Zbekiston respublikasi

O’RGATISH JISMONIY TARBIYa JARAYoNINING BIR TOMONIDIR. Jismoniy tarbiya jarayonida o’rgatishning asosiy vazifasi harakat ko’nikmalari va maxsus bilimlarni egallashdir. Jismoniy tarbiya jarayonida ham ta’lim ham tarbiya amalga oshiriladi. Bunda o’rgatishning asosiy predmeti bo’lib o’zaro bog’langan harakat tizimini o’z ichiga oluvchi oqilona harakat faoliyatlari hisoblanadi. Biror bir harakatga o’rgatish shug’ullanuvchilarning jismoniy rivojlanishi, funktsional imkonyaitlarni oshirish va rivojlantirish sog’liqni mustaxkamlash va x.k.lar bilan bog’liqdir, hamda jismoniy sifatlarini oshirish sodir bo’ladi. Harakat faoliyatlariga turli va konkret vazifalarni hal etgan holda o’rgatiladi. Ko’pgina holda quyidagilarga olib kelinadi: 1.Harakatning dastlabki maktabini ta’minlash, ya’ni harakat faoliyatining murakkab shakillari uchun dastlabki bazani yaratgan harakat apparatining asosiy bo’g’inlarida oddiy harakatlarni boshqarishga o’rgatish; Misol: yuqori startdan chiqish. 2.Yordamchi mashqlar yangi yoki ayrim jismoniy sifatlar qobiliyatlarni rivojlanishiga ta’sir etuvchi vositalar sifatida foydalaniladigan harakatlarga o’rgatish; Masalan: perekidnoy usulida sakrash, plankasiz oyoљlarni har xil ketma-ketlik harakatlari. 3. Kundalik hayotda, faoliyatning mexnat, sport va boshqa sohalarda zarur bo’lgan asosiy harakat ko’nikma va malakalarni shakillantirish hamda takomilashtiruvning kerakli darajagacha olib borish: Misol: har xil sport turlarida. Bu vazifalarning xarakteriga va o’rganilayotgan harakat faoliyatlarining xususiyatlariga bog’liq holda o’qitish jarayoni bir qator xususiyatlariga bog’liq. Ma’lumki, vazifalarning qiyinligiga qarab ularga sarf bo’ladigan vaqtlar ham turlichadir. Masalan: bir-ikki bo’g’inli gimnastika harakatlariga o’rgatish ma’lum holatlarda nisbatan tezroq bo’ladi, lekin ularni o’zlashtirish hamda murakkab harakat faoliyatlarni yuqori darajaga oshirishga ba’zan yillar vaqtlar ketadi. (shest bilan sakrash). Bunday holda o’rgatish metodikasi ham farq qiladi.