Збекистон республикасининг

393-модда. Сотувчининг товарни учинчи шахслар ҳуқуқларидан 
озод ҳолда топшириш мажбурияти
Сотувчи товарни сотиб олувчига учинчи шахсларнинг ҳар 
қандай ҳуқуқларидан озод ҳолда топшириши шарт, сотиб олувчи 
учинчи шахсларнинг ҳуқуқлари бўлган товарни қабул қилишга 
розилик берган ҳоллар бундан мустасно. Бу қоидани бажармаслик 
сотиб олувчига харид нархини камайтиришни ёки олди-сотди 
шартномасини бекор қилишни ва кўрилган зарарни қоплашни 
талаб қилиш ҳуқуқини беради, сотиб олувчи бу товарга учинчи 
шахсларнинг ҳуқуқлари борлигини билгани ёки билиши лозим 
бўлгани исботланадиган ҳоллар бундан мустасно.
Ушбу моддада назарда тутилган қоидалар товарни сотиб олувчига 
топшириш пайтида унга учинчи шахсларнинг даъволари борлиги 
сотувчига маълум бўлган ҳолларда ҳам, агар бу даъволар кейинчалик 
белгиланган тартибда қонуний деб тан олинган бўлса, тегишли 
равишда қўлланади.
1. Шарҳланаётган моддага мувофиқ, сотувчи товарни сотиб олувчига 
учинчи шахсларнинг ҳуқуқларидан (масалан, ижарага бериш, гаровга қўйиш, 
бепул фойдаланиш учун топшириш ва ҳоказолардан) озод ҳолда топшириши 
шарт, сотиб олувчи учинчи шахсларнинг ҳуқуқлари бўлган товарни қабул 
қилишга розилик берган ҳоллар бундан мустасно. Бу қоидани бажармаслик 
сотиб олувчига харид нархини камайтиришни ёки олди-сотди шартномасини 
бекор қилишни ва кўрилган зарарни қоплашни талаб қилиш ҳуқуқини беради 
(сотиб олувчи бу товарга учинчи шахсларнинг ҳуқуқлари борлигини билгани 
ёки билиши лозим бўлгани исботланадиган ҳоллар бундан мустасно). Илгари 
амалда бўлган қонун ҳужжатларига мувофиқ сотувчи шартномани тузиш 
пайтида сотилаётган ашёга нисбатан учинчи шахсларнинг барча ҳуқуқлари 
ҳақида сотиб олувчини огоҳлантиришга мажбур бўлган холос, эндиликда 
шарҳланаётган моддада олди-сотди нарсасига уни сотувчи сотиб олувчига 
топшираётган пайтда шундай бир императив талаб тўғридан-тўғри назарда 
тутилганки, унга мувофиқ сотувчи товарни топшириш пайтида билган ёки 
билиши мумкин бўлган учинчи шахсларнинг ҳуқуқларидан, шу жумладан 
уларнинг даъволари (эътирозлари)дан озод бўлган товаргина олди-сотди 
нарсаси бўлиши мумкин.

---

21
2. Учинчи шахсларнинг ҳуқуқлари, шу жумладан, уларнинг даъволари 
бўлган товар сотиб олувчига фақат унинг розилиги билан топширилиши 
мумкин. Бу қоида шартномани тузиш пайтида сотувчи учинчи шахсларнинг 
ҳуқуқлари бўлган товарни сотишни мўлжаллаган ҳолларга ҳам татбиқ этилади. 
Бу ҳолда ҳам у бундай товарни сотишга сотиб олувчининг розилигини 
олиши шарт. Сотувчи учинчи шахсларнинг ҳуқуқларидан озод бўлган 
товарни топшириш мажбуриятини ва тегишли равишда учинчи шахсларнинг 
ҳуқуқларидан озод бўлмаган товарни қабул қилишга сотиб олувчининг 
розилигини олиш мажбуриятини бажармаганлиги сотиб олувчига харид 
нархини камайтиришни ёки олди-сотди шартномасини бекор қилишни ва 
кўрилган зарарни қоплашни талаб қилиш ҳуқуқини беради. Сотиб олувчи 
шартномани тузиш ёки товарни қабул қилиш пайтида бу товарга учинчи 
шахс ларнинг ҳуқуқлари борлигини билган ёки билиши лозим бўлган 
ҳолларда у мазкур ҳуқуқдан маҳрум қилинади. Сотиб олинган товарга 
учинчи шахсларнинг даъволари мавжуд бўлган ҳолда сотиб олувчининг харид 
нархини камайтириш ёки шартномани бекор қилиш ва кўрилган зарарни 
қоплаш борасидаги талаблари сотувчи шартномани тузиш ёки товарни 
топшириш пайтида учинчи шахсларнинг бундай даъволари унга маълум 
бўлмаганини исбот қилиб бермаган тақдирдагина қаноатлантирилади.