Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Ташхислаш 
м ақсадида б и оки м ёви й тек ш и р и ш қон 
ва си й д и кд а ўтказилади. 
Даволаш 
м ақсадида кунига 3 м арта­
дан 0,01 г дан 1,0-1,5 ой давом ида ри б оф лави н ичиш тавси я 
қ и л и н ад и .
Никотин кислотаси (Р Р витамини) етишмовчилиги
. Н икотин 
кислотаси ети ш м аса, одамда пеллагра ривож ланади. Н икотин 
кислотаси пеллаграга қарш и махсус восита саналиб, витам ин 
РР пеллаградан огоҳл антиру вч и ном и н и изо^лайди. Н и к оти н
ки слота о р ган и зм д аги м оддалар ал м аш и н уви д га, аввал ам бор 
углевод алм аш инувида иш тирок этади. Р Р ви там и н и н и н г гипо- 
ва а в и там и н о зи н и н г ривож лан и ш и д а тр и п то ф ан ети ш м о вч и ­
л и ги , ш унингдек, алкоголизм муҳим ўрин эгаллайди. Р Р ги- 
п о в и т а м и н о зи д а иш таха ё м о н л а ш и б , кўнгил а й н и й д и ва ич 
кетади. Тил ш и ш ад и , катталаш ади, сўрғичлари бош дан гипер- 
троф и ял ан ад и . Тил д евори одатда қалин караш б илан қо п л ан - 
ган, ёри қларга аж ралиб туради. К ей и н ч ал и к караш с еки н л и к 
б илан туш иб кетади, ш у соҳадаги ти л тўқи м аси оч қи зи л, ял- 
т и р о қ ва тезда о ғри кд и бўлиб қолади. О Б Ш Қ ва б ош қа соха- 
л ари қизаради. Бунда б ем ор кучсизликдан, эслаш қобилияти 
п асай и ш и д ан , ап ати я ва тез терлаш дан ш и ко ят қилади. П ел-

---

150
Оғиз бўш лит ш иллиқ қавати ва лаб касалликлари
лаграда учли к ш акли д аги т и п и к ўзгариш : д е м е н ц и я , д и ар ея, 
дерм атит кузатилади. Асаб тизим и ф аол и яти н и н г бузилиш и (де­
м ен ц и я) ўткир руҳий зўри қи ш , туш к ун ли к ва д еп р есси я кўри- 
н и ш и д а кечади. Д и а р е я кучли ич к е ти ш и , о зи ш б и л ан тав- 
сиф ланади. Д ерм ати т қуйидаги б елгилар б и л ан юзага келади: 
тери п и гм ен тац и яси , ай н и қ с а қуёш нури туш ади ган сохалар­
да, ен ги л қи зарган , қуруқ, ози ш и б и л ан ўтади. Тил сўрғичла- 
ри б утунлай а т р о ф и я га уч р ай д и , ти л я л т и р о қ , оч қ и зи л ва 
оғриқли бўлади. Ш и л л и қ қават қи зарган , ш и ш ган , гипертро- 
ф ияланган, унда пуфаклар кузатилиш и ва кейинчалик уни ўрни- 
да эрози я вужудга келади. Б ем ор оғзида қуриш ва таъм с ези ш ­
н и н г бузил и ш идан ш и коят қилади. В,, В2 ва В6 витам и н л ари ­
н и н г етиш м овчилигида ҳам муҳим аҳамиятга эга. З Р витамини 
етиш м овчилигини лаборатор текш и ри ш натиж алари тасдикдай- 
ди. 
Даволаш 
учун никотин кислотанинг овқатдан кейин 0,1 г 
д ан кунига 2-3 марта ёки парентерал йўл билан 15-20 кун д а ­
вом ида бую рилади. Бир вақтда ти ам и н , ри б оф лави н , п и ри д ок­
син, ш унингдек умумий қувват ош ирувчи воситалар берилади.