Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги

Гидрография тармоғини таҳлили дарё, кўл ва сув омборларининг физик-кимёвий тавсифномасини ҳисобга олган ҳолда ўтказилади. Бунда дарёларнинг узунлиги, сув омборлари ва кўлларнинг сув юзаси майдони, сув йиғиш майдони, озиқланиш шароитлари ва сув харжи, оқим тезлиги, тошқинлар давомийлиги, сувнинг кимёвий таркиби ўрганилади. Таҳлил нафақат бутун ҳудуд, балки алоҳида регионлар (тузилмаларда), дарё, кўл ва сув омборлари ҳавзаларида (лойиҳаларда) ўтказилади. Деталлаштириб қараганда сув ресурслари манбаларининг ва коммунал аҳамиятидаги сув ҳавзаларининг қўшимча тавсифномалари ҳисобга олинмоғи лозим: бир вақтда мумкин бўлган сув олиш ҳажми, сув олиш қисмининг таъсир доирасининг кенглиги ва узунлиги. Олинган натижаларни қайта ишлаш орқали ҳудудни сув билан таъминланганлик ва туманнинг сув ресурсларини турли халқ хўжалик соҳаларида фойдаланиш даражасини баҳолаш мумкин бўлади.
Гидрографик тармоқ тўғрисидаги материалларни гидрографик ва навигацион хариталардан, махсус гидрологик ахборотномалардан олиш мумкин.
Тупроқ ўсимлик қатламини тавсифлаганда асосий диққат бу ресурслардан рационал фойдаланиш ва уларни сақлашга қаратилмоғи лозим. Масалан, тупроқ қатламини баҳолаганда тупроқнинг асосий турлари ва уларнинг тарқалиш ҳудудлари ажратилади. Бунда уларнинг эрозия жараёнларига дучор бўлганлиги, асосий хўжалик фойдаланиш турлари бўйича сифат ва агроиқтисодий баҳолаш, шаҳарсозлик ва рекреацион баҳолашда эса тупроқларнинг кўкаламзорлаштиришга яроқлилиги ҳисобга олинади.
Ўсимликлар асосий турларининг тарқалиши, ўсимлик гуруҳларининг экологик ва эстетик хусусиятлари, уларнинг ўрмон хўжалиги, қишлоқ хўжалиги, рекреация, сув, табиат муҳофазаси аҳамияти билан тавсифланади. Бу масалаларни ёритишда қишлоқ хўжалик бошқармалари, ўрмон хўжалиги институтлари, топографик хариталар ва бошқалардан фойдаланилади.
Ҳайвонот дунёсининг таҳлили уларнинг хўжалик аҳамияти ва табиат муҳофазаси талабларидан келиб чиқиб ўтказилади. Ҳайвонот дунёси турларнинг тарқалиши, уларнинг экологик хусусиятлари, яшаш шароитлари билан тавсифланади. Хўжалик аҳамиятидаги (чорвачилик, ов қилиш, балиқ хўжалиги) ва муҳофаза қилиш керак бўлган камёб турлар кўриб чиқилади. Ҳайвонот дунёси тўғрисидаги материаллар алоҳида турларнинг тарқалиш хариталаридан, қишлоқ хўжалиги ва балиқ хўжалиги институтларидан, табиат муҳофазаси жамиятларидан олинади.
Ландшафтлар уларнинг аҳоли дам олиш ва инсон фаолияти натижасида бузилиши нуқтаи назаридан тавсифланади. Қуйидаги ландшафтлар – табиатнинг бебаҳо ҳудудлари ҳамда хўжалик фаолияти билан энг кўп ишдан чиққан ландшафтлар, уларни қайта тиклаш ва маданийлаштириш мақсадида, ажратилади. Керакли материаллар ландшафт хариталаридан, университет ва институтлар география кафедраларидан, табиат муҳофазаси жамиятларидан олинади.
Ҳудудларни табиий шарт-шароитлар бўйича баҳолаш асосий хўжалик юритиш турлари учун амалга оширилади. Туманни режалаштириш тузилмаларида - шаҳарсозлик, қишлоқ хўжалиги ва оммавий дам олиш учун баҳоланса, туманни режалаштириш лойиҳаларида эса саноат ва граждан қурилиши, қишлоқ ва ўрмон хўжалиги, оммавий дам олиш ва табиатни қўриқлаш соҳалари учун баҳолаш амалга оширилади (2-расм)