«Ўзбекистон темир йўллари» датк

1.3. Ишчи арматура кучсизланишини ҳисобга олиб тўсиннинг мустаҳкамлиги бўйича синфини аниқлаш

1. Тўсиннинг 1 п.м даги ўзининг вазнидан меъёрий доимий юк қуйидаги формуладан аниқланади:

, (1.6)


P_p=[18.154*208+50*(105-18.154)]25=20.29 кН/м.

2. Тўсиннинг 1 п.м даги йўл қисмлари билан балласт вазнидан доимий юк

, (1.7)


=1.0608×1×20=21.216 кН/м.

3. Кўрилаётган тўсинга тўғри келадиган муваққат юк хиссаси қуйидаги формуладан аниқланади

, (1.8)
ва – тегишлича чап x=0 ва ўнг x=1 таянч кесимлари устида аниқланган йўл ўқининг оралиқ қурилма ўқига нисбатан силжиши, м; йўлнинг тегишли нуқталарини кўрилаётган тўсин томонга силжишида ва нинг қийматлари мусбат олинади; А₁ ва А₂ – /12, 3.1–жадвал/ бўйича қабул қилинадиган коэффициентлар; с – бош тўсин ўқлари орасидаги масофа, м


c=a+b, (1.9)
c=1,8м.
А₁ А₂ ва В₁, В₂ коэффициентлар 1.1–жалвалдан қабул қилиниши мумкин.
1.1–жадвал
А₁, А₂, В₁, В₂ коэффициентлар

Коэффициентлар	Координаталари билан ҳисобий кесим ўрни	Коэффициент қийматлари
А1	–	0,3
А2	х0,25l	0,1
	х0,50l	0
	х0,75l	–0,1
В1	–	0,6
В2	х0,50l	0,15
	х0,50l	–0,15

Изоҳ. х нинг оралиқ қийматлари учун А₂ коэффициент интерполяция бўйича аниқланади.
A₂=0.059
4. х бўлганда, бетон сиқилган зонасининг баландлиги


x= , (1.11)

бунда R_sc, R_s – оддий стерженли арматуранинг сиқилиш ва чўзилишдаги ҳисобий қаршилиги, даврий профилли арматура учун /12, б.2.2/ бўйича 240 МПа–га, сирти силлиқ арматура учун 190 МПа га тенг; –тўсин устки белбоғининг эни; R_b – /12, 2.1–жадвал/ ёки 2–илова бўйича қабул қилинадиган, мустаҳкаликка ҳисоблашда бетоннинг сиқилишдаги ҳисобий қаршилиги

х бўлганда, бетон сиқилган зонасининг баландлиги қуйидаги формуладан аниқланади:


x= , (1.12)
х_Rh_o бўлганда, (1.11) ва (1.12) формулаларда х=_Rh_o қабул қилиш лозим. _R нинг қиймати қуйидаги формуладан аниқланади:
x_R= , (1.13)

бунда R_b ва R_s ларнинг қийматларини МПа да оламиз.

5. х бўлганда, /12, б.4.4/ га мувофиқ арматура кучсизланганлини эътиборга олиб кесимдаги чегаравий эгувчи момент қуйидаги формуладан аниқланади:


M=R_b (h_o–0,5x) + R_sc (h_o– ), (1.14)

бунда R_s – арматуранинг сиқилишдаги ҳисобий қаршилиги, R_s=R_sc қабул қилинади /12, б. 2.2/.

Тўсин устки зонасида арматура йўқлиги учун


M=12.0410³ 2.080,163(0.9313–0,50.163)=3468.92 кНм.

Мустаҳкамлиги бўйича рухсат этиладиган муваққат тик эквивалент юк бош тўсин кесими учун қуйидаги формуладан аниқланади:

, (1.15)

бунда М–кўриладиган кесимдаги х бўлганда, (1.14) формула, х бўлганда, /12, б. 4.7/ бўйича ҳисобланадиган чегаравий момент.

M=R_bbx(h_o–0,5x) + R_b(b_f–b)h_f(h_o–0,5h_f) + R_sc (h_o– ), (1.16)

бунда n_k =1,15;  – /12, б. 4.6/ формула бўйича аниқланадиган, кўрилаётган кесимдаги эгувчи момент таъсир чизиғининг юзаси.

W= , (1.17)
бунда l – тўсиннинг ҳисобий оралиғи. а – таъсир чизиғининг максимал ординатасидан яқин таянчгача бўлган масофа

 см.

Доимий юкдан эгувчи момент

, (1.18)


M_p=(1,120.29+1.3*21.216)15.48=1670 кНм.

Арматура кучсизланганлигини ҳисобга олиб тўсиннинг мустаҳкамлиги бўйича синфи қуйидаги формуладан аниқланади:

K = , (1.19)

бунда – металл ва темирбетон оралиқ қурилмалар бош тўсинининг синфланишини бирхиллаштирувчи коэффициент /12, б.3.6/

; (1.20)


.

(1.19) ифодадаги рухсат этиладиган муваққат юк К (1.15) формула бўйича, эталон юк k_H эса юкланиш узунлиги  ва таъсир чизиғи учининг жойлашишига  боғлиқ ҳолда Н1 схема бўйича (илова 1) аниқланади.

=4.3/11.5=0,345бўлганда, илова 1 бўйича k_H =26.92 кН/м .
Эталон юк (1+) ва фойдаланилаётган ҳаракатдаги таркибдан содир бўлган юкка (1+_о) динамик коэфффициентлар /12, б.3.4/ ни ҳисобга олиб қуйидаги формуладан аниқланади:


1+m=(1+m_о) = , (1.21)

бунда – шпал остидаги балласт қалинлиги

= –h_s, (1.22)

бу ерда – балласт корита плитасининг юқорисидан шпалнинг юқори тўшамасигача балласт қалинлаги, м; h_s– шпал қалинлиги, м.

=0,65–0,15=0,50 м.


 1,00 м бўлганда, 1+=(1+_о)=1,0;  0,75 м бўлганда эса формуладан аниқланади:


1+m=(1+m_о) = , (1.23)


1+m=(1+m_о) = .
Рухсат этилган муваққат юк ва тўсиннинг мустаҳкамлиги бўйича синфи (1.15) ва (1.19) формулалардан аниқланади:


= кН/м;


K= = .