Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги



Download 13,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet147/313
Sana14.07.2022
Hajmi13,62 Mb.
#799462
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   313
Bog'liq
Огиз бушлиги шиллик кавати Ж.А. Ризаев, 2008

Э кссудат ив-гиперем ик
ш акл я с с и те м и р а тк и учун т и п и к
папула хос бўлиб, ш и л л и қ қ о б и қ қаватда ш и ш ган , қ и зарган
ҳолда ж ойлаш ади. Бу ш аклда, б ем ор исси қ, аччиқ, қ атти қ ов- 
қат еганда кучли оғри кд ан ш и к о ят қилади.
Эрозив-яра шаклли
тем и р атки давол аш да э н г қ и й и н ч и л и к
ва о ғи р л и қ туғдирадиган туридир. Бу ш акл ти п и к ва экссуда­
т и в -г и п е р е м и к ш аклдаги ясси тем и р а тк и н и н г асорати с и ф а - 
тида ж ароҳатланиш устидаги яллиғланиш ҳолатидир. О ғиз ш ил- 
л и к к о б и қ қаватида ёки лабда ж ойлаш ган бу ш аклли ясси те- 
м и р атк и д а э р о зи я , я р а б ўлиб, у н и н г а тр о ф и ш и ш л и ва қ и - 
зарган асос ш аклида кўринади.
Э рози я нотўғри ш аклдаги ф и б р и н л и караш б илан қо п л ан - 
ган бўлиб, уни ол ган и м и зд а, осон қон ай д и . Булар кам сон ли
к и ч к и н а -к и ч к и н а , кам оғри кд и , айрим ҳолатда қатти қ о ғри қ- 
л и , оғи з бўш лиғи ш и л л и қ қ о б и қ қавати ва л аб н и н г бутун со- 
ҳасига тарқалувчи тавсиф да бўлади. К ўпинча, э р о зи я у зо қ вақ- 
тгача, ш и ш и б туриб қолади ва эп и тел и зац и ял ан м ай ди . Қ атор 
б е м о р л а р д а , д а в о л а ш н а ти ж а с и д а э п и т е л и з а ц и я л а н и б , тўла 
йўқолиб кетади, л е к и н ш у ёки б ош қа соҳада я н а қайта пайдо 
бўлади. К ам д ан -кам ҳолатларда эр о зи в -я р а л и тош м ал ар ш ил- 
л и к қаватда а тр о ф и ян и юзага келтиради.
Буллёз шаклли ясси темираткида
тўғноғич бош часидан л о - 
вия катталигича келадиган о қ -я л т и р о к рангдаги тугунча, усти 
Каттик к о б и қ б и л ан қопланган тугунчалардан таш ки л топган. 
Ш и л л и қ каватда пуф аклар бир неча соатдан 2 кунгача сакда-


162
Огиз бўш лит ш иллиқ қавати ва лаб касалликлари
нади. Ясси тем и ратки н и н г эрози в-ярали ш аклидан ф арқпи ўла- 
роқ, буллёз ш аклда эрози я тезда э п и те л и зац и ял ан ад и . Буллёз 
ш аклидаги касал л и к кечиш и турлича: б о ш қ а ҳолларда п уф ак- 
л ар н и н г қай тал ан и ш и ойлаб давом этади. П уф акли тош м ал ар 
ёки бир вақтда пайдо бўлган папулёз то ш м а, кей и н ч ал и к унга 
қ ўш и л и ш и билан юзага келади. А гар п уф аклар папулёз т о ш ­
м алар билан қўш илса, таш хислаш да қ и й и н ч и л и к ту ғд и рад и.
А типик ш аклдаги ясси тем и ратки ю қори л а б н и н г ш и л л и қ
қ о б и қ қаватида ва ш и л л и қ қ о б и қ қавати н и н г ю қори м илк б и ­
л ан алоқада бўладиган қисм и да юзага келади. Л аб н и н г м арка- 
зида қ и за р га н ж ар о ҳ ат ўчоғи ч егар ал ар и а н и қ ж о й л а ш га н и
кўриниб туради. Бу ўчоғ атроф идаги ш и л л и қ қ о б и қ қаватдан 
қисм ан кўтарилган, ун и н г ю засида кучсизгина эп и тел и й л ар - 
н и н г л о й қ а л а н и ш и , о қ и ш қ атл ам л и ка р а ш ш акл д а, ш пател 
б илан тилганда ол и н м ай д и ган ҳолда ж ойлаш ади. Б ош қа вази- 
ятл ард а ю засида э п и т е л и й л а р н и н г м ац е р а ц и я с и кузатилади. 
К ўпинча сўлак безларининг устида ўчоқ кенгайган бўлади. Бун­
д ай ҳолатда ю қори л аб н и н г барча соҳасида қ и см ан ш и ш куза­
ти л ад и .
К ўп ч и ли к бундай бем орларда ю қори кесувчи ти ш (резец )- 
л а р соқаси сўрғичлари қал и н л аш ган , қисм ан ш и ш ган , қи зар- 
ган, м илклар пастозли ҳолда бўлади, енгил текк ан д а ҳам қо- 
н ай д и , ш пател б и л ан о с о н э р о зи ял ан а д и . Бу с ў р ғи ч л ар н и н г 
ю засида, айрим ҳолларда, сези л ар си з я л т и р о қ тўр ш акл кўри- 
ниб туради. Бемор ж ароҳатланган соқанинг ачи ш и ш и д ан , оғри- 
ш идан ш и ко ят қилади.
Ю қори д а к ел ти р и л ган ясси те м и р а т к и л а р н и н г ш акл л ар и
бири и кки н ч и си га а л м а ш и н и ш и м ум кин. Э кссу д ати в-ги п ер е­
м и к ва эр о зи в-яр ал и ш акллари т и п и к ш акл асорати каби тез- 
тез юзага келади. Я сси тем и ратки оғи з ш и л л и қ қ о б и қ қавати 
ва тер и д а бир вақтда ёки к е т м а -к е т р и в о ж л а н и ш и м ум кин. 
Стоматолог врач шуни доим ёдда тугсагина, ташхислашда қийин- 
ч и л и к си з тўғри хулосага эга бўлади. Т и р с а к соҳаси н и н г п аст­
ки 1/3 қисм ига, ти ззан и н г олдинги ю заси ва б ел н и н г тер и си - 
да 0,2-1 см диам етрдаги к и н д и кси м он қичиш увчи, яри м юги- 
р и к ясси кўки ш -сарғи ш папулалар пайдо бўлади.
Кечиши.
Ш и л л и қ қаватда ясси те м и р а тк и кўплаб й иллар 
с а ^ а н и б қолади. К асал ли к н и н г қай тал ан и б туриш и ва д аво- 
м и й ли ги орасида узо қ-у зо қ рем иссив даврл ар бўлади. Я сси т е ­
м и р атк и н и н г д авом и й ли ги га организм даги м о н еъ л и к ва тиш
касалликлари туртки бўлиш и ҳам мумкин.
Қ и зи л ясси тем и р атки турлича ф ао л л и к д а кеч ад и ган су­
рункали касаллик, ун и н г бу кеч и ш и оғи з бўш лиғи ш и л л и қ ко- 
б и қ қаватида ҳам кузатилиб, ўткир ва сурункали касалли к бо- 
сқичларига ажратилади. Ў ткир босқичда кечадиган ти п и к ш ак-


O tv j бўш лит ш иллиқ қават и ва лабни жароҳатловчи дерматозлар
163
л л и я с с и те м и р а тк и д а ян ги пап ул ал ар ҳоси л бўлади, эк с с у ­
д ати в -ги п е р е м и к ш аклда қи зари ш ва экссудац и я, э р о зи в -я р а ­
ли ш аклда ян ги эр о зи я ёки катта ҳаж м даги ўзгариш кузатила­
ди. Ш и л л и қ қ о б и қ қ ават ту р л и -х и л ш и к а с тл а н и ш и д а (ти ш , 
протез, ўткир, ач ч и қ , қ а тт и қ овқатд ан ) ҳам ян ги ёки қайта- 
л ан у вч и тош м ал и б елгилар (К е б н ер н и н г мусбат си м п том и , к а ­
са л л и к учун хос тош м а) кузатилади. С урункали, босқичли к е ­
чадиган ҳолда К е б н е р н и н г си м п том и м ан ф и й бўлади, ж ар а­
ён п р о гр е с си ял а н м ай д и , то ш м ал ар в а қ ти -в а қ ти б и л ан йўқо- 
л и б кетади, л е к и н ян а қайта пайдо бўлади.
Л унж ва лаб қи зи л ҳ о ш и яси д аги тем и р атки ём он си ф ат- 
лига ай л ан и б кетиш и м ум кин. Ё м он си ф атл и , яъ н и ўтиб кет- 
ган тем и р атк и д а ж ароҳат асоси қ атти кд аш ад и , кутилм аганда 
ш охланиш кучайиб кетади. У зоқ вақг давомида яралар битмайди. 
А й н и қса, бу ҳол гиперкератоз атроф ида кузатилади.

Download 13,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   313




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish