Ўзбекистон республикси

Eshitishda nuqsoni bo‟lgan bolalar tasviriy faoliyat darslarida tovush 

kuchaytiruvchi asboblardan foydalanish 

Kar  bolalar  maktabida  ham,  zaif  bolalar  maktabida  ham  rassomchilik 

san'ati  mashqulotlari  eshitish-ko‟rish  ta'ssurotlari  orqali  olib  boriladi.  Tovush 

kuchaytiruvchi  asboblar  butun  dars  davomida  ishlatiladi.  ENB  bolalarning 

eshitish  imkoniyatlari  turlichadir:  ayrim  bolalar  so‟zlarni  quloq  oldidan 

eshitsalar, ayrimlari 0.5 metrdan, 1 metrdan eshitadi. Shuning uchun o‟qituvchi 

ommaviy  ish  yuritgandan  keyin,  har  bir  o‟quvchi  bilan,  eshitishni 

kuchaytiruvchi  asbobsiz,  oldiga  borib,  shaxsiy  ravishda  ish  olib  boradi  : 

topshiriqni  qanday  bajarish  kerakligini  tushuntiradi,  ishini  ma'qullaydi  yoki 

kamchiliklarini  ko‟rsatadi,  rasm  chizish  masalasiga  doir  talablarni  tushungan 

yoki tushunmaganligiga e'tibor beradi. 

O‟qituvchi  har  bir  o‟quvchidan  yangi  so‟z  materialni  to‟g‟ri  talaffuz 

etishni  talab  qiladi.  Dars  o‟tishda  qiyinchilikka  duch  kelganda  imo-ishoralar 

ham  ishlatiladi.  quyidagi  tushunchalar  shular  jumlasidandir:  “tikka”,  “qiya”, 

“tor”, “ keng”, “uzoq”, “yaqin” va boshqalar. 

Lekin,  shuni  ham  aytib  o‟tish  kerakki,  ko‟p  qollarda  (  masalan, 

materiallarning  nomi,  o‟quv  qurollari,  predmetlarning  nomi,  rassomchilik 

harakatiga  doir  jismoniy  harakatlar,  fikr  yuritish  jarayonini  belgilovchi  so‟zlar, 

predmetlarning  sifatlariga  tegishli  bo‟lgan  so‟zlar),  imo-ishora  usulini  ishlatish 

joiz  emasdir,  chunki  bolalarda  bunday  moyillik  paydo  bo‟lib,  so‟zlashish 

tajribalari va nutq rivojlanmay qoladi.