Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги


Э К З Е М А Т О З Л И Х Е Й Л И Т



Download 13,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet214/313
Sana14.07.2022
Hajmi13,62 Mb.
#799462
1   ...   210   211   212   213   214   215   216   217   ...   313
Bog'liq
Огиз бушлиги шиллик кавати Ж.А. Ризаев, 2008

Э К З Е М А Т О З Л И Х Е Й Л И Т
Этиологияси ва патогенези.
Л аб экзем аси ум умий э к зе м а ­
тоз ж араён вақтида юзага келадиган, Л .Н . М аш ки л л ей со н н и н г 
ёзи ш и ч а , асаб -ал л е р ги к та б и а тл и , те р и ю за қи см и ял л и гл а- 
н и ш и л и бўлиб, таш қи ва и чки қўзғатувчи таъ си рлар остида, 
асосан, қизарган пуф аклар ҳосил б ўлиш и, қи ч и ш и , гистоло­
ги к ж и ҳ а ти д а н э п и д е р м и с н и н г м угузли қ авати д а п у ф ак л а р
ҳосил бўлиш и б илан кечадиган касалликдир. Бунда аллерген 
турл и о м и л л а р и, м ас а л ан , м и к р о б л а р , о в қ а т м аҳ су л о тл ар и , 
турли-хил дори воситалари, н и к ел ь ва хром ти п и д аги м етал- 
л ар , протез тайёрлащ да иш латиладиган м оддалар, плом ба а ш ё ­
л ари ҳамда ти ш пасталари бўлиш и ан и қд ан ган .


Х е й л и т л а р
233
Клиник куриниши.
Л аб экзем аси худци о р ган и зм н и н г уму- 
м ий экзем аси каби ўткир, ярим ўткир ёки сурункали кечиш и 
м ум кин. Бунда л аб қи зи л ҳ о ш и яси н и н г ж ароҳатланиш и ю з т е ­
рисининг ж ароҳатланиш и билан аралаш ёки қобиқтанган ҳолда 
кўринади.
Ў ткир л аб э к зе м а с и н и н г к л и н и к кў р и н и ш и поли м орф и зм - 
лиги б илан тав си ф л ан ад и , оқибати қи зар и ш , кич кина тугун- 
чалар, п уф акча, тан гач а ва қуриган тўқим а ҳосил бўлади. Ж а ­
раён л аб н и н г кўринарли ш и ш и б илан кечади. Э кзем атозли ж а ­
раён лабда қобикуш ҳолда кечса ҳам, яқ и н ж ойлаш ган тери - 
нинг қи зи л ҳ о ш и яси гача тарқай д и . Ш уни таъ ки д лаш кер ак- 
ки, эк зем ато з ж араён идаги п оли м орф и зм умумий эволю ц и он
тавси ф га эга, я ъ н и , б и р эл ем ен т ўрнига и к к и н ч и с и ш акл л а- 
нади ва ривож ланади.
Ж араён лаб қи зи л ҳ о ш и яс и н и н г ш и ш и ш и ва қи зари ш и б и ­
лан бош ланади. Агар ж араён кейинчалик ривож ланиш дан тўхта- 
са, л аб қизил ҳош иясид а тангача ҳосил бўлиб, и ш қо р и й сув- 
ланади. Б ош қа ҳолларда қизарган ва ш иш ган қи зи л ҳош ияда 
ки ч ки на тугунчалар бўлиб, б и р қисм и тезда пуф акчаларга ай - 
л ан ад и ва л о й қ а қуриган тўқим али ҳосила пайдо бўлади. Бу 
вази ят жуда т е з вақтда к у зати л и ш и , ҳ аттоки , бир неча соат 
да во мида кеч и ш и м ум кин. Бундай ҳолларда, б ем ор қи ч и ш и ш - 
д ан ва куй и ш и ш д ан ҳамда оғзи н и очиш да, сўзлаш ганда қи й - 
нал и ш и дан ш и ко ят қилади. К ей и н ч ал и к ўткир ж араён с е к и н ­
л и к б илан п асайиб боради, тезда ш иш ва қизариш кам аяди, 
агар таъ сирловчи аллерген б артараф қ и л и н м аган бўлса, унда 
б и р и н ч и эл ем ен т и к к и н ч и ва уч и нчисига ай л ан и б , ж араён су­
рункали туе олади.
Э кзем ато з ж араён сурункали кечганда, ун и н г к л и н и к а с и - 
д а ўзгариш кузатилади. Л аб қизил ҳош и яси ва ж ароҳатланган 
тери атроф и соҳаси ял л и ғлан и ш и н ф илтрати ҳисобига қазти қ- 
л аш ади. Б ош қа ҳолларда қи зи л ҳош ия ва тери турғун с а қ та - 
н и б , тер и д а а н и қ м ан зар а кўзга таш л ан ад и . Б ундай асослар 
устида, к и ч и к -к и ч и к тугунлар, везикулалар, қуриган тўқи м а- 
л ар , тан гач ал ар ҳосил бўлади. К ўп и н ч а, бундай ва зи ят асо - 
ратланиб, о ғ р и ^ и , қонайдиган ёрикдар ҳосил бўлади, бем ор 
қ и ч и ш и ш д ан ш и ко ят қилади.
Э кзем а билан оғриган беморлар бир қисм ининг лабида ўзга- 
риш кузатилм айди, экзем атозли ж араён кам вақгд а ю зага к е ­
лади ва узоқ вақг лабда м икробли ёри қтар бўлади. Бундай ҳолда 
лабдаги экзем а худди м икробли экзем а ҳолида кўринади. Ш ун- 
дай қи л и б , л а б н и н г м и кроб ли экзем аси д а дастлаб м и кроб ли
ял ам а ё к и м и кроб ли ё р и қ лаб м арказида, кам ҳолларда, бу­
рун қанотларида кўринади. Бу ўч оқ атроф идаги тўқим алар сен - 
с и б и л и за ц и я с и н и н г ош и ш и натиж асида қи зи л ҳош ия ёки те-


234
О т з буш лит шиллиқ қавати ва лаб касалликлари
ридаги ўчоқца б актериал то к си н ва аутотоксин таъсир ида м и к ­
робли экзем а юзага келади. М и кроб л и ў ч о қ ж ойлаш ган қи зи л
ҳош ия ва терида ш иш , қи зар и ш , кич кина везикула элем ент- 
л ар и , сар ғи ш -кў к и ш қуриган тўқим а вужудга келади. Э к зе м а ­
тозли реак ц и я, ай н и қ са, м и кроб ли ўчоққа я қ и н соҳада яққол 
кўзга таш ланади. В езикуляр эл ем ен тл и тош м ал ар пайдо бўли- 
ш и тезда тўхтайди ва пўст таш л аш ю з беради. Б ундай ҳолат- 
л арда, ж араён жуда у зо қ вақт давом эти ш и м ум кин. М и к р о ­
бли э к зем а кам ҳолларда кузатилади. И д и оп ати к лаб э к зе м а ­
си н и н г қоб икд и ш акли ҳам м икробли экзем ад а кўп учрайди, 
б и р о қ , а т о п и к х е й л и тн и н г «юзага к е л и ш и та к р о р и й л и ги б и ­
л а н ни сб атан орқада қолади.

Download 13,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   210   211   212   213   214   215   216   217   ...   313




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish