«Ўзбекистонда меҳнат унумдорлигини оширишни жадаллаштириш зарур» — Жаҳон банки иқтисодчиси

1. Кичик ва йирик корхоналарни қийматни ҳосил қилиш умумий занжирига интеграция қилиш. Микро, кичик ва йирик фирмаларнинг ҳар бир соҳасидаги аниқ маҳсулотлар ҳақида маълумотлар базаси яратиш ва йирик фирмалар кичик фирмаларга қандайдир компонентлар ишлаб чиқаришни буюртма қилса ва иш жойлари яратган тақдирда уларнинг барчасини умумий платформага йиғиш (оутсоурcинг).
Давлат кичик фирмаларга лизинг ускуналари ёки ишчиларни ўқитишга ёрдам бериши ва яхши ташкил этилган йирик хорижий фирмалар ва маҳаллий микрофирма ва кичик фирмалар ўртасида модератор ролини бажариши мумкин. Тўқимачилик, тикувчилик, озиқ-овқат, заргарлик, машинасозликнинг баъзи оғир иш талаб қиладиган соҳаларида (велосипедлар, мотоцикллар, скутерлар) ва бошқа соҳаларда туман марказларида «парк-кластерлар» ни (хом ашёлардан тайёр маҳсулотларгача бўлган занжир фирмалар, шунингдек, илмий-тадқиқот институтлари ва университетларнинг филиаллари) ташкил этиш, экспортчиларга кўп меҳнат талаб қиладиган маҳсулотлар базаси бўлишига ва яшаш жойларига яқин маконларда бандликларини таъминлашга, бу билан Тошкент ва хорижга истиқболли кўчишнинг олдини олишга ёрдам бериш ва бу «парклар» маҳаллий бюджетларга даромад келтиради. Йирик корхоналар ўз маҳсулотларни кичик корхоналарга сотиши ва уларни қиймат занжирларига киритиши учун кичик корхоналарга ҚҚСни жорий этиш.
2. Технологияларни тарқатиш ва экспортни рағбатлантириш учун хусусий (ёки давлат-хусусий) кенгашлар (марказлар) яратиш. Бундай кенгашлар (марказлар) давлат томонидан эмас, хусусий фирмалар ёки давлат-хусусий сектор ҳамкорлигида ташкил қилиниши керак. Уларнинг вазифаси, биринчи навбатда, деҳқон хўжаликларига мева-сабзавотчилик ва чорвачиликда қишлоқ хўжалик маҳсулотларини қайта ишлаш бўйича минизаводларни танлаш, лизингга олиш, сотиб олиш ва уларнинг уй хўжаликлари ҳовлиларига жойлаштириш бўйича ёрдам бериш. Саноат, хизмат кўрсатиш ва деҳқон хўжаликлари бўйича микро ва кичик корхоналарга маҳсулотни экспортга чиқаришга ёрдам бериш. Чунки улар маҳсулотларнинг кам миқдорда ишлаб чиқаришдан азият чекишади ва улар учун ички ва хорижий бозор истеъмолчиларининг эътибори жалб қилиш қийин. Мавжуд кичик корхоналарда экспортни қўллаб-қувватлаш жамғармаси жуда кичик ва билим томондан заиф бўлиб, ҳар бир туманда бу каби вазифаларнинг катта қисмини етарли даражада ҳал қила олмайди.