Ўзбекистон республикаси “Ҳунарманд” уюшмаси ўзбекистон республикаси бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги

Зардевор – бахмал, шойи, сатинга йўрма, босма, илма чокларда рангдор ипаклар, зар ип билан тикилиб, гажим (шокила, попук) тутиб безатилган ва уй деворига гир айлантириб қоқиладиган, эни 40-70 см бўлган уй безаги. Қадимдан хотин-қизлар тиккан. Гул, шохлардан тузилган бир маромда такрорланувчи меҳроблар қатори ҳошия нақш билан ўралган ўсимликсимон нақшлар билан безатилади. Қизларнинг сепига тайёрланган. Ўтган аср бошларида Самарқанд, Тошкент, Сурхондарёда тайёрланган зардевор намуналари республика музейларида сақланади. Расми
Дорпеч – кашта тикиб безатиладиган уй безаги. Духоба, шойи, сатинга ранг-баранг ипакларда қўлда кашта тикиб тайёрланади. Уйнинг тахмон қисми деворининг юқорисига тутилиши билан зардевордан фарқланади. Ушбу буюм қизларнинг сепига тайёрланган. Расми
Кирпеч уйнинг турига икки тахмон ўртасига тутиладиган, сатин, шойи, бахмал матога кашта тикиб тайёрланадиган безак буюми бўлиб, чойшаб ва дорпеч билан бирга бир бутун ансамбль ҳосил қилади. Ҳошияли безак му-жассамоти, асосан ислимий нақшлардан иборат бўлиб, баъзан тасвир ва ёзувлар ҳам киритилади. Кирпеч келинларнинг сепига берилган. Республикадаги ва хориждаги энг йирик амалий санъат музейларида, хусусий коллекцияларда каштадўзликнинг ноёб тури сифатида сақланади. Қадимий намуналаридан идоралар безаги ва замонавий интерьер дизайнида кенг қўлланилмоқда. Расми
Чойшаб каштасиз, кам каштали ёки кашта билан безаб тахмонга тутиш, тўшак устига ёпиш учун тикиладиган буюм. Баъзан безакли чойшабдан бадиий буюм сифатида фойдаланилмоқда.
Жойнамоз – ерга солиб, устида намоз ўқийдиган тушама. Жойнамоз ҳар хил матодан тайёрланиб, унинг уч томони меҳроб шаклида тикилган бўлади. У турли ўлчамда бўлади. Жойнамоз каштачиликда жуда чиройли қилиб безатилган бўлади.
Чойшаб (форсча-тожикча руйжо) – тун чодири деган маънони билдиради. Чойшаб асосан тахмонга тутиш ва тўшак устидан тўшашга ишлатилади. Тўшак устидан ёзиладиган чойшаб кам каштали бўлиб, оқ сурпдан, тахмонга тутиладигани сатин, шойи, бахмал ва бошқалардан тикилади.