Ўзбекистон респупликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Polieterefikatsiya bosqichi 
Ftal  angidridi  ishtirokida  polieterefikatsiya  jarayoni  azeotrop  usulda  olib 
boriladi.  Buning  uchun  reaktorni  kondensator  orqali  ajratuvchi  sig‗imga  ulanadi. 
Sig‗imga  oldindan  suv  solinadi.  Ksilol  va  suvni  ajratib  olish  uchun  ko‗rsatilgan 
joyga  150ºC  xaroratda  va  dozator  taroz  orqali  ritsepturada  ko‗rsatilgan  miqdorda 
suyultirilgan  ftal  angidridi  yuklanadi.  Yuklash  tezligi  minutiga  100  kg,  
ko‗piklanish holati yuzaga keladigan bo‗lsa aralashtirish sekinlashtiriladi yoki ftal 
angidridini  yuklash  to‗xtatiladi.  So‗ng  ajratgich  idishdagi  oldindan  70ºC  gacha 
isitilgan suvga retseptura miqdorida ksilol solinadi. Istgich yoqiladi va 250-255ºC 
gacha qizdiriladi.  

---

 
42 
Reaktsion  suv  bug‗lari  ksilol  bug‗lari  bilan  birgalikda  kondensatorda 
kondensatsiyalanadi.  Kondensat  ajratgich  idishga  o‗tib,  u  yerda  2ta  qatlamga 
ajraladi. Yuqoridagisi – ksilol o‗z oqimi bilan reaktorga qaytib tushadi. Pastkisi – 
suv esa yig‗gichga to‗kiladi. So‗ngra uni utilizatsiya qilish uchun yuboriladi.  
Namuna reaktordagi xarorat 200ºC ga yetganda har soatda, namuna olgich 
orqali olinadi va sex laboratoriyasida tekshiriladi. 
Qoniqarli taxlil natijalar olinganda reaktsion massani reaktor zmeeviklariga 
aylanma  suv berish  bilan  (180-200)ºC  haroratgacha  sovutiladi va  aralashtirgichga 
erituvchi qatlami ostiga to‗kiladi.