Ўзбекистонда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожланиш йўналишлари

1.3. Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ташкил этишнинг чет эл амалиёти

Жаҳоннинг бар а ри о анган а а а ари а и и бизнес а х с си а бир ор и ни қ аб-қ а аш а а иқ исо и сиёса ининг с ақи ар иби қис и ҳисоб ана и. Унинг ри о анишига иқ исо иё ни ар иби қа а қ риш, хиз а ар рса иш соҳасининг ю са иши, бан и нинг сиши, ехно оги араққиё а нор а рақоба ҳи о и и сифа и а қара а и. Ки и бизнес а х с си а бир ор и нинг ри о анишини ар ибга со иб риш н п а а а ар а ахс с орган ари (хиз а ар) аш и э и ган. Ш нинг е и и бизнеснинг езон ари ҳа бе ги анган. Бозор иқ исо иё ига асос анган бар а а а а ар а и и орхона арни бе ги аш а қ и аги езон ар ан фо а ана и ар:

• 
  иқ ори рса и ари: хо и арнинг сони, со иш ҳа и, асоси апи а нинг ба анс қи а и;
  
• 
  сифа рса и ари: иш аб иқари аё ган аҳс о арнинг нисба ан и и сони; е анган рес рс ар а бошқар нинг а роқ ри о анган изи ари а бошқа ар;
  
• 
  юқори аги рса и арнинг бирин и а и ин и г р ҳ арини бир аш ир и о бинацияси. Хори и а а а ар а орхона арни а а и арига ра ё и б г р ҳга ири и езон ар би ан бе ги ана и. Е ропа И ифоқининг е о о огияси б и а и и а р а орхона ар 1- а а а рса и ган езон ар би ан бе ги ана и.
  

1-жадвал

Европа Иттифоқи медологияси бўйича кичик ва ўрта корхоналар ўлчамини белгилаш мезонлари

Аниқланадиган корхоналар	Ходимлар сони (киши)	Йиллик оборот	Баланс қиймат
Ки и	50 ага а	4 н.е рога а	2 н.е рога а
Ўр а	50-250 ага а	16 н.е рога а	8 н.е рога а

Хори и а а а ар а 1 иши ан 20 ишига а хо и и б ган орхона ар ҳ нар ан и и орхона арига, 20 ан 100 ага а хо и и б ган ари и и , 100 ан 500 ага а хо и и б ган ари р а орхона арга ири и а и.
АҚШ а и и бизнес орхона арини и и о он а а г р ҳ аш ан фо а ани а и. Бирин и ҳо а б ш н а иш и ар сони 500 ишига а б ган орхона арни қа раб о а и. И ин и ҳо а эса орхона ар соҳа ар б и а и и ш ар ҳа и б и а б ина и ар: ранспор соҳаси а и и ш ар ҳа и 3,5 н. о ар ан 20 н. о арга а, қ ри иш а 9 н. о ар ан 21 н. о арга а, г р и са о а 15 н. о ар ан 35 н. о арга а, а ана са о а 3,5 н. о ар ан 13,5
н. о арга а, хиз а ар соҳаси а 2,5 н. о ар ан 14 н. о арга а б ган орхона ар и и фир а ар ҳисоб ана и.
Гер ания а иш о и ар сони а и и оборо рса и ари ан фо а ани а и. Ки и орхона ар иш о и ар сони 10 ишига а б ган, р а а орхона ар а иш о и ар сони 50 ишига а а и и оборо и 100
н.е рога а орхона ар ири и а и.
Франция а и и а р а бизнес ш н асига иш о и ар сони 19
ишига а б ган и рофир а ар, хо и арнинг сони 20-299 ишига а б ган ари и и орхона арга ира и.
Жан би Корея а эса саноа а а ранспор а 20 ага а хо и и б ган орхона ар и и , 21-200 ишига а хо и и б ган орхона ар р а орхона ар ҳисоб ана и. Са о а хиз а ар соҳаси а 5 ага а хо и и б ган орхона ар и и орхона ар, 6 а ан 20 ага а хо и и б ган орхона ар эса р а орхона ар ҳисоб ана и.
Жаҳоннинг бар а а а а ари а и и бизнес орхона ари и и иқ исо иё ининг по е ори ҳисоб ана и. ЯММ сиш с р а ари ҳа қи и ара а а а нан арга боғ иқ, ас и а аҳо ининг фаро он и ара аси ҳа нинг қан а и ри о анган иги би ан бе ги ана и.
Бозор иқ исо иё ига на ири ган пгина а а а ар а и и бизнес а х с си а бир ор и э спор бозор ари фао ия и а фао иш иро э иб, ЯИМнинг па ишига а ашиб а аҳо и бан игини а ин аб, иқ исо иё нинг асоси б ғинини аш и қи а и. Ри о анган а а а ар а бан аҳо ининг а а қис и а нан и и бизнес а бан б иб, арнинг а а а ЯММни иш аб иқариши аги ши юқори ир. Ш сабаб и ри о анган а а а ар а и и бизнес а х с си а бир ор и а иқ исо и сиш а аҳо и р ш ара асининг ошишини а ин о и асоси ри аг ари ан бири сифа и а қара иши бе из э ас. Б ни 2- а а а е ири ган а о ари асоси а ҳа риш ин.
2-жадвал Хорижий мамлакатларда кичик бизнеснинг ривожланиш даражаси¹⁰