Ўзбекистон республикаси вазирлар махкамаси ўзбекистон Олий ва Ўрта маҳсус таълим вазирлиги Ўзбекистон ҳАЛҚаро ислом академияси

Нейрокибернетика; 
-
“Қора яшик (қути)”
кибернетикаси. 
Нейрокибернетиканинг асоси инсон мияси, яъни мияга ўхшаб фикрлаш 
қобилиятига эга бўлади, чунки инсон мияси нейронлардан ташкил топган. 
Демак, фикрлай оладиган қурилма нейрокибернетика асоси ҳисобланиб, 
дастурий ва ускунавий воситалардан иборат бўлади. Нейронларни 
бирлашмаси эса нейрон тармоқлари деб аталади. Бундай нейрон тармоқларни 

---

13 
1956 – 1965 йилларда Френк Розенблат ва Мак-Каллаком яратишади, яъни 
инсон кўзини мия орқали боғланиш моделини ишлаб чиқишади (алфавитдаги 
ҳарфларни кўриб ўқий оладиган модели эди). 
Кибернетиканинг “қора яшик” учун эса қурилманинг фикрлаш ускунаси 
қандай бўлишидан ташқари, ҳар ҳил саволларга одам миясига ўхшаб жавоб 
бера оладиган эди. 
1956 – 1963 йилларда инсоннинг фикрлашига ўхшаган моделлар, 
алгоритмлар ва дастурий воситалар яратилиши фаоллашган. 
1970 йилларда АҚШда билимга ва эксперт тизимга асосланган тижорат 
учун мўлжалланган бошқариш тизими яратила бошланди. 
1965 – 1980 йиллар ичида Поспелов Д.А. бошчилигида янги йўналиш – 
ситацион бошқариш термини ва тизими яратилди. 
1988 йилда сунъий интеллект ассоциацияси ташкил этилди. 
Сунъий интеллект асосан бу информатиканинг бир йўналиши ҳисобланади 
ва ускунавий – техникавий тизим воситалари асосида инсонга ўхшаб 
фикрлайдиган ва ҳар хил масалаларни ечишга мўлжалланган бўлади.
Интеллектуал информацион тизимларда 
билим
– бу объектнинг амалий 
фаолияти ва профессионал тажриба асосида олинган қонунияти ҳисобланиб, 
мутахассисларни ушбу йўналиш соҳасида масалаларни ечаолишлиги, яъни 
структураланган маълумотлар йиғиндиси ҳисобланади ва мантиқий жавоб 
бераоладиган маълумотлардир. 
Билимлар деклоратив ва процедурали (бажаришни аниқлайдиган) 
турларга бўлинади.