Ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Аҳоли сони, минг киши	40,2	40,6	41,2	41,3	41,5
41,6

10.7 - Масала. Корхонада ишлаб чиқарилган маҳсулот қуйидаги маълумотлар ёрдамида ифодаланади (ўтган йилга нисбатан коэффициентларда):
2006й. 2007й. 2008й. 2009й.
1,1095 1,240 1,2258 1,1974
Аниқланг: 2006-2009 йиллар учун ўртача йиллик ўсиш суръатини.
10.8 - Масала. Мамлакатда 2009 йили 353 минг тонна минерал ўғит ишлаб чиқарилди. 2010 йилда минерал ўғит ишлаб чиқариш ҳажмини 500 минг тоннага етказиш учун ўртача йиллик ўсиш суръати қандай бўлиши керак?
10.9 - Масала. Бир гуруҳ кичик корхоналар томонидан 2009 йили ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми тўғрисида ойлар бўйича берилган қуйидаги маълумотлар асосида маҳсулот ишлаб чиқаришнинг умумий ривожланиш тенденциялари аниқлансин (млн. сўм):
январ 23,2 июл 28,4
феврал 19,1 август 24,1
март 22,3 сентябр 26,3
апрел 25,1 октябр 29,1
май 24,5 ноябр 30,3
июн 27,3 декабр 26,5
10.10 - Масала. Мамлакатда 2004-2009 йилларда чарм пойафзал ишлаб чиқариш тўғрисида қуйидаги маълумотлар берилган (млн. жуфт):
2004 й - 7,3 2007 й - 8,5
2005 й - 7,4 2008 й - 8,7
2007 й - 7,5 2009 й - 8,9
2006 й - 8,0
Пойафзал ишлаб чиқаришнинг умумий ривожланиши тенденциясининг аниқлаш учун: 1. Динамика қаторини чизиқли график кўринишида ифодаланг. 2. қаторни аналитик текисланг ва умумий ривожланиш тенденцияларини математик тенглама ёрдамида ифодаланг. 3. Текисланган қатор даражаларини графикларда ифодаланг.


11-Мавзу. Иқтисодий индекслар.

1. 
   Қисқача методик кўрсатмалар.
   

Индекс сўзи лотинча "индекс" атамасидан олинган бўлиб, белги, кўрсаткич деган маъноларни билдиради. Статистикада индекслар деганда маҳсус иқтисодий кўрсаткичлар тушунилади. Улар иқтисодий ҳодиса ва жараёнларни ўрганишда муҳим аҳамиятга эга.
Иқтисодий индекслар бевосита умум ўлчовга эга бўлмаган мураккаб иқтисодий ҳодиса ва жараёнларни ўрганишда муҳим аҳамиятга эга.
Иқтисодий индекслар бевосита умум ўлчовга эга бўлмаган мураккаб иқтисодий ҳодиса ва жараёнларнинг вақт бўйича ўртача ўзгаришини объектлараро ёки ҳудудлараро таққослаш натижасини ифодалайди. Индекслар ёрдамида шунингдек шу ҳодиса ва жараёнларнинг ўзгаришига таъсир этувчи омилларнинг роли ва ҳиссаси ҳам баҳоланади.
Индекслар мураккаб ҳодисанинг айрим бирликлари учун ҳам ва умуман мураккаб ҳодиса учун ҳам ҳисобланиш мумкин. Улар индивидуал (алоҳида) ва умумий индексларга бўлинади.
Тўпламнинг айрим бирликлари учун ҳисобланган индекслар индивидуал, барча тўплам учун ҳисобланган индекслар эса умумий (агрегат) индекслар деб аталади.
Асосий индивидуал индекслар қуйидагилардан иборат:
- ишлаб чиқарилган ёки сотилган маҳсулотнинг физик ҳажми индекси;
- баҳо индекси;
- таннарх индекси;
- қиймат (товар обороти) индекси;
- меҳнат унумдорлиги индекси.
Умумий индекслар қуйидагилардан иборат:
- физик ҳажм индекси;
- баҳо индекси;
- таннарх индекси;
- қиймат индекси;
- меҳнат унумдорлиги индекси;
1 - Mасала. Берилган маълумотлар асосида индивидуал ва умумий физик ҳажми, баҳо қиймати индексларини ҳисобланг: