zbekiston respublikasioliy va rta maxsus ta'lim vazirligi

7-o’yinchi 
bir 
tepib  to’pni  jarima  maydoniga  yetib  kelishga  ulgurgan  8-o’yinchiga 
oshiradi.
Bevosita  raqib  darvozasi  yaqinida  erkin  to 'p  tepishdagi 
kombinatsiyalar.  Bunday  kombinatsiyalardan  maqsad  — jarima  to’pi 
tepishdagi kombinatsiyalaming ikkinchi  variantida qanday bo’lsa, xuddi 
shunday,  ya’ni  sherigini  darvozani  zabt  etish  uchun  qulay  pozisiyasiga 
chiqarish.
Darvozadan  tepishdagi kombinatsiyalar.  Bu kombinatsiyaning ikki 
krinishi  bor.  Birinchi  holda darvozabon ochilgan  sheriklaridan  biriga, 
ko’pincha  yon  chiziq  yaqinida  ochilgan  sherigiga  to’pni  tepib  chiharib 
beradi.  Ikkinchisida  esa  darvozabon  jarima  maydonining  yon  chizig’i 
yaqinida  ochilgan  himoyachiga to’pni  tepib  chiharib  beradi,  himoyachi 
esa  to’pni  darvozabonga  qaytaradi.  Keyin  darvozabon  to’pni  oyog’i 
bilan  tepib  maydonga  chiharadi  yoki  qo’li  bilan  sheriklaridan  biriga 
tashlab beradi.
Maydonning  boshqa  qismlarida  jarima  to’pi  tepish  va  erkin  to’p 
tepishdagi  kombinatsiyalar  "o’yin  epizodlaridagi  kombinatsiyalar" 
bo’limida qarab chiqiladi, chunki ular aslida bir-biridan kam farq qiladi.
Standart holatlardagi  kombinatsiyalar bir xilda bo’ladi,  deb o’ylash 
noto’g’ri.  Yuksak  mahoratli  jamoa  bir  xildagi  dastlabki  holatda  ham 
xilma-xil kombinatsiyalar chihara bilishi kerak.
Qo’yilgan vazifa qandayligiga qarab kombinatsiyani yo kuchli, yoki 
a’Io  darajada  to’g’ri  tepa  oladigan,  yoki  taktik  tafakkuri  zo’r  o’yinchi 
boshlab  beradi.  Shunda  raqiblar  to’p  darvozani  mo’ljallab  tepiladimi 
yoki o’yinga tepib beriladimi - oldindan bila olmaydilar.
0 ’yin  epizodlaridagi  kombinatsiyalar  jamoa  to’pni  olishga 
erishganidan  keyi  yuzaga  keladi.  Ravshanki,  to’p  olgan  jtimoaning 
o’yinchilari  kombinatsiyani  amalga  oshirish  davomida  joydan-joyga 
o’tib  harakatlanib  turishlari  zarur.  Shuning  uchun  ham  bu  xildagi 
kombinatsiyalar tayyorgarliksiz bajarilganga o’xshab ketadi.  Aynan shu 
xildagi  kombinatsiyaning asosiy  prinsiplarini  saqlab qolgan holda o’yin
101

---

vaziyatiga qarab uning mazmunini zgartira bilish faqat taktik tafakkuri 
yuksak darajada boMgan futbolchilaminggina qoMidan keladi.
Shunday  qilib,  ayrim  futbolchilaming  va,  umuman,  jamoaning 
taktik  tayyorgarligi  eng  yuqori  darajada  boMishi  murabbiy  belgilagan 
rejani  ijodiy bajara bilishdan,  tayyorlab qo’yilgan kombinatsiyalar bilan 
tayyogarliksiz yuzaga kelgan kombinatsiyalami  mohirona birga qo’shib