Ўзбекистон респупликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

 
 
 

---

 
73 
5.Davr harajatlari, moliya faoliyati bo‟yicha sarflar va favqulotdagi 
zararlar 
 
Davr  xarajatlari  —  xarajatlar  tarkibi  to‗g‗risidagi  Yo‗riqnomaga  binoan 
joriy  etilgan  korxonaning  xarajatlar  xisobi  tizimida  nisbatan  yang‗i  ko‗rsatkich. 
Bevosita  ishlab  chiqarish  jarayoni  bilan  bogliq  bo‗lmagan  xarajatlar  davr 
xarajatlari  toifasiga  kiritiladi.  Ushbu  xarajatlarga  bo-shqaruv,  tijorat  xarajatlari, 
umumxo‗jalik  maqsadidagi  boshqa  xarajatlar,  shu  jumladan  ilmiy-tadqiqot  va 
tajriba-konstruktorlik ishlanmalari xarajatlari kiradi. Ushbu xarajatlar korxonaning 
mahsulot  ishlab  chiqarish  faoliyati  bilan  bog‗lanmagani,  leqin  mahsulot  (ishlar, 
xizmatlar)  sotish  bo‗yicha  asosiy  faoliyati  bilan  bovingani  uchun  ular  operatsion 
xarajatlar, shuningdek umumiy va ma‘muriy xarajatlar deb xam ataladi. Ular ishlab 
chiqarilgan  va  sotilgan  mahsulot  yoki  tovarlar  hajmiga  bog‗liq  emas,  aksincha, 
vaqt,  xo‗jalik  faoliyatining  qancha  davom  etishi  bilan  ko‗proq  bogliq.  Ushbu 
xarajatlar ular paydo bo‗lgan xisobot davrida yig‗iladi va hisobdan chiqariladi. 
Davr xarajatlariga quyidagi xarajatlar kiritiladi: 
• 
mahsulotni sotish xarajatlari; 
• 
boshqaruv xarajatlari; 
• 
boshqa  operatsion  xarajatlar,  shu  jumladan  ilmiy-tadqiqot  va  tajriba-
konstruktorlik  ishlanmalari  harajatlari,  ishlab  chiqarish  va  boshqaruv  tizimini 
rivojlantirish xarajatlari; 
• 
kelgusida soliq solish bazasiga kiritiladigan hisob davri xarajatlari.