«Ўзбекистон темир йўллари» датк

 

 

1.6-rasm. Yassi payvandlangan karkaslar 

 

2. Zich beton po’lat armaturani zanglashdan va yong’indan asraydi; 

3. Po’lat bilan betonning harorat ta’sirida chiziqli kengayish 

koeffitsiyentlari bir-biriga juda yaqin (beton uchun 

α

b

= (1…1,5)10

–5

 ; armatura 

uchun esa 

α

s

= 1,2.10

–5

). 

Ana shu uchta muhim xossa tufayli temirbeton konstruksiyalarini yaratish 

imkoniyatiga ega bo’lindi. Ammo temirbetonning afzalliklari ham,  nuqsonlari 

ham mavjud. 

Тemirbetonning  quyidagi  afzalliklari  uning  qurilishda  keng  tarqalishiga 

imkon  yaratdi:  o’ta  mustahkamligi,  ko’pga  chidamliligi,  olovbardoshligi, 

zilzilabardoshligi, 

mahalliy 

materiallardan 

foydalanish 

imkoniyati, 

konstruksiyaga istalgan shakl berish imkoniyati. 

Quyidagilar  temirbetonning  nuqsonlariga  kiradi:  vaznining  og’irligi; 

issiqlik  va  tovushni  oson  o’tkazishi;  mustahkamlash  va  tuzatishning  qiyinligi; 

yorilishi  mumkinligi; beton  yotqazilgach,  armatura holatini  tekshirish qiyinligi 

va hokazo. 

Konstruktiv 

va 

montaj 

armaturalar 

konstruktiv 

va 

texnologik 

mulohazalarga ko’ra o’rnatiladi (1.7-rasm): konstruktiv – hisoblashda e’tiborga 

---

 

18 

olinmaydigan  kuchlanishlarni  qabul  qiladi,  montaj  armatura  esa  ishchi 

armaturalarni loyihaviy holatini ta’minlaydi va ularni karkaslarga birlashtiradi. 

Hamma  armaturalar  payvandlangan  armaturali  buyumlarga  birlashtiriladi  – 

payvandlangan yoki to’qilgan sim to’r va karkaslarga.  

 

 

 

1.7-rasm

. Тemirbeton elementlarining armaturasi: 1 – bo’ylama armatura;  

2 – xomutlar; 3 – bukma sterjenlar; 4 – montaj armatura;  

5 – montaj ilgak; 6 – quyma detal; 7 – to’sin; 8 – ustun 

 

Тemirbeton konstruksiyalar tayyorlanish usullariga qarab yig’ma, yaxlit va 

yig’ma-yaxlit bo’ladi. Yig’ma konstruksiyalar zavodda tayyorlanib, qurilish 

maydonida yig’iladi, yaxlit konstruksiyalar bevosita qurilish maydonining 

o’zida ko’tariladi, yig’ma-yaxlit konstruksiyalar esa ikkalasining qo’shilishidan 

hosil bo’ladi, ya’ni bir qismi zavodda tayyorlanib, qolgan qismi monolit beton 

bilan qurilish maydonida yaxlitlanadi.