Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги



Download 13,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet255/313
Sana14.07.2022
Hajmi13,62 Mb.
#799462
1   ...   251   252   253   254   255   256   257   258   ...   313
Bog'liq
Огиз бушлиги шиллик кавати Ж.А. Ризаев, 2008

(О В И Т

О И В)
у одам та н а с и су ю қ л и к л а р и (қ о н , с п е р м а , кам м и қ - 
дорда сўлак, ж и н си й аъзо с у ю ^ и г и , ёш о н а н и н г кўкрак сути 
сую кд иклари) орқал и ю қтирилади. К асал ли к б и л ан зарарла- 
ниш ж инсий алоқа о р қал и , қон ва унинг препаратл ари н и қуй- 
иш да, ш п ри ц игналарин и ва б ош қа ти б б и й воситаларни сте- 
р и л и зац и яси з иш латганда, такр о р и й йўл б илан ю қиш и мум- 
ки н . К асал ли к н и н г инкубацион даври 2-7 ҳаф тадан 10-15 йил- 
гача, ўртача 8-10 йилгача, айрим м уаллиф лар ф и к р и ч а , 4 ой -


Ҳаёт давомида организмдаги орттирилган иммунитет танқисяиги синдром
275
дан 5 йилгача чўзилади. К л и н и к б ел ги л ар и н и н г ю зага ч и қи ш и
к асал л и к н и н г қай си йўл б илан ю ққанига, и ф лосл ан и ш м и қ - 
дори га, о р ган и зм н и н г ҳолатига боғлиқ.
К асалли кда О И В асосан л и м ф о ц и тл ар н и , Т -л и м ф о ц и тл ар - 
ни , Х -м ак роф аг ва асаб ҳуж айраларини ж ароқатлайди. О И Т С
да кл и н и к ж ароҳат - бу Т -ҳуж айра им м ун и тети н и н г етиш м ов- 
чилигидир. К асалли к учун 
қуйидаги клиник белгилар т авсиф-
лидир.
1) турли соҳаларда ж ойлаш ган л и м ф а тугунларининг кат- 
тал аш и ш и ;
2) у зо қ вақтгача (би р ойдан куп) сабаби ном аълум исит- 
м алаш ҳолати;
3) сурункали и ч -к ети ш (2 ойдан кам бўлмайди);
4) тан а о ги р л и ги н и н г туш унарсиз дараж ада тез озиб кети- 
ш и (1,2 баробаргача ва ундан кўп);
5) тери ва ш и л л и қ қ о б и қ қаватдаги сурункали й и ри н гч а- 
л ар қо л и ш и , ял л и ғлан и ш ж ароҳатлари кузатилиш и;
6) п н евм он и яд а одатдаги д аволаш ларга қарам ай касал л и к­
н и н г тургунлиги.
О И Т С н и н г б ош лангич д аври д а, я гона ҳам зарурий к л и ­
н и к белгиси - бу узок, вақт кечадиган ва сақланадитан тарқал - 
ган л и м ф а ад енопатиясид ир. А сосан белдан ю қори соҳаларда- 
ги л и м ф а тугунлари катталаш ади. С том атолог асосан ж аг ости 
ва энса соҳа л и м ф а тугунлари га эътибор б ери ш и зарур. К асал ­
л и к н и н г ўрта ва охирги даврларида турли касал л и к белгилари 
б илан л и м ф а тугунларида оғри қл ар кузатилади.
Ш уни таъ кидлаш зарурки, б ош қа кўплаб вирусли и н ф ек - 
ция-зардан ф арқди, О И Т С да касаллик клиникаси турли-туман 
бўлади. Бунда асосан касаллик вируси им м унологик ти зи м н и н г 
кўп лаб ҳ у ж ай р ал ар и га ((л и м ф о ц и т л а р га ), м ак р о ф а гл ар га ва 
б ош қ.), ш унингдек, турли аъзо ва тўқималарга ўтиш и м ум кин. 
О И Т С б илан огриган беморларда, им м унитет тизим и кучсиз- 
лан и ш и б илан ш артли патоген м икроблар ф ао л и яти н и н г ку- 
чайиш и кузатилади. О И Т С билан оғриётган беморларнинг оғзида 
тезда кандидозли стом атит, сурункали қайталанувчи аф тозли 
стом атит, сурункали қайталанувчи герпес, белбоғсим он тем и - 
ратки, тил устидаги л ей коп л ак и я кабил ар пайдо бўлади.
О И Т С б илан оғр и ган л ар н и н г ҳам м асида канд ид озли с то ­
м атит учрайди. О ғиз ш и л л и қ қ о б и қ қавати н и н г каттагина со- 
ҳаси тезл и к б илан эр о зи ял ан и ш и ва тузалиш и билан тав си ф - 
л а над и, а й н и қ са, бу ж араён к и ч и к -к и ч и к ш икастли (тиш лар- 
н и н г ўткир қ и рраси ж ароҳати, ол и н ади ган ва ол инм айдиган 
п р о т е з л а р н и н г ж а р о ҳ а ти ў р н и ) ж о й л а р д а ё к и и н ф е к ц и я л и
ом иллар таъсирида (п арод он т чўнтакларда ж ойлаш ган ти ш к а ­
ра ш л ар и) аник, нам оён бўлади.


276
Оғиз бўш.шш ш иллиқ қават и ва ла б касалликлари
Замбуруғларга қарш и даволовчи д о р и л ар н и н г к асал л и к б ел ­
гиларини тузатмаслиги киш и эъ ти бори н и ўзига ж алб қилади. 
Бу ф а р ^ ш таш хис учун эътиборлидир.
С урункали қайталанувчи афтали стом атит ва сурункали қай- 
таланувчи замбуруғли стом атит д о и м и й қ ай тал ан авери ш и , ҳар 
бир қ а й тал ан и ш н и н г у зо қ давом этиб, ш и л л и қ қ о б и қ қават- 
н и н г катга ҳаж м и н и ж ароҳатлаб, ўзидан асорат қ о л д и р и ш и
билан тавсиф лидир.
Б елб оғси м он тем и р атки , бир қатор ад абиётларда ай ти л и - 
ш ича, О И Т С н и н г охирги даврида юзага келади ва огир к е ч и ­
ш и, узо қ давом этиш и кузатилади.
О И Т С билан огриган барча беморларда пародонтит нинг тар- 
қалган тури тез авж ол л ад и , аб сц е д и р л ан а д и , я р а л и ги н ги - 
витлар ривож ланади. П арод онт тўқи м аси да п атол оги к ж ар а- 
ё н н и н г те з тарқал и ш и ва огир кеч иш и га сабаб, О И Т С вируси 
им м унитетни зарарлайди, натиж ада вирусли, зам буругли, п а­
родонт чўнтагидаги паразитар ф лора ф аоллаш ади.
О И Т С да ян а л ей к о п л ак и я - асосан чекувчилар ю з-ж аг со- 
ҳасида, ч и п қ о н н и н г ка рбон кул л а н га н ҳолати, тр о м б о ц и то п е- 
н и к пуф аклар “ крап и вал и папулалар” ти п и д а то ш мал ар, кл и ­
н и к ш иш учрайди.
О И Т С билан огриган бем орларда ўсм асим он си ф атли ҳоси- 
лалардан - К апош и саркомаси кўпроқ кузатилади. О И Т С д а 30% 
дан к ў п р о қ одам К ап о ш и сар ко м аси б илан огр и й д и , к а с а л ­
л и к асосан тан глай , оғи з бўш лиғи, б ўйин ва баъзи ҳолларда 
м илкни ж ароҳатлайди ва сурункали давом этиб, ём он с и ф а т­
л и тавсиф га киради, у огиз ва юзда турли хил кўриниш да юзага 
келади. О ғриқсиз, ю м ш оқ, кўки м ти р рангда, я к к а -я к к а ҳоси- 
л а кўриниш ида бўлиб, гем ангиом ани эслатади.
Тугунлар гуруҳ-гуруҳ ҳолатда юзаси силлиқ ёки шохланган та- 
начали кўриниш да бўлади. К ўпинча, Капош и саркомаси огизда 
учраганда, қизил ёки тўқ бинаф ш а рангдаги, лойқали бўялган, 
юзаси си л ли қ ёки нуқга-нукда ва телеангиоэктазли, бош қа ҳол- 
ларда сочли тарқалган тангачали ампула кўриниш ида бўлади.
К ап ош и сарком аси ти ш атроф ида ж ойлаш са, эпулид яра- 
л аниш и билан кечиш и мумкин. Бунда бемор ўша соҳадаги тиш - 
н и н г огриганидан ш и ко ят қилади. Б ем о р н и н г ж аг ости ли м ф а 
тугун л ари ш и ш а д и , бу 

Download 13,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   251   252   253   254   255   256   257   258   ...   313




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish