Ўзбекистон ресубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

4-расм. Ўқув материалининг модулли тузилмаси


1. Кириш модулнинг зарурий қисми бўлиб ҳисобланади. Унда модулларни ўзлаштиришда таянч билимлар мазмуни ва ҳажми кўрсатиб берилиши, ҳамда мустақил ишни ташкил қилиш бўйича тавсиялар бўлиши керак.
Бизнинг фикримизча, кириш тушунарли, қисқа, икки, уч бетдан ошмаган ҳажмда бўлиши керак. Аниқроғи, киришда:

• 
  модул (бўлим, боб) ҳақида тушунча берилади;
  
• 
  модулни ўрганиш зарурияти асосланади;
  
• 
  модулга тегишли бўлган ишлаб чиқаришнинг замонавий ривожланиши тўғрисида маълумотлар берилади;
  
• 
  бошқа модуллар билан ўрганиладиган материалнинг устуворлиги очиб берилади;
  
• 
  модулдаги ўқув материалининг амалиёт билан ўзаро алоқаси, амалий вазиятларда олинган билим ва малакаларни қўллаш усуллари ҳақида сўз юритилади.
  

2. Модулнинг ўқув мақсадларини белгилашда ҳар бир модулнинг ўқув мақсадлари касбий фаолиятга қўйиладиган махсус талаблар, билим ва кўникмалардан келиб чиққан ҳолда ишлаб чиқилиши, ҳамда таълим олувчилар ҳаракатида ифодаланадиган ва ўлчанадиган натижалар орқали белгиланиши керак. Назарий ва амалий ўқув материаллари эса модулни ўзлаштиришда аниқ мақсадга йўналтирилади. Бу жараёнлар аввалдан белгиланган муайян ўрганиш мақсадларига эришиш учун олиб борилади. Агар ўқув мақсадлари белгиланмаса, у ҳолда модулнинг мазмуний ва дидактик тузилиши бузилади. Модулни ўрганиш мақсадлари когнитив, психомоторик ва аффектив соҳаларда тузилиши мумкин.
Когнитив ўрганиш соҳаси ақлда қайта ишланган ахборотларни, яъни далил ва тушунчаларни, тамойил ва усулларни таҳлил ҳамда синтез қилиш, баҳолаш орқали қўллашни ўз ичига олади.
Когнитив ўрганиш соҳаси билимларни ёдда сақлаш, кўникма ва қобилиятларни ривожлантириш, кўзланган ўрганиш мақсадларни ўзида мужассам этади. Булар ўқув адабиётларида ўз ифодасини топади.
Психомоторик ўрганиш соҳаси модулни ўрганиш бўйича амалий иш жараёнлари орқали ҳосил қилинадиган қобилиятлар ва кўникмаларни шакллантиришга қаратилган ўқув материалларини ишлаб чиқишга мўлжалланган. Масалан, тикув машинасини ишлатиш ва унда бирон бир тикиш жараёнини бажариш бўйича амалий машғулотлар ўқув материаллари психомоторик ўрганиш соҳасига тааллуқлидир.
Демак, ўқув материалида таълим олувчининг мустақил ишлаши ва ўз хоҳиши билан бошқариладиган ҳаракатлар ифодаланиши керак.