Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

ОҒИЗ ШИЛЛИК ҚАВАТИ ВА ЛАБ ҚИЗИЛ ҲОШИЯСИДАГИ
РАК ОЛДИ КАСАЛЛИКЛАРИ ПРОФИЛАКТИКАСИ
О ғиз ш и л л и қ қ о б и қ қавати ва лаб қи зи л ҳ о ш и яси н и н г рак 
о л д и к а с а л л и к л а р и п р о ф и л а к т и к а с и д а к е ч аё тга н п ато л о ги к
ж ар аён л ар н и н г ҳар бири учун ўзига хос тартибда, а н и қ чора- 
тадбирлар иш лаб ч и қи л и ш и зарур. К,атор м уаллиф ларнинг таъ- 
кидлаш ича, организм даги ёш га қараб ўзгариш лар, А гипови- 
та м и н о зи , м еъ д а-и чак тракти касал л и кл ари , орган и зм у мумий 
ч и дам л и ли ги н и н г п асайиш и ва оги з ш и л л и қ қ о б и қ қаватида 
ш и кастловчи таъсирлар оқибатида р ак олди хасталиклари ю за-

---

258
Оғиз бўшлиғи ш иллиқ қават и ва ла б касалликлари
га келади. А сосий сабаблар сурункали м ех ан и к, ки м ёви й , ш и ­
кастловчи, гал ван и к таъсирлар \а м р ак олди касалликлари ни 
р и вож лан ти рад и .
Ю қорида келтирилганларга асосан оғиз ш и л л и қ қ о б и қ қава- 
ти ва л аб қизил ҳ о ш и яс и н и н г рак олди касалликлари ни п р о ­
ф и л акти ка қилиш да организм даги турли хасталикларни э с к и - 
л а н и б кетиш и га йўл қ ў й м асл и к, м еъ д а-и ч ак тракти п атол о- 
ги яси н и н г олди ни олиш , лаб ва оги з ш и л л и қ қ о б и қ қавати- 
н и н г барча ш икастл ан и ш л ари д ан огоҳ бўлиш ва олди ни олиш
зарур. Ч ек и ш га қарш и кураш иш , гландуляр хейлитни радикал 
д аволаш , герп есл арн и н г тезда олди ни олиш ва рец и д и в бери - 
ш идан огоҳ бўлиш , л аб ва о ги з соҳасидаги сурункали ял л и г- 
л а н и ш л а р н и ўз вақтида д аво л аш , ж ум ладан, қи зи л я с с и т е ­
м иратки ва қизил ю ги р и к н и н г эр о зи в -я р а л и ҳамда ги п ер ке- 
р ато ти к ш а к л и н и , о ги зн и т и зи м л и с а н а ц и я қ и л и ш , шахе и й 
сан и тар -м аъ р и ф и й иш лари н и ўтказиш ни таш ки л этиш керак.
М анганотти хейлити проф илактикасида асосий ўринни лаб 
қизил ҳош иясига турли хил метеореологик омиллар таъсири ни 
б ар тар аф қи л и ш , ти ш қаторл ар идаги н у қ со н л ар н и б артараф
эти ш , рак олди сўгалидан ва лабнинг чегарали гиперкератози- 
дан сакданиш учун эса ўткир ва сурункали ш икастланиш лардан, 
лейкоплакияни проф илактикаси учун чекиш га қарш и кураш иш , 
огиз санациясини тизим ли ва сам арали олиб бориш , сифатли 
протезлащдан ф ойдаланиш ни йўлга қўйиш зарур.
Р ак п р о ф и л акти каси н и н г асоси й йўналиш и бу — рак олди 
касаллиги бор б ем о р л ар н и ўз вақтида д и с п ан с е р н азоратига 
олиш ва у билан эътиборли иш олиб б ориш дир. Бунда албат­
та л аб ва о ги з ш и л л и қ қ о б и қ қ а в а т и н и н г о б л и гат рак олди 
касалликлари назарда тугилади. Ҳ озирги вақтда бундай б ем ор­
ларн и д и сп ан сер рўйхатига олиш назорати