Ўзбекистон респупликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

 
 
 
 
 

---

 
34 
 
 
 
 
Ishlab chiqarish 
chiqindilari va ulardan 
foydalanish yo„llari 
 
 
 
 
 
 

---

 
35 
Umuman olganda lok-bo‗yoq sanoatida ishlab chiqarishdagi chiqindilardan 
foydalanish  aloxida  axamiyatga  ega.  Maxsulot  tayyorlashda  qo‗llaniladigan 
erituvchilar, tipga keltirish jarayonida filtrda yeg‗ilgan dag‗al dispers jinslar shular 
jumlasidandir.  Dasgoxni  yuvishdagi  erituvchilar  (rastvoritel,  razbavitel)  ishlatilib 
bo‗lgach  qaytadan  bochkalarga  keltiriladi  u  yerda  cho‗kish  jarayoni  ketib,  xosil 
bo‗lgan cho‗kmadan ajratib olinadi. Filtrdan o‗tmay qolgan dag‗al jinslar quritilib 
maydalovchi  tegirmonga  yuboriladi  va  u  yerdan  kukun  xoliga  keltirilib  qayta 
ishlatishga tayyorlanadi. 
Iloji  boricha  korxonalarda  chiqindilardan  unumli  foydalanish  zarur. 
Chunki  ulardan  unumli  foydalanish  iqtisodiy  tarafdan  juda  foydali  xisoblanadi. 
Chet el Gigant korxonalarida bunday unumli ishlab chiqarish ancha yillardan beri 
mavjud.  Bizning  mamlakatimizda  xam  mustaqillikka  erishganimizdan  so‗ng  juda 
jadal suratlarda bu soxalarda xam rivojlanish kuzatilmoqda. 
8-jadval. 
Oqova  chiqayotgan 
apparat 
Qaerga 
tashlanyapti  
Oqova 
suv 
miqdori 
m
3
/sut  
Kamponent 
bo‗yicha 
chiqindi tarkibi  
 
 
Reaktsion suv 
 
 
yoqishga 
 
 
31,0 
1.Ftal angidridi – 4070 
2. Yog‗ kislotalari – 11300 
3. Akrolein – 1000 
4. Ksilol – 9600 
5. Etil spirti – 4700 
6. Kanifol – 1000  
Jixoz 
yuvilgan 
oqova suv 
Jixozni 
tozalash uchun  
60 m
3
 1 oyda 
bir marotaba 
1. yedkiy natriy – 20000 
2.  o‗lchangan  moddalar  – 
1000 

---

 
36 
Laboratoriyadan 
oqova suv 
Tozalash 
uchun 
2,0 
1. N.J.K – 100  
2. pH – 7,5 – 8,6 
Gaz 
kondensat 
oqova suvlar 
Tozalash 
uchun 
20,0 
1.Neft maxsulotlari-1,6 
2.Aromatik  uglevodorodlar 
– 0,2 
 
 
 
Qattiq va suyuq chiqindilar 
 
Nomi  
Qayerga 
tashlanyapti 
Miqdori, 
kg 
Kamponent 
bo‗yicha 
chiqindi tarkibi 
 
Qog‗oz  qoplar  ftal 
angidridiniki 
Presslab 
yoqib 
yuboriladi 
 
346 
Ftal angidridi – 20% 
Qog‗oz – 80% 
Qog‗oz 
qoplar 
pentaeritritniki  
Presslab 
yoqib 
yuboriladi 
  90 
1.  pentaeritrit – 20% 
2.  qog‗oz – 80% 
Kanifol bochkasi 
Eritish 
bo‗limida 
yoqib 
yuboriladi 
 
 135  
Yog‗och  yosh  daraxt 
– 90% 
Kanifol – 10% 
 
 
 
 

---

 
37