Ўзбекистонда қонун устуворлигини таъминлаш масалалари

1. Ўзбекистоннинг давлат-ҳуқуқий тизимида Конституция ва қонун устуворлигини таъминлаш ҳокимиятлар тақсимланиши принципининг реал жорий этилиши билан чамбарчас боғлиқдир. Зеро, қонун чиқарувчи, ижро этувчи ва суд ҳокимияти бўғинлари қонунда белгиланган ваколатлар доирасидагина фаолият кўрсатадилар. Улар ўртасидаги муносабатларда энг олий ҳакам - қонун, ва фақат қонундир. Қонун ҳатто уни яратувчи ҳокимият органи (Олий Мажлис) учун ҳам муқаддасдир.
Мамлакатимизда бозор муносабатларига ўтиш, жамият сиёсий тизимини янгилаш шароитида қонуннинг ҳамма нарсадан устувор бўлиши ва қонунга итоаткорлик алоҳида ўрин тутади. “Чинакам демократик жамиятда Президент ҳам, оддий фуқаро ҳам қонунга риоя этади. Бошқа иложи йўқ”.
2. Қонунга оғишмай риоя этилган жамиятдагина демократия қарор топади ва у барқарор бўлади. Шу нарсани таъкидлаш зарурки, барча демократик институтлар, инсон ҳуқуқ ва эркинликлари энг олий юридик кучга эга бўлган норматив-ҳуқуқий акт – қонун воситасида ўрнатилиши ниҳоятда муҳимдир, Европанинг қатор илғор давлатларида инсон ҳуқуқ ва эркинликлари ҳамда манфаатларига оид масалалар фақат қонун билан тартибга солиниши принципига амал қилинади.
3. Қонун устуворлиги ҳақида гап борганда, аввало, Конституциянинг олийлигини, унинг устунлигини таъминлаш муҳимлигини эътироф этиш лозим. Конституция мамлакат ҳуқуқий тизимининг пойдевори, қонунчилигининг ўзагидир. Конституция нормалари бирламчи, таъсис этувчи, стратегик йўналиш берувчи характерга эга. Жорий қонунлар ва барча норматив-ҳуқуқий актлар Конституцияга тамомила мос тарзда яратилиши шарт.
Конституция ва қонунлар ҳар бир фуқаро учун, ҳар бир ҳуқуқ соҳиби учун энг олий қадрият, мўътабар неъмат ҳамда муқаддас оин бўлмоғи лозим.
Конституциянинг олийлигини таъминлаш алоҳида муҳофаза механизми бўлишини тақозо этади. Бундай механизмнинг асосий ва марказий бўғинини Конституциявий суд ташкил этади. У қонун чиқарувчи ва ижро этувчи ҳокимият органлари актларининг конституциявийлиги тўғрисидаги ишларни кўриб ҳал қилади.³