Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

Талабанинг муст ақил иши учун ашёлар: 
Ў қув адабиётлар,
клиникаларда даволанаётган беморлар.
Мавзунинг асосий мазмуни:
С Қ А С касаллиги тўғрисида 1888 йилда M iculicz ва K um m el, 
к ей и н ч ал и к 1894 йилда Я .И . Т русевичлар ёзган бўлиб, касал ­
л и к оғи з бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қаватидаги ял л и ғл ан и ш н и н г 
у зо қ кечиш и ҳамда вақти -вақти б илан қайталаниб туриш и б и ­
лан тавсиф лидир.
С К Д С оғи з бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қаватидаги те з-те з уч­
райдиган касалликлардан биридир. Асосан 20-40 ёш даги аҳоли 
орасида кузатилади.

---

Сурункали қайталанувчи афтали стоматит
127
С Қ А С н и н г 
эт иология
ва 
пат огенезидаги
а с о си й сабаб чи
ад еновируслар, L ш аклидаги стаф и л о к о к к л ар , турли хил ви ­
рус л ар деб тахм ин қилинад и. Л ски н а н и қ бир сабабчи омил 
ҳалигача ўрганиб чиқилм аган. 1937 йилларда Alvarez қатор экс- 
п ер и м ен тал нати ж ал ар асоси д а С К Д С н и н г кел и б ч и қ и ш и д а 
қатор б ем о р л ар н и н г турли овқат м аҳсулотларига сезгирлиги - 
н и н г ош и б , кетиш и деган хулосага келган. Б ош қа м уаллиф лар 
эса, С Қ А С касаллиги генезида о р ган и зм н и н г сезгирлиги бак- 
тери ял арга нисбатан о ш и ш и н и , бош қалари организм даги ауто- 
имглун ж ар аён н и н г ўзгариш и; ж ум ладан, п ер и ф ер и к қондаги 
Т - л и м ф о ц и т л а р н и н г е ти ш м о в ч и л и ги д а н , д еб а й ти ш с а , ян а
б ош қа гуруҳ олим лар касал л и кн и н г тр о ф о н евр о л о ги к патоге- 
нези т а в си ф и н и , и к к и н ч и гуруҳ ол и м л ар наслий тавсиф даги 
назар и ялар н и илгари сурадилар.
Клиник кўриниши.
А ф та (грекча сўздан - я р а деган и ) оғиз 
бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қавати да А ртю с ф е н о м е н и к ў р и н и - 
ш ида кечадиган чуқур ф и б р и н л и ўчокди ял л и ғл ан и ш бўлиб, 
ш и л л и қ қ о б и қ қават би ри қти рувчи тў қ и м а қисм и ёки эри те- 
м ия қавати н и н г ўткир ж ароҳатланиш идир. О ғиз бўш лиғи ш ил- 
л и к қ о б и қ қ авати н и н г и кки хил к л и н и к кўриниш даги ж аро- 
ҳатлари кузатилиб, (С Қ А С ва қайталанувчи чуқур чандиқпа- 
нувчи аф та ёк и p e ria d e n itis n e c ro tic a rec u rre n s S u tto n , ulcus 
n euroticum m ucosae), ай н и вақтда, бу кўриниш даги ярал ар бир 
одамда аралаш учраш и ҳам м умкин.