Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги



Download 13,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet232/313
Sana14.07.2022
Hajmi13,62 Mb.
#799462
1   ...   228   229   230   231   232   233   234   235   ...   313
Bog'liq
Огиз бушлиги шиллик кавати Ж.А. Ризаев, 2008

Этиологияси ва патогенеза.
Л ей к о п л а к и я н и н г этиопатоге- 
н ези охиригача ан и қп ан м аган . Б и роқ, кўп ч и л и к тад қи қотчи - 
л а р н и н г ф и к р и ч а , оғи з ш и л л и қ қ о б и қ қ авати н и н г турли таш - 
қи қўзғатувчиларга реакциясидир, бундай ҳолатга эндоген омил 
таъ сири ҳам киради. Б ул арн и н г ичида м еъ д а-и чак тракти к а ­
салл и кл ар и б и р и н ч и ўри н л арн и эгаллайди, ай н и вақтда, ш и л - 
л и қ қаватн и н г таш қи ом и лл ар таъ си ри га чидам лилиги пасая- 
ди. А в и там и н и н и н г алм аш и н уви бузилади, бу эса ш охланиш
ж араён и га таъ си р қилади. Л е й к о п л а к и я н и н г ривож ланиш ида 
ген ети к ом и лл ар ҳам мавжуд бўлиб, буни туғма ва наслий д и с- 
кератоз ҳолатларида кузатиш м ум кин. Б ундан таш қари , л е й ­
к о п л а к и я н и н г ри во ж л ан и ш и д а қан д л и д и аб ет касаллигидаги 
о р га н и зм ў зга р и ш и , турл и хил м ех а н и к , к и м ё в и й , с и га р ет - 
н и н г қўл ан са тутун и , оғи зд аги гал ван и к т о к л а р , п р отезл ар- 
н и н г қ и т и ^ о в ч и таъ си ри , кўм ир иш лаб чи қари ш корхонаси- 
да юзага келадиган ом иллар, нейродиостроф ик ж араёнлар, л ак- 
татдегид рогеназа ва глю коза 6 ф осф атд еги дроген аза ф ао л л и - 
ги н и н г ош и ш и каб и л ар н и н г аҳам иятли экан л и ги н и кузатиш и- 
м из мумкин. Бу кўриниш қизил ясси тем ираткининг экссудатли 
гар м о н и к ш ак л и н и эслатади.
Т и ш қаторларида н уқсон и бор б ем орлар ю зи н и н г пастки 
1/3 қи см и ўзгариш и оқибатида л ей к о п л ак и я ш и л л и қ қ о б и қ қа- 
ватда ти ш л а р н и н г б и р и к и ш ч изиғидан токи ти ш л ар н и н г орқа 
соҳасигача давом этади. Ж ароҳатдаги ш охланиш дараж аси га 
қараб, ранги оқд ан то к и сар ги ш -о ққ ач а ўзгариб туради. Ж а- 
роҳат ўчогида бурм алар кузатилиб, у тош ли кўприк кўриниш да 
бўлади. Бу ҳолат кўп и н ч а ёш и катта бем орлар орасида, ш ил-


252
О т з бўш лит ш иллиқ қавати ва лаб касалликлари
л и қ қ о б и қ қават худди терига ўхш аб бурм алар ҳосил қилган 
ҳолатда учрайди.
О ғиз тубида л е й к о п л ак и я кузатилса, худди к ў к и ш -о қ кўри- 
н иш д а кўчаётган п л ён к ан и эслатад и , л е к и н ю лганда п л ён ка 
қоб и ғи аж ралм айди. Ш уни эсда тутиш к е р а к к и , м аҳаллий ш и - 
к астл овч и ом ил б и л ан б и р гал и к д а си гар ет тутуни қ ў ш и л и б , 
гал ван и к то к ҳосил қ и л и ш и м ум кин.
Л е й к о п л а к и я к ў п и н ч а т и ш н и н г ён то м о н и д а ж о й л аш и б , 
кўп ҳолларда ти ш қ ато р л ар и н и н г нуқсонли ўри н лари га тўғри 
келади. Т илда ж ойлаш ган л е й к о п л ак и я ўчоғи ш охланувчи о қ
доғ ш аклида кўринади. Л ей к о п л ак и я ти л деворида ж ойлаш са, 
ж ароҳат одатда буриш ган ш аклда бўлади.
П астк и л а б н и н г қ и зи л ҳ о ш и яси д а л е й к о п л а к и я ж ой л аш - 
ганда, ю пқа п л ён ка тўғри бўлмаган к ў к и ш -о қ и ш ран гд а кўри- 
нади. Бундай ўч о қн и н г чегараси а н и қ ва те к и с бўлм аган чега- 
ра б илан аж ралиб туради. Ш охлан и ш К лейн соҳасига ҳам тар- 
қаш и , кам ҳолларда, пастки лаб ш и л л и қ қ о б и қ қаватида ж ой- 
л аш и ш и мумкин.
Л е й к о п л а к и ян и н г вар и ко з ш акли кўпинча ясси л е й к о п л а ­
кия кўриниш ида юзага келади. Қ об иқтанган варикоз ш акли кўп 
ҳолларда, қандайдир м еханик таъ си рл ар остида ю зага келади. 
В ар и к о з ш акл д аги л е й к о п л а к и я н и ясси ш ак л и д ан аж рати ш
қи й и н ч и л и к туғдирм айди. В арикоз ш аклида ш охланиш ж ара- 
ё н и ўткир, ш ун и н г учун ж ароҳатланган соҳа атроф и, ш и л л и қ
қ о б и қ қаватидан нисбатан бўртган, ранги а н и қ к ў к и ш -о қ и ш
ш аклда; ж ароҳатни п ай п асл аган д а, қисм ан қатти к^ ан и ш ку- 
затилади.
В арикоз л е й к о п л ак и я и кки та кл и н и к ш аклда кузатилади; 
тасмали ва сўгалсимон. Тасмали ш аклида жароҳат ўчоғида сутли- 
о қ ранг кузатилиб, ш и л л и қ қаватдан кўтарилиб туради. Б у н ­
д ай ўчоғутар н о тек и с ш акл д а б ўлиб, ю зи ға д и р -б у д и р , п а й ­
паслаганда сезилм айди.
С ўгалсим он ш акли тасм али ш аклидан кўп бўлади, қатти қ- 
л аш ган , ғадир-будир ҳосила кузатилиб, атроф ш и л л и қ қ о б и қ
қаватдан бўртиб туради. К ам дан -кам ҳолларда, катта сўгалли 
кен гай и ш кўринади. Б ундай ҳосилалар лунж , оғи з бурчагига 
я қ и н соҳалардаги ш и л л и қ қаватда о қ рангда пайдо бўлиб, аж ­
р алиб туради. Бу ш акл н и н г патогенезида ш и л л и қ қ о б и қ қа- 
ватнинг ш икастлан и ш и , ти ш қаторларидаги нуқсонлар сабабчи 
бўладиган бош қа жароҳатлар ётади. Ж уда ўткир ўзгариш лар асо- 
сан , ш и л л и қ қ о б и қ қаватн и н г турли дараж адаги ш и кастл ан и ш
ўринларида кўринади, я ъ н и я р о қ с и з корон ка ва протез соҳа- 
ларида: и л м о қ ўри нларида, ўткир ти ш қ и ррал ари да ва б ош - 
қалар. Бундай бем орларда л е й к о п л ак и я ўчоғи м арказида унча


О Б Ш Қ ва лаб қизил ҳошиясининг р а к олди касалликлари
253
катта б ў л м аган э к х и м о зал и ял л и ғл а н и ш л а р н и ку затам и з, бу 
я л л и ғл а н и ш л а р эр о зи я м и эс л а т ад и . В ари коз л е й к о п л а к и я га
нисб атан ю қори д араж ад аги ё м о н си ф атл и хусусиятини с а қ - 
л а й д и .
Л е й к о п л а к и я н и н г яхш и сиф атли кечиш ида ж ароҳат ўчоғи 
асосида қаттикдан иш кузатилм айди. Бундай қатти қп аш и ш н и н г 
павдо бўлиш и ва ш о х х ^ ан и ш и н и н г кучайиш и ём он сиф атли 
ўсмага ай л ан и ш и н и н г д астлабки белгиси саналади. Б и роқ, бу 
б елгилар кўринм аганда, вар и ко з л е й к о п л ак и я билан оғриган 
б ем орл арн и эъ ти б орси з қолд и рм асли к зарур, чунки бу касал- 
л и к н и н г ти п и к кечиш ида \а м плазм а хужайрали ракл арн и ги ­
сто л о ги к те к ш и р и ш д а а н и қ л а ш ҳоллари кузатилади. Ш униг 
учун стом атолог врач бундай бем орларни даволаш га жуда катга 
аҳам и ят б ериш и зарур.
Л е й к о п л а к и я н и н г э р о зи я л и ш аклида ясси ва вар и ко з ш а к ­
л и д ан ф ар қ л и р о қ , суб ъекти в сезги л ар к ўри н ад и , о вқ ат еган - 
да кучаядиган оғри қл ар шулар ж ум ласидандир. Э розияли ш акл 
одатда ясси ёки вар и ко з ш акл л и кўри н и ш и д а к еск и н юзага 
келади. Э р о зи я худци ал оҳ и д а-ало ҳ и д а ш акл д а ва кўп сонда 
ю зага келади.

Download 13,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   228   229   230   231   232   233   234   235   ...   313




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish