Ўзбекистон республикаси вазирлар махкамаси тошкент ислом университети “фикх, иктисод ва таббиий фанлар” факультети

2. Корхона молиявий фаолияти самарадорлиги кўрсаткичлари 
Корхона молиявий фаолияти самарадорлигини таърифлаш учун 
кўрсаткичларнинг қуйидаги тизимидан фойдаланилади: 
1) қуйидагиларни ўз ичига олувчи фойданинг умумий миқдори ва 
уни ўтган йилга ёки режага нисбатан ўсиши; 
- маҳсулотларни сотишдан фойда; бошқа операцион фаолият бўйича
сальдо; олинган фоизлар; бошқа корхоналарда иштирок этишдан
даромадлар; 
- сотишдан ташқари операцияларнинг уларнинг таркибига кирувчи
солиқларни ҳисобга олмасдан сальдоси; 
- маҳсулот таннархига киритиладиган солиқлар; сотишдан ташқари
харажатлар таркибига кирувчи солиқлар; 

---

335 
2) фойда ва уни ўтган йилга ёки режага нисбатан ўсиши. Фойда, 
фойданинг умумий суммасидан фарқли равишда, маҳсулот таннархига
киритиладиган солиқларни ўз ичига олмайди; 
3) соф фойда (фаолиятнинг оддий турларидан фойда) ва уни ўтган 
йилга ёки режага нисбатан ўсиши; 
4) тақсимланмаган фойда (фавқулодда даромадлар ва харажатлар 
сальдосига тузатиш киритилган соф фойда) ва уни ўтган йилга ёки режага
нисбатан ўсиши; 
5) 
жамғарма 
фонди, 
социал 
соҳа 
фонди, 
истеъмол 
фонди, 
двивдентдларни тўлаш, резерв сармояларига йўналтирилган фойда, ҳамда 
бу фойдани ўтган йилга ёки режага нисбатан ўсиши; 
6) фойданинг жамғарма фонди, социал соҳа фонди ва резерв сармоялари, 
фойданинг умумий суммасига йўналтирилган улуши ва бу улушни ўтган 
йилга ёки режага нисбатан ўзгариши; 
7) амалга оширилган қўшимча қиймат, шу жумладан амортизациянинг 
умумий суммаси, ва уни ўтган йилга ёки режага нисбатан ўсиши; 
8) амортизация, иш ҳақи, жамғарма фонди, социал соҳа фонди,
истеъмол фонди ва дивидендларни жамлашга харажатларни ўз ичига олувчи 
соф қўшимча қиймат ва уни ўтган йилга ёки режага нсибатан ўсиши; 
9) аморизацияни ўз ичига олувчи соф қўшимча қийматнинг 
амортизаицяни ўз ичига олувчи қўшимча қийматнинг умумий суммасидаги
улуши; 
10) даромад ва уни ўтган йилга ёки режага нисбатан ўсиши; 
11) соф даромад ва уни ўтган йилга ёки режага нисбатан ўсиши; 
12) соф даромаднинг даромаднинг умумий суммасидаги улуши; 

---

336 
13) маҳсулотнинг даромаднинг умумий суммаси бўйича ҳисоблаб 
чиқарилган рентабеллиги ва уни ўтган йилга ёки режага нисбатан ўсиши; 
14) маҳсулотнинг соф даромад бўйича ҳисоблаб чиқилган рентабеллиги 
ва уни ўтган йилга ёки режага нисбатан ўсиши; 
15) маҳсулотнинг маҳсулотни сотишдан фойда бўйича ҳисоблаб 
чиқилган рентабеллиги, ва уни ўтган йилга ёки режага нисбатан ўсиши; 
16) маҳсулотнинг тақсимланмаган фойда бўйича ҳисоблаб чиқилган 
рентабеллиги ва уни ўтган йилга ёки режага нисбатан ўсиши, 
Фойданинг умумий суммаси сотишлардан фойда, маҳсулот таннархига 
киритилган солиқлар миқдоридан катта амортизацияни ўз ичига олувчи
амалга оширилган қўшимча қийматнинг умумий суммаси қуйидагиларни
жамлаш йўли билан ҳисоблаб чиқилади: 
- иш ҳақининг социал заруратига ажратмалар билан бирга
харажатлари; 
- асосий ишлаб чиқариш фондлари ва номоддий активларнинг 
амортизациялари; 
- фойданинг умумий суммасини; 
Амортизацияни ўз ичига олувчи соф қўшимча қиймат қуйидагиларни 
танлаш йўли билан ҳисоблаб чиқилади: 
- иш ҳақининг социал заруриятларга ажратмалар билан бирга 
харажатлари; 
- асосий ишлаб чиқариш фондларининг амортизациялари; 
- жамғарма, истеъмол, социал соҳа фондлари, резерв сармоялари ва 
дивидендларини тўлашга йўналтирилган соф фойдани. 

---

337 
Даромаднинг умумий суммаси қуйидагиларни ўз ичига олади: 

---

338 
Соф фойда қолдиғи 
Фавқулодда харажатлар 
Жамғариш фондига ажратмалар 
Қолган 
фойда 
ҳисобиданва 
фавқулоддавазиятлар
ни ҳисобга олиш 
билан 
маблағлар 
(мулкларни жамғариш
билан боғлиқ)
Резерв сармояларига ажратмалар 
(ихтиёрий ва мажбурий) 
Дивидендларга 
ҳисоблаб 
ўтказишлар
Истеъмол 
фонди 
ҳисобидан
харажатлар 
Ўтган йилдаги
фаолият 
якунлари 
тасдиқланганд
ан 
кеийн 
корхона 
ихтиёрида 
қолувчи
фойдаланиш
тартибида 
қайта 
тақсимланувч
и фойда
Корхона 
маблағларини 
сарфланиши 
билан 
боғлиқлар 
Корхонанинг таъсис ҳужжатларига
мувофиқ 
жорий 
(авансли) 
харажатлари 
Соф 
(тақсимланмаган) 
фойда 
Корхонанинг
ҳисобот 
давридаги
фойдаси 
Корхонанинг 
ҳисобот йилидаги
бухгалтерия 
фойдаси
Молиявий интизомни бузганлик
учун жарималар пениялар 
Фойда ҳисобидан қопланадиган 
бошқа солиқлар бўйича тўловлар
Корхона 
бухгалтерия
фойдасини
тақсимлаш 
тартибида
амалга 
ошириладиган
харажат 
ва 
ажратмалар
Фойдадан йил давомида биринчи
навбатдаги 
тўловларга 
жорий
фойдаланиш тартибида 
Фойдадан 
солиқ 
бўйича
тўловлар 

---

339 
Сотишдан ташқари харажатлар 
Ташкилий харажатлар 
Тижорат
Бошқарув
Молиявий 
натижа 
(бухгалтерия 
фойдасини) 
шакллантиришда 
эътиборга 
олинадиган
харажатлар 
Таннархга 
киритилган 
харажатлар 
Ишлаб чиқариш