Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

356
М ундарижа
С ўз б о ш и .......................................................................................................... 3
1 -Б О Б . О ғиз бўшлиғи ш иллиқ қавати ва лаб 
касалликлари ҳақида тушунча. К асалликларни таш хислаш
асослари.............................................................................................................5
О ғиз бўш лиғи ш и л л и қ қавати ва лаб
касал л и кл ари н и таш хислаш а с о с л а р и .............................................. 8
Оғиз бўшлиғи ш иллиқ кдвагининг жароҳатлани
элем ентлари................................................................................................. 10
И - Б О Б . О ғиз бўшлиғи ш иллиқ қаватининг ш икасгли,
ж а р о ҳ а т л а р и ..................................................................................................17
М еханик ш и к астл ан и ш ........................................................................... 18
П аст ҳароратли т а ъ с и р л о в ч и л а р ......................................................... 24
Ю қори ҳароратли т а ъ с и р л о в ч и л а р .....................................................25
М и кротокли т а ъ с и р л а н и ш л а р .............................................................. 26
Н урли т а ъ с и р л а н и ш л а р ..........................................................................27
I II Б О Б . Ў ткир юқумли касалликлард а оғиз бўшлиғи 
ш иллиқ қаватидаги ж ар оҳатл ар............................................................. 33
IV Б О Б . Сурункали юқумли касалликлард а оғиз ш иллиқ
қаватининг ж ароҳатланиш и..................................................................... 39
Захм...................................................................................................................39
С и л ...................................................................................................................52
М а х о в ..............................................................................................................59
V Б О Б . О ғиз бўшлиғи ш иллиқ қавати ва лабнинг
ўзига хос юқумли, ҳам да паразитар касал л и кл ари .........................64
Й и рин гчали касал л и кл ар ........................................................................ 64
Зам буруғли к а с а л л и к л а р .........................................................................69
Г он ококкл и с то м а ти т ...............................................................................78
О ғиз бўш лиғи т р и х о м о н о зи ...................................................................79
В енсаннинг ярал и - некроти к с т о м а т и т и ...................................... 81
VI Б О Б . О ғиз бўшлиғи ш иллиқ қавати в а лабнинг вирусли
к а с а л л и к л а р и ................................................................................................ 85
Г ер п есл ар....................................................................................................... 85
Ў ткир герпетик стом ати т........................................................................87
Б елбоғсим он т е м и р а т к и .........................................................................90
С ў г а л ...............................................................................................................91
V II Б О Б . Аллергик касал л и кл ард а оғиз бўшлиғи ш иллиқ 
қавати ва лабда кузатиладиган ўзгариш лар ёки аллергик
ҳ о л а т л а р ......................................................................................................... 93
А л л е р г и я ........................................................................................................93
А лоқали ал лерги к с то м а ти тл а р ........................................................... 95
Т иббий д ори -в о си тал ар қўзғатадиган то к си к -а л л ер ги к
с т о м а т и т л а р .................................................................................................. 97
К ви н ке ш иш и ё к и к р а п и в н и ц а ......................................................... 101
Т иш протезларида қўлланадиган хом -аш ёлар қўзғатадиган
аллергик ў зг а р и ш л а р ............................................................................. 103
Г а л в а н о з...................................................................................................... 103

---

357
Металл и тиш протезлар қўлланил ганда кузатилади ган токе и к
сто м а ти т....................................................................................................... 107
А крилли протезлар қўллан ил ганда келаб ч иқадиган
т о к си к с т о м а т и т ...................................................................................... 111
П ротезли стом атитларни п роф и лакти каси ва даволаш
й ў л л а р и ....................................................................................................... 113
О ғиз бўш лиғи ш и л л и қ қавати ва тил п а р е с т е зи я л а р и
120
О гиз бўш лиғи ш и л л и қ қавати ва тил п арестезиялари ни 
п р о ф и л а к т и к а с и ..................................................................................... 124
V III Б О Б . Сурункали қайталанувчи аф тали стом ати т...............126
Бахчет синдром и..................................................................................... 132
Ш егрена с и н д р о м и ................................................................................ 134
IX Б О Б . Организмнинг ички аьзо си , эндокрин тизими ва 
модда алмашуви патологияларда оғиз ш иллиқ қаватида
кузатиладиган ўзгариш лар......................................................................138
М еъд а-и ч ак тракти к асал л и кл ари ................................................... 139
Ж и гар к а с а л л и к л а р ................................................................................ 139
Ю р ак -қо н то м и р ти зи м и к а с а л л и к л а р и ...................................... 140
Б уйрак к а с а л л и к л а р и ........................................................................... 140
Э н д окри н ти зи м и д аги б у зи л и ш л а р ................................................ 141
У рбах-В итенинг л и п о и д л и п р о т е и н о зи ....................................... 145
А м и л о и д о з ................................................................................................. 146
X Б О Б . Гиповитаминоз ва авитам инозларда огиз бўшлиғи 
ш иллиқ қавати ва лабдаги ўзгариш лар..............................................147
XI Б О Б . Қон ва қон яратувчи аъзоларнинг касалликларида 
огиз бўшлиги ш иллиқ қавати ва лабдаги ўзгариш лар.................. 152
X II Б О Б . О гиз бўшлиги ш иллиқ қавати ва лабни
ж арохатловчи дерм атозлар.....................................................................159
Қ и зи л ясси те м и р а тк и .......................................................................... 159
Қ изил ю г и р и к .......................................................................................... 165
С к лерод ерм и я ва Р ей н о к асал л и ги................................................. 172
П у ф а к ч а ...................................................................................................... 173
Буллёзли п е м ф и г о и д ............................................................................. 178
С инехиал - ш и л л и қ атр о ф и к буллёз д е р м а т и т и ....................... 179
О гиз ш и л л и қ қавати учун хос яхш и сиф атли
ако н то л и ти к бўлмаган п у ф а к ч а л а р ................................................ 180
Д ю р и н гн и н г герпетик ш аклли д ер м ати ти ................................... 181
Кўп ш аклли экссудатив эритем а ва С ти вен с-Д ж он сон
с и н д р о м и
 
..................................................................................... 182
В аскул и тл ар............................................................................................... 187
П со р и аз........................................................................................................ 189
П игм ент — сўргичли д и с т р о ф и я ..................................................... 191
К а л о ш и ан ги о р ети ку л ези .................................................................... 191
X III Б О Б . О гиз бўшлиғи ш иллиқ қавати ва лабда
кузатиладиган генетик асосдаги ўзгариш лар................................... 193
И хти оз.......................................................................................................... 193
Д а р ье н и н г ф олл и кул яр д и с к е р а т о з и .............................................. 194

---

358
Туғма пахионихия ёки Я д ассон -Л еван д овски й
с и н д р о м и .................................................................................................... 194
А нги дротик эктод ерм ал д и с п л а зи я ................................................ 195
Туғма буллёз э п и д ер м о л и з.................................................................. 195
П ей тц -Е герс-Т урен си н д р о м и .......................................................... 196
Кауден касаллиги ёки пол и м орф гам артом алар
с и н д р о м и .................................................................................................... 197
Д аун к асал л и ги ........................................................................................ 198
XIV Б О Б . Н евуслар ва оғиз бўшлиғи ш иллиқ қавагидаги
эпителиал ди сп лази я................................................................................ 199
Р еклингхаузен касаллиги ёки н ей р о ф и б р о м ато з..................... 199
Ф ордайс касал л и ги ..................................................................................201
К е н н о н н и н г о қ лабли н е в у с и ............................................................. 201
П аш к о в н и н г ю м ш оқ л е й к о п л а к и я с и ............................................. 202
Яхш и сиф атли наслий эп и тел и я о р ал и қ
д и с к е р а т о з и ................................................................................................203
П астки л а б н и н г тугма ф и сту л аси ..................................................... 204
XV Б О Б . Тил касал л и кл ари ..................................................................205
Г л о ссал ги я...................................................................................................214
XVI Б О Б . Х ейлитлар..............................................................................218
Э ксф оли ати в хей л и т...............................................................................219
Гландуляр х ей л и т.....................................................................................224
А лоқали аллергик хейлит..................................................................... 225
М етеорологи к х ей л и т............................................................................. 227
А кти н и к хейлит........................................................................................ 229
А топик хейлит........................................................................................... 230
Э кзем атозли хей л и т................................................................................ 232
П лазм а ҳужайрали хейлит.................................................................... 234
С урункали лаб ё р и л и ш и ....................................................................... 236
XVII Б О Б . М ельксрссон -Р озен тал си н д ром и ...............................238
X V III Б О Б . О гиз бўшлиғи ш иллиқ қавати ва лаб қизил
ҳош иясининг рак олди касал л и кл ари ................................................244
Боуэн к асал л и ги ........................................................................................246
Рак олди сўгали.........................................................................................247
Р ак олди чегарли ги п еркератози .......................................................248
М ан ган отти н и н г абразив п рекан кр о з х ей л и ти ........................... 249
Л е й к о п л а к и я ............................................................................................. 251
Ш охланувчи т е р и ....................................................................................256
К ератоа кантом а .........................................................................................257
О гиз ш и л л и қ қавати ва лаб қизил ҳош иясидаги р ак олди 
касал л и кл ари п р о ф и л а к т и к а с и ......................................................... 257
XIX Б О Б . О гиз бўшлиғи ш иллиқ, ш иллиқ ости қавати в
лабдаги яхш и сиф атли ҳ о с и л а л а р ......................................................260
П а п и л л о м а .................................................................................................. 260
Ф и б р о м а
............................................................................................ 262
Т ом ирлардаги ўсм алар........................................................................... 263
XX Б О Б . О гиз бўшлиғи ш иллиқ қавати ва лабнинг ёмон 
сиф атли ў с м а л а р и .................................................................................... 267

---