ekologik xavfsiz muhitda yashashini ta'minlashlik, xonadonlik chiqindilarni ishlov berish majmualari qurish va modernizatsiya qilish, ularning moddiy-texnika bazasini mahkamlash, aholitı chiqindin yo'q qilmoqlik bo'yicha zamonaviy ob'ektlar bilan ta'minlashlik ;

aholiga transport xizmati ko'rsatishni tubdan yaxshilash, yo'lovchi tashish xavfsizligin oshirishlik va atrof muhitga zararli zotlar chiqishini qisqartirishlik, atroflicha qulay yangi avtobuslarni sotib olish, avtovokzal va avtostantsiyalarni qurish hamda rekonstruktsiya qilish ;

yo'l infratuzilmasi qurilishi va rekonstruktsiya etilishin davom ettiruv, eng avvalo, mintaqaviy avtomobil' yo'llarini rivojlantirish, xonadonlararo qishloq avtomobil' yo'llarini, aholi punkti ko'chalarini kapital va mavjud tamirlash ;

yangi elektr energiya ishlab chiqarish quvvatlarini qurish va mavjudlarini modernizatsiya qilish, quyi kuchlanishli elektr tarmoqlari va transformator punktlarin yangilash asosida aholitı elektr energiyasi hamda boshqa yoqilg'i -energiya resurslari bilan ta'minlashlikdi yaxshilash, shuning jo'rligida, takroriy tiklanedigan energiya manbalarinien foydalanishni kengaytirishlik bo'yicha ilojlarni amalga oshirishlik ;

ibratxona va tomosha turoqlarini, madaniy-ma'rifiylik tashkilotlar va muzeylar faoliyatin rivojlantirish hamda takomillashtirish, ularning moddiy-texnika bazasini mahkamlash.

4. 4. Ta'lim va fan sohasini rivojlantirish :

uzliksiz ta'lim tizimini yanada takomillashtirish, sifatli ta'lim xizmatlari imkoniyatlarin oshirishlik, mehnat bozorining zamonaviy ehtiyojlariga uyg'un yuqori malakali kadrlar tayorlash siyosatin davom ettiruv ;

ta'lim muassasalarini qurish, rekonstruktsiya qilish va kapital tamirlash, ularni zamonaviy o'qish va laboratoriya asboblari, kompyuter texnikasi va o'qish -metodik qo'llanmalar bilan uskunalash qirg'oqlari ularning moddiy-texnika bazasini mahkamlash maydonigan maqsadli ilojlarni ko'rishlik ;

maktabiga qadar ta'lim muassasalari tarmoqin kengaytirishlik va bu muassasalarda bolalarning atroflicha intellektuallik, esdatik va fizik rivoji uchun shart-sharoitlarni tubdan yaxshilash, bolalarning maktabiga qadar ta'lim bilan qamrab olinishin jiddiy oshirishlik va foydalanish imkoniyatlarin ta'minlashlik, pedagog va mutaxassislarding malaka darajisini ko'tarish ;

umumiy o'rta ta'lim sifatini tubdan oshirishlik, ovloq joy tillar, informatika hamda matematika, fizika, kimyo, biologiya kabi boshqa zarurli va taqozo yuqori bo'lgan fanlardi teranlashtirilgan tarzda o'rganish ;

bolalarni sportlar bilan ommaviy tarzda shug'ullanishga, ularni musiqa hamda san'at dunyosina tortish maqsadida yangi bolalar sporti ob'ektlarini, bolalar musiqa va san'at maktablarin qurish, mavjudlarini rekonstruktsiya qilish ;

kasb -hunar kollejlari o'quvchilarin bozor iqtisodiyoti va yumush beradiganlarding ehtiyojlariga javob beradigan mutaxassisliklar bo'yicha tayorlash hamda ishga joylashtirmoq bo'yicha ishlarni takomillashtirish ;

ta'lim va o'qitish sifatini baholashding xalqaro standartlarin joriy etish asosida yuqori ta'lim muassasalari faoliyatning sifati hamda samaradorligin oshirishlik, yuqori ta'lim muassasalarinie qabul kvotalarini bosqichma-bosqich ko'paytirmoq ;

ilimiy-tadaqiqot va innovatsiya faoliyatin rag'batlantirish, ilmiy va innovatsiya yutuqlarin amaliyotqa joriy etishding samarodor mexanizmlarini yaratuv, yuqori o'quv yurtlari va ilimiy-tadaqiqot institutlari yonida ixtisoslashtirilgan ilmiy -eksperimental laboratoriyalar, yuqori texnalogiya markazlari va texnoparklarni tashkil etish.

4. 5. Yoshlarga tegishli mamlakat siyosatin takomillashtirish :

jismonan sog'lom, ruhan va oqlan rivojlangan, ǵárezsiz fikrlaydigan, Vatanga sodiq, qat'iy hayotiy nuqtai nazarqa ega yoshlarni tarbiyalash, demokratik islohotlarni chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish jarayonida ularning ijtimoiy faolligin oshirishlik ;

o'rta maxsus, kasb -hunar va yuqori ta'lim muassasalari bitiruvchilarini ishga joylashtirmoq hamda xususiy tadbirkorlik sohasina qo'shish ;

yosh avlodning ijodiy va intellektuallik salohiyatini qo'llab-quvvatlash va ro'yobga chiqarish, bolalar va yoshlar o'rtasida sog'lom turmush tarzin shakllantirish, ularni jismoniy tarbiyasi va sportga keng qo'shish ;

yoshlarni ijtimoiy qo'riqlash, yosh oilalar uchun munosib uy-joy va ijtimoiy -xonadonlik shart-sharoitlarni yaratuv ;

yoshlarga tegishli mamlakat siyosatin amalga oshirishlikda davlat hokimiyati va boshqarishi tashkilotlari, ta'lim muassasalari, yoshlar va boshqa tashkilotlarning samarodor faoliyatin tashkil etish.

V. Xavfsizlik, millatlararo bahamjihatlik va diniy tolerantlıqtı ta'minlashlik hamda teran o'ylangan, o'zaro manfaatli va taqribiy sirtqi siyosat sohasidagi ustuvor yo'nalishlar.

5. 1. Xavfsizlik, diniy tolerantlıq va millatlararo bahamjihatliktı ta'minlashlik sohasidagi ustuvor yo'nalishlar :

O'zbeksdan Respublikasining Konstitutsiyaviy tuzumi, suvereniteti, hududiy yaxlitligini qo'riqlash ;

axborot xavfsizligin ta'minlashlik va axborotni qo'riqlash tizimini takomillashtirish, axborot sohasidagi tahdidlarga o'z vaqtida va munosib muqobalalik ;

fuqarolik, millatlararo va konfessiyalararo tinchlik hamda bahamjihatliktı mahkamlash ;

davlatning qo'riqlash qobiliyatini mahkamlash, O'zbeksdan Respublikasi Qurolli Kuchlarining jangovar qudrati va salohiyatini oshirishlik ;

atrof -tabiiy muhit, aholi salomatligi va genofondiga ziyon yetkazadigan ekologik muammolarni oldin olish ;

favqulodda holatlarni oldin olish va bartaraf etish tizimini takomillashtirish.

5. 2. Shuqur o'ylangan, o'zaro manfaatli va taqribiy sirtqi siyosat sohasidagi ustuvor yo'nalishlar :

mamlakat mustaqilligi va suverenitetiti mahkamlash, davlatning xalqaro munosabatlarning teng haqli sub'ekti sifatidagi o'rni va rolini oshirishlik, rivojlangan demokratik davlatlar safiga kirish, O'zbekstannıń qaptal -atrofida xavfsizlik, barqarorlik va ahil qo'shnichilik muhiti shakllantirish ;

O'zbeksdan Respublikasining xalqaro o'rinini mahkamlash, mamlakatte olib borilayotgan islohotlar to'g'risida jahon jamoatchiligine xolisona axborot yetkazmoqlik ;

O'zbeksdan Respublikasining sirtqi siyosiy va sirtqi iqtisodiy faoliyatning normativ-huquqiy bazasini hamda xalqaro hamkorlikning shartnomalik -huquqiy asoslarini takomillashtirish ;

mamlakat chegarasin dalimitatsiya va damarkatsiya qilish masalalarini yechish.

Hayotbaxsh islohotlarning yangi bosqichida ijtimoiy soha va iqtisodiy islohotlarni yanada rivojlantirish mamlakatimiz rahbarining barqaror tavajjuh markazida bo'lib kelayotgan yo'nalishlardan biri hisoblanadi.

Bu joyda “Harakatlar strategiyasi”da belgilangan vazifalarga bo'lak e'tibor qaratilayotgani kelajakda bu yo'nalishlar dagi yumushlarga taqozo keskin ortishi, aholitı ijtimoiy himoyalashga tegishli islohotlar bardavom bo'lishigan dalolat dir.

Ayniqsa, aholitı yumush bilan ta'minlashlik, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik, iqtisodiyot va sanoqt tarmoqlarinida muqim yangi yumush o'rinlari yaratuv, o'sha qirg'oqlari xalqning real daromadlari va farovonligini bosqichma bosqich oshirishlik, arzon uy-joylar qurish, sog'likni saqlash, ta'lim va fan tizimlarin tubdan takomillashtirish bo'yicha aniq matlab -vazifalar belgilab berilmoqda.

Kontseptual xarakterga ega bo'lgan ushbu hujjatning ikkinchi yo'nalishi, ya'ni qonun ustuvorligin ta'minlashlik va sud -huquq tizimini yanada isloh qilishning ustuvor yo'nalishlari haqida to'xtalib o'tmoqchiman.

Bunda fuqarolik jamiyatinida nihoyatda zarurli ahamiyat kasb etadigan sud hokimiyatining aniq mustaqilligin ta'minlashlik, yuridiklik yordam va huquqiy xizmatlar ko'rsatishni takomillashtirishga yo'naltirilgan qonun ustuvorligi va sud -huquq tizimini isloh qilish vazifasi aksini topgan. Gap shunda, bu yo'nalishda belgilangan tadbirlarning ko'plari qonun joybarları ishlab chiqish tarzida ijro etilib, maxalliy hukumat tashkilotlari, xususan, hokimlar, huquq -tartibot tashkilotlari faoliyatin takomillashtirishga hamda bugungi kungacha ham ishlab chiqilmagan mamlakat xizmatchilari faoliyatin tartibga soluvchi maxsus qonun qabul qilish kabi mamlakat xizmati o'tovding huquqiy asoslarini yaratuvni nazarda tutadi. Demak, bu qonun ijodkorligi bilan aloqador. Bu vazifani amalga oshirishlik Parlament a'zolarinan katta javobgarchilik taqazo etadi.

Harakatlar strategiyasida belgilangan ustuvor yo'nalishlar milliy va umuminsoniy negiziga asoslangan bo'lib, ularda milliy g'oyaning asosiy tamoyillari bilan mushtarakliktı nazorat qilish mumkin.

Harakatlar strategiyasining birinchi yo'nalishinda davlat hokimiyati tizimida Yuqori Yig'ilish rolini kuchaytirishlik, qonun ijodkorligi faoliyati sifatini tubdan yaxshilash, siyosiy partiyalar rolini oshirishga tegishli ustuvor vazifalar nazarda tutilgani fuqarolar manfaatlarini ta'minlashga qaratilgan qonunlar qabul qililiwinde zarurli ahamiyat kasb etadi. Bu tarixiy hujjat qirg'oqlari mamlakat xizmatini isloh qilish, iqtisodiyotda mamlakat boshqaruvini qisqartirishlik, mamlakat va yakka-yolg'iz sektorlar hamkorligi zamonaviy shakllarin, “Elektron hukumat” tizimini rivojlantirish bo'yicha ham zarurli ilojlar ro'yobga chiqarilishini bo'lak e'tirof etish zurur. Bular sońıında mamlakat idoralari hamda xalqimiz o'rtasida mustahkam ko'prik bo'lib xizmat etadi va yurtdoshlarimizga munosib turmush sharoiti yaratilishin vakolatliklaydi hamda bu ustuvor yo'nalishda belgilangan vazifalarniń milliy g'oyaning mardum, aholi yurt manfaatlariniing hamma narsatan ustuvorligi prinsipi bilan uyg'unligin amalda tasdiqlaydi.

Harakatlar strategiyasida sud -huquq islohotlarini bugungi kun talabi darajasida chuqurlashtirish bilan aloqador vazifalarga ham bo'lak e'tibor qaratilgani tavajjuhqa ega. Unga ko'ra, qarorlar qabul qilishda sud mustaqilligin taminlaydigan Yuqori sud Kengashi tuziladi hamda professional sud'yalar korpusini shakllantirish, sud'yalar huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoyalashga tegishli ilojlar ro'yobga oshiriladi.

Boshqarish sudni, xonadonlik sudi tizimida mintaqaviy apellyatsiya sudini tuzish, sud'ya yordamchisi lavozimin tashkil etish etish qirg'oqlari sudni kelasinde ixtisosliklashtirish hamda ularning yug'urmasin mahkamlash choralari ham ko'riladi.

Bundan tashqari, protsessual qonun hujjatlarini takomillashtirish, quyi instantsiya sudining qusurlarini ǵárezsiz bartaraf etish va uzil-kesil qaror qabul qilish maydonigan yuqori sud instantsiyalarining vakolatlarini kengaytirishlik rejalashtirilganki, bu sansalorliklarga hamda ishlarniń ko'rib chiqilishi sud tomonidan asossiz chózib yuborilishiga to'xtatish beradi.

Huquqbuzarliklarning oldin olish, aybdorlikka zid kurashish va jamoatlik rejimini saqlash bo'yicha ichki yumushlar organlarining faoliyatin tubdan takomillashtirishga da bo'lak e'tibor qaratiladi. Qo'laversa, 2018 - 2021 yillarda jinoyat hamda jinoyat -protsessual qonun hujjatlarini yanada takomillashtirish kontseptsiyasi ishlab chiqiladi.

Bu intilish -harakatlar sudning aniqiga mustaqilligin ta'minlashlik, umumiy, huquq -tartibot organlarini takomillashtirish qirg'oqlari inson huquq va manfaatlarini kafolatlash imkonini beradi. O'zlar o'rninida ushbu ustuvor yo'nalishda nazarda tutilgan maqsadlar milliy g'oyaning qonun ustuvorligin ta'minlashlik prinsipinen nazarda tutılatuǵın maqsadlar bilan qanchalik mushtarakligini ko'rishlik mumkin.

Harakatlar strategiyasida iqtisodiyotni yanada rivojlantirish hamda liberallashtirishga tegishli belgilangan ilojlar ro'yobga chiqarilishi, o'zlar navbatida, mamlakat iqtisodiy barqarorligini ta'minlashlik, sońıında aholi farovonligini ko'tarishda zarurli o'rin tutadi. Shunonchi, iqtisodiyotniń shaffofligi va raqobatdoshligini oshirishlik, iqtisodiy mustaqillikti kuchaytirishlik, makroekonomikalıq barqarorlikni mahkamlash hamda iqtisodiy o'sish sur'atlarini saqlab qolish, yetakchi ishlab chiqarish tarmoqlarini modernizatsiya va diversifikatsiya qilish, moliya -bank sohasini tubdan isloh qilish, sirtqi iqtisodiy aloqalarni yanada kengaytirishlik, xorijiy investitsiyalarni aktiv tortishga e'tibor qaratilgani tavajjuhqa molik.

Butun xalqimiz, ayniqsa, uning eng aktiv toifasina aylanib borayotgan tadbirkorlarni óylantirayotgan dolzarb masalalarni atroflicha o'rganish, ularni qo'llab-quvvatlash, huquq hamda qonuniy manfaatlarini ta'minlashlik bo'yicha belgilangan vazifalar, shubhasiz, oilalar farovonligini ta'minlashlik jo'rligida, yurtimiz iqtisodiy salohiyatini yanada ko'tarishga xizmat etadi.

Shuning jo'rligida, bu hujjatte maxalliy budjetlarding daromad bazasini kengaytirishlik, kiribke mo'ljallangan unum va materiallar ishlab chiqarish uchun zamonaviy texnologiyalarni joriy etish, xorijiy investorlar uchun investitsiyalik qiziqliktı oshirishlik, soliqlik ma'murchiligini yaxshilash, bank faoliyatin tartibga solishding zamonaviy printsiplari hamda mexanizmlarini joriy etish, ko'p tarmoqli fermer xo'jaliklarin rivojlantirish bilan aloqador vazifalar aksini topgani zarurli taraflardan biri bo'lib, uning ijrosini ta'minlashlik har birimizdan katta javobgarchilik taqazo etadi. Albatta, bunda ijtimoiy sheriklik munosabatlaridan oqilona foydalanish maqsadga yarasha dir.

Bular mamlakatimizning iqtisodiy salohiyatini yanada ko'tarish qirg'oqlari milliy g'oyaning asosiy tushunchalaridan biri bo'lgan aholi farovonligini amalda ta'minlashlik imkonini beradi hamda xalqimizning turmushtan rozi bo'lib, baxtli -saodatli umr kechirishi uchun mustahkam joy yaratani.

Harakatlar strategiyasida belgilangan ijtimoiy sohani rivojlantirishga tegishli ilojlar aholi bandligini kafolatlash, fuqarolarni ijtimoiy qo'riqlash va ularning salomatligini saqlash, xalqning muxtoj toifasina ko'rsatilarlik ijtimoiy yordam sifatini yaxshilash, xotin-qizlarding ijtimoiy-siyosiy turmush dagi martabaini oshirishda zarurli o'rin tutadi.

Shuning jo'rligida, onalik hamda bolalikni qo'riqlash, qariyalar va imkoniyati mahdud shaxslarni mamlakat tomonidan qo'llab-quvvatlash, aholiga tiblik hamda ijtimoiy -tiblik xizmat ko'rsatish sifatini oshirishga qaratilgan dastlabki hijo -tez va shoshilinch tiblik yordam tizimini yanada takomillashtirish bo'yicha zarur choralar ko'riladi. Aholi hamda tibbiyot muassasalarining arzon, sifatli dori vositalari va tibbiyot buyumlari bilan ta'minlanishlikini yaxshilash kabi hayotiy zarur muammolarga yechim topiladiki, bu xalqimiz turmush farovonligini yanada ko'tarishda ayni muddao dir.

Harakatlar strategiyasida aholi, ayniqsa, ayollar, yoshlar bandligini ta'minlashlik, o'sha matlabte tadbirkorlik, oilaviy biznes hamda hunarmandchilikni rivojlantirish, ayollar va qizlarning salomatligini mahkamlash, ular orasida jismoniy tarbiyasi hamda sportlartı ommalashtirish, shuning jo'rligida, qariyalar, o'zgalar parvarishlikiga muxtoj, urush va mehnat fronti qatnashchilari, ijtimoiy himoyalashga ehtiyojmand shaxslarni atroflicha qo'llab-quvvatlash bilan aloqador dolzarb ilojlar ham qamrab olingan. O'zlar navbatida, biz, aholi vakillari Strategiyada nazarda tutilgan matlab hamda vazifalarni aholi keng toifasina yetkazishimiz, uning mundarija -ma'nosini atroflicha tushuntirishimiz zarur.