Ўзбекистон тупроқлари ва улардан қишлоқ ХЎжалигида самарали фойдаланиш

 ҚОРАҚАЛПОҒИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ 
ВА ВИЛОЯТЛАР ТУПРОҚЛАРИНИНГ ТАВСИФИ
 ҚОРАҚАЛПОҒИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ 
ТУПРОҚЛАРИ ВА УЛАРНИНГ ҲОЛАТИ 
Қорақалпоғистон Республикасида турли тупроқлар 
тарқалган бўлиб, суғориладиган тупроқларининг мелио-
ратив ҳолати республика бўйича энг оғир ҳолатдадир. Қо-
рақалпоғистон Республикасидаги 15 та туманнинг барчасида 
суғориладиган тупроқлар турли даражада шўрланган.
Суғориладиган ўтлоқи-тақир тупроқлар:
ҳайдалма 
қатлам 25-30 см қалинликда бўлиб, механик таркибига кўра 
оғир, ўрта ва енгил қумоқли, гумус миқдори 0,9-1,0%, азот 
0,04-0,05% ташкил этади, қуйи қатламларга бориб 0,5-0,7% 
гача камаяди. Карбонатлар 7,0-8,0%, гипс 0,1-0,8% ни ташкил 
этади, айрим кучли шўрланган горизонтларда 1,5-4,6% гача. 
Тупроқлар асосан, ўртача ва кучли шўрланган.
Суғориладиган тақир-ўтлоқи тупроқлар:
27-30 см ҳай-
далма қатламдан иборат бўлиб, механик таркибига кўра оғир 
ва ўрта қумоқли, айрим жойларда енгил қумоқ ва қумлоқли, 
гумус миқдори енгил қумоқларда 0,4-0,6%, оғир қумоқларда 
0,7-1,0% гача ошиб боради. Азот 0,03-0,07%, карбонатлар (СО
2
) 
6,6-8,1% оралиғида тебраниб туради. Тупроқлар кучсиз ва ўр-
тача даражада шўрланган.

---

9
ЎЗБЕКИСТОН ТУПРОҚЛАРИ ВА УЛАРДАН ҚИШЛОҚ 
ХЎЖАЛИГИДА САМАРАЛИ ФОЙДАЛАНИШ
100–
китоб
Суғориладиган ўтлоқи-аллювиал тупроқлар:
механик 
таркибига кўра оғир қумоқдан қумлоққача учрайди, у жуда 
юқори зичлашганлиги ва дағал серкесак структурали, гу-
мус миқдори 0,5-0,8% дан 1,1-1,5% гача ўзгариб туради. Азот
0,01-0,09%, карбонатлар 6,3-8,3% гача ўзгариб туради. Гипс 
0,1-0,5%, ушбу тупроқлар кучсиз, ўртача ва кучли даражада 
шўрланган тупроқлар.
 ХОРАЗМ ВИЛОЯТИ ТУПРОҚЛАРИ