Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги


МИНЕРАЛ ЎҒИТЛАР ИШЛАБ ЧИҚАРИШ, ПЕСТИЦИДЛАР



Download 13,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet283/313
Sana14.07.2022
Hajmi13,62 Mb.
#799462
1   ...   279   280   281   282   283   284   285   286   ...   313
Bog'liq
Огиз бушлиги шиллик кавати Ж.А. Ризаев, 2008

МИНЕРАЛ ЎҒИТЛАР ИШЛАБ ЧИҚАРИШ, ПЕСТИЦИДЛАР,
КИМЁВИЙ ТОЛАЛАР, ФУРАН БИРИКМАЛАРИ, НЕФТНИ
ҚАЙТА ИШЛАШ ВА ИП-ЙИГИРУВ КОРХОНАСИ ИШЧИЛАРИ
ОРАСИДА КУЗАТИЛАДИГАН ОҒИЗ БЎШЛИҒИ ШИЛЛИҚ
ҚОБИҚ ҚАВАТИ КАСАЛЛИКЛАРИ
О ғиз бўш лиғи ш и л л и қ қавати (О Б Ш Қ ) ўткир ҳим оя хусу- 
си яти га эга бўлиб, кучсиз м еханик, ф и зи к ёки б о ш қ а таъ си - 
ротлардан тезда патологи к ўзгариш лар юзага кел и ш и н и куза- 
ти ш м ум кин. О ғиз бўш лиғидаги таъ си р л о в ч и н и н г ш и кастл а­
ниш ўрни белгилари билан аж ралиб туради.
Ш ун и н г учун ҳам б и з та д қ и қ о т ол и б борган Бухоро и п - 
газлама иш лаб ч и қари ш би рл аш м аси (Б И Г И Ч Б ) корхонала- 
рида оғи з бўш лиғи ш и л л и қ қавати ва лабда турли к ўри н и ш - 
даги патологи к ўзгариш лар к ў п р о қ учрайди.
Бухоро ип-газлам а иш лаб чиқариш бирлаш м аси асосий цех­
л ари да текш и ри л ган и ш чилар орасида оғи з бўш лиғи ш и л л и қ
қавати касалл и кар и н и н г тарқал и ш и тузил иш и га эъти бор б е ­
ради ган бўлсак, а н и қ л а н ган ум умий 100% О Б Ш Қ касалл и к- 
л а р и н и н г 47,8% и б у яш -п ар д о зл аш , 33,1 %и й и ги р и ш , 15,6%и 
тараш ва 3,5% и назорат гуруҳига тўғри келади. Т ек ш и р и л ган - 
л арда ўртача оғи з бўш лиғи ш и л л и қ қавати ва л аб касал л и кл а­
ри - стом атитлар 28,6% кузатилиб, ш ундан л аб ёри л и ш и 7,5% , 
хейлит 8%, л ей к о п л ак и я 6,2% , тил касалликлари 6,6% ни таш - 
кил қилади.
Л аб ёрилиш и касалл и ги одам лар орасида оғи з ш и л л и қ қ а- 
вати касалликлари орасида те з-те з учраб туради. А йни қса лаб 
ёри л и ш и касбий хусусиятга эга бўлиб, касалл и кн и келтириб 
чиқарувчи ом иллар - сурункали ш и кастл ан и ш , м етереологик 
ом и лл ар, шу б илан бир қаторда орган измда витам и нл ар етиш - 
м аслиги ҳолатларда кузатилиш и ни адабиётлар ҳам тасд и ққл ай - 
ди. Б из текш и раётган иш чиларда лаб ёри л и ш и назорат гуруҳ 
и ш ч и л ар и д а 5,75% н и , б ў я ш -п а р д о зл а ш цехи д аги и ш ч и л ар
орасида 8,12% , й и ги ри ш цехида 6,5% ни тараш цехи и ш ч и ла- 
ри орасида 7,9% ни таш кил қилади. Л аб ё р и л и ш и н и н г йўлдош
ва ўтказган касалл и кларда уч раш и н и цехларда кўрганим изда 
соғлом одам ларга нисбатан к а м р о қ учраш ини кўрам из. А сосий 
цехларда \а м , лаб ёрилиш и асосан меъда 12 б а р м о қ ичак к а ­
с а л л и к л а р и га , к а м қ о н л и к к а , р и н и т х астал и к л ар и каб и л ар га 
тўғри келади.
Х ейлитлар лабда учраб, хавф си з ўсмаларга киради. И ш ч и - 
л ар н и н г лаблари ҳар кун и 8-9 соатли к иш кун и давом и да з а ­
рарли ом иллар б илан бевосита алоқада бўлади. Б из и ш чилар-


О т з бўш лит шил ли қ қават и в а лабдаги касбга оид касалликлар
305
д а хей л и тл ар н и ў р ган ган и м и зд а ю қорида таъ к и д л ан ган таш - 
хис асосида олиб бордик.
2-ж адвалдан кўриниб тури б д и ки , н азорат гуруҳи и ш ч и ла­
рида 2,9% хейлит кузатилиб, ай н и вақтда б ўяш -п ард озл аш ц е ­
хида асосан касалланган и ш ч и ларн и н г 17%и эксф ол и ати в, 3%и 
гландуляр, 32% и кон так тл и ал лерги к хейлит, 48% и м етерео­
л о ги к хейлит ва 3%и а то п и к ва л аб экзем аси учради. Бўяш - 
пардозлаш цехида м етереол оги к ва контактли ал л ер ги к хей­
л итлар кўп м икдорининг учраши турли зарарли омилларнинг и ш ­
чилар лабига бевосита таъсири натижасида юзага келади.
Й и ги р и ш цехида хейлитлар и ш ч и л ар н и н г 6,6% ида учрай­
ди. Бу цехда 59% метереологик хейлит, 10% контактли аллергик 
хейлит ва 1% бош қа турдаги хейлитлар кузатилди. М етериоло- 
гик хейлитнинг кўп учраш и цехдаги турли ҳаво ҳарорати, ш а­
мол тезлиги, чангланиш ва нам лик таъсирида юзага келади, деб 
айтиш мумкин. Тараш цехида хейлит 8,2% ни таш кил қилади. Бу 
цехда хейлитнинг 63% ини метереолигик, 27% контактли аллер­
гик ва 10%ини б ош қа турдаги хейлитлар таш кил этади.
Х ей л и т цехларда йўлдош ва ўтк азган к асал л и к л ар б илан 
огриганларда, н азорат гуруҳда касаллар ораси да 2,9% э к а н л и - 
ги маълум бўлади. А йни вақтда меъда 12 б а р м о қ и ч ак касал- 
л и гида кў п р о қ кузатилади. К асал ли к эркакл арда кў п р о қ учрай­
ди. Б ў яш -п ар о зл аш цехида хейлитлар йўлдош ва ўтказган к а ­
салли клар билан бирга келиш и 6,1% ни таш к и л қи л и б , асо ­
си й қисм и меъда 12 б а р м о қ и чак касалликлари б и л ан бирга 
кузатилади. Й иги риш цехида йўлдош ва ўтказган касалл и кларда 
5,2% ҳолатда хей л и тл ар кузатилиб, асосан то н зи л л и т ва р и ­
нит б илан огриганлар орасида кўп учрайди. Т араш цехида хей­
л и т л а р 7,9% й ўлд ош ва ў тк азган к а с а л л и к л а р б и л а н б и р га 
кўринди. О линган натиж аларим издан маълум бўлади, хейлит­
л а р йўлдош ва ўтказган касалл и кларда, м асалан, меъда 12 бар- 
м о қ и ч ак касалл и гида учраш ида б огл и кд и к бор.
Ц ех л ар д а л е й к о п л а к и я н и н г у ч р аш и н и и ш ч и л а р н и н г иш
муддати, ёш и б и л ан кўриб ч и қ қ а н и м и зд а ўзига хос натиж а- 
л а р пайдо бўлди. Н азорат гурувда 6-10 йилдан бери шу цехда 
и ш л аётганларда 16-20 й и л л и к иш м уддатлилар гуруҳи том он
касалли к кўпайиш и кузатилади. Б ўяш -п ард озл аш цехида л е й ­
ко п л аки я касалл и гига ч ал и н ган л ар н и н г асосий қи см и н и кўп 
йи л л и к иш муддати га эга и ш чилар орасида учраш га, 1-5 йил 
иш муддатга эга бўлган иш чилар б илан со л и ш ти рган и м и зд а 
а н и қ натиж ани беради (Р<0.05). Й иги риш цехида л ей коп л ак и я 
11-15 йил иш муддатлилар орасида кенг тарқалганлигини кўра- 
миз. Бунда 1-5 й илликларга нисбатан кўп учраш и статистик 
и ш о н ч л и натиж ани беради (Р < 0,05). Т араш цехида л е й к о п л а ­
кия иш муддати буйича 11-15 йил иш муддати га тўғри келиб,


306

Download 13,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   279   280   281   282   283   284   285   286   ...   313




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish