Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

LС 
=
 
Wc.
 
Бир бирлик тахта ишлаб чиқариш учун 
а
Lb 
соатни сарф қилиш керак, 
демак, ушбу соҳадаги бир соат давомида тўланадиган иш хақи Pd/
а
Lb 
= Ww 
га 
тенг бўлади. 
Агар Pc/Pb >
а
LС
/
а
Lb 
(1) бўлса, кийим ишлаб чиқаришда иш хақи 
юқорироқ бўлади, агар Pc/Pb <
 а
LС
/
 а
Lb 
бўлса (2), тахта ишлаб чиқаришда иш 
хақи юқорироқ бўлади. Барча ишчилар иш хақи юқори бўлган соҳада ишлашни 
хоҳлайди, шунинг учун иқтисодиѐт агар биринчи ҳолат кузатилса кийим ишлаб 
чиқаришга ихтисослашади, иккинчи ҳолат кузатилса – тахта ишлаб чиқаришга 
ихтисослашади.
Кийимнинг нисбий нархи унинг ишлаб чиқариш ҳаражатларидан 
юқорироқ бўлса, иқтисодиѐт бутунлай ушбу маҳсулотни ишлаб чиқаришга 
ихтисослашади ва аксинча, агар тахтанинг нисбий нархи унинг алтернатив 
ҳаражатларидан пастроқ бўлса, иқтисодиѐт бутунлай тахта ишлаб чиқаришга 
ихтисослашади. 
Ташқи савдо муносабатлари ўрнатилмаган ҳолда иқтисодиѐт иккала 
маҳсулотни ишлаб чиқаришга мажбур бўлади. Pc/ Pb =
а
LС
/
а
Lb 
бўлганида, 
яъни кийимнинг нисбий нархи унинг ишлаб чиқаришнинг алтернатив 
ҳаражатларига тенг бўлганида, иқтисодиѐт иккала махсулотни ишлаб чиқаради.
Алтернатив ҳаражатлар тахта ва кийим бирлигига кетадиган меҳнат 
ҳаражатлари нисбатига тенг бўлгани сабабли оддий кийматнинг меҳнат 
назарияси асосида қуйидагича хулоса қилиш мумкин: ташқи савдо 
муносабатлари ўрнатилмаган ҳолда маҳсулотларнинг нисбий нархлари 

---

23 
уларнинг бир бирлигини ишлаб чиқариш учун кетадиган нисбий меҳнат 
ҳаражатларига, яъни уларни ишлаб чиқаришнинг алтернатив ҳаражатларига 
тенг бўлади.