Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги



Download 13,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet108/313
Sana14.07.2022
Hajmi13,62 Mb.
#799462
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   313
Bog'liq
Огиз бушлиги шиллик кавати Ж.А. Ризаев, 2008

Аллергик ПСлар 
пайдо бўлиш м еханизм и сусткор аллергик 
р еак ц и я ти п и д а бўлади, к л и н и к ж иҳатдан 
алоқали стоматит
дейилади. П айдо б ў л и ш и н и н г асосий сабаби о рган и к (М М А ) 
ва н о о р га н и к (б ў ёқ тўлдирувчи, п л асти ф и к ато р ) м оддаларга 
нисбатан сезги р л и к н и н г ю қори бўлиш и. Бу м оддалар н отўли қ 
ан ти ген - гап тен л ар ҳ и соб лан и б , п ротез м айдони тўқ и м аси
оқси л л ари б илан реакц и я га кириб аллергенга ай л ан ад и , тўли қ 
ан ти ген л и к хусусиятига ўтади.
Б ем орлар О Б Ш Қ ва ти лд а си м и р л аш , кўриш , м аза б и л и ш - 
н и н г ўзгариш и, о ғр и қ а а р , ём он уйқу, таъ си р ч ан л и к, тери д а- 
ги ал лерги к тош м алардан ш и к о ят қилиш ади. Бу б елгилар п р о ­
тезн и 5-10 кун таққ ан д ан сўнг пайдо бўлади.
О бъектив кўрганда О Б Ш К д а н аф ақат п ротез қўндоғи, б ал ­
ки протезга те гиб турувчи ю м ш о қ тўқи м алар (лунж , л аб , п ро­
тез м айдони)да д и ф ф уз ш иш ва гиперем ия кўринади. Б аъзан 
нуқгавий қон қуйилиш лар ю з беради.
Т и ш протезидан тўла воз кечиш аҳволни яхш илайди. П р о ­
те зд а н қай та ф о й д а л а н и ш эс а к а с а л л и к н и н г қ а й та л а н и ш и га
ол и б келади. К ўпинча ал л е р ги к стом ати тл ари бор б ем орлар 
оғирлаш ган аллергологик ан ам н езга эга бўлади: баъзи озуқа- 
л ар га ал л ер ги к р еа к ц и я л ар , ал л ер ги к д ер м ато зл ар , б ронхиал 
астм а ва бош қалар.
А ллергик П С л ар н и даволаш да протезлар и н д и ф ф ерен аш ё- 
лардан тайёрланади. И ндивидуал кўтара олиш тери си н ам ал а- 
ри ёрдам ида ан и қл ан ад и . А гар бе м орда О Б Ш Қ ва тилда турғ- 
ун ачи ш и ш бўлса, у ҳолда даволовчи протез ко н стр у к ц и ял а- 
ри қўлланилади. Б ун и н г учун ти ш л ар ҳам, базис ҳам рангсиз 
пластм ассадан тай ёрл ан ган ёки ч и н н и м еталл сунъий ти ш л а- 
ри билан бирга қўлланган протезлардан ф ой даланилади. П р о ­
тез м айдони ш и л л и қ қавати н и н г турғун ачи ш и ш си н д ром и бор 
бем орларда ян а ш ундай п ротезларни қўллаш м ум ки н к и , улар­
н и н г п арестери к ш и л л и қ қавати соҳасида э л ас ти к м агнит а п ­
п ликатор бўлиш и к ер ак (Е .М . Т е р -П о го с ян , А.Т. Зел и н ск и й , 
А .К .И орданиш вили А. N 1602506).
А ллергик П С л ар н и н г оғир ш аклларида тери ал лерги к р е ­
акц и ял ари ва ю з-ж ағ соҳасидаги ш иш лар б илан кечса, а н т и ­
ги стам и н п р е п а р а т л а р и (д и а зо л и н , с у п р а ст и н , т а в еги л , п и - 
пол ьф е л , дим едрол) ва номахсус тер ап и я қўлланилади. Булар 
Г Б О , л а зе р о т е р а п и я , и гн а р е ф л и к с о т е р а п и я , м агн и то те р а п и я 
ва бош қалар.
А ллергик П С л ар н и н г проф и лакти каси да эса б и р и н ч и п ро-


Аглергик касалликларда ОКШ Қ ва лабда кузат иладиган узгаришлар..
119
тезланаётган бем орларда ал лерги к ан ам н езн и ва ю қорида ай - 
тиб ўтилган си н ам ал арн и а н и к ^ а ш лозим .
П ластм асса ти ш л а р н и кўтара ол м асли к ва м и н ерал т и ш - 
лардан ф ой дал ан и ш га қ арш и кўрсатм алар бўлганида мақсадга 
кўра д авол овч и п р о тез ко н с тр у к ц и ял а р и си ф ати да қўллан и - 
лади.
Ф и зи к а в и й ом иллар сабабли ю зага келувчи протез стом а­
титлари қач он ки п ротезн и н г протез м айдони ш и л л и қ қавати- 
даги кечаётган ж араёнларга м анф ий таъсир қилганида ёки п ро­
те зн и н г ўзидаги ж араён лар туф а или келиб чиқади.
П ластин кал и, п ластм асса базисли п ротезлард ан ф ой дал а- 
н и ш д а , у л а р н и н г и с с и қ л и к н и ях ш и ў т к а зм а с л и ги ту ф а й л и
“ П а р н и к ” сам араси келиб чиқади. Ш у сабабли протез остида 
тан а ҳароратига яқи н ҳарорат пайдо бўлади. О қибатда эса м ик- 
р о о р га н и зм л а р к ў п ай и б , ги ги ен а б у зи л ад и , су рун кал и д и ф ­
ф уз, субъектив сезги си з кечадиган ялли глан и ш ю зага келади. 
Вакуум сам ар аси эс а ю қори ж ағда яхш и к л а п а н м еханизм и 
бўлганда келиб чиқади. Б ун и н г устига “ти б б и й бан ка сам ар а­
с и ” ю з б ерад и , д и ф ф у з гиперем ия ва ш иш бўлиб, субъектив 
сезги си з сурункали ялли глан и ш содир этилади.
Б ун д ай ҳолатлар д аво м и д а п ротез к о н с тр у к ц и я с и н и тўғ- 
ри тан л аш катта аҳам и ятга эга (м и н и м ал м айдонга қопловчи 
ко б а л ьт-х р о м қ о т и ш м а л а р и , и к к и қ аватли п р о тезл и бази с). 
П ротез ю заси м ай д он га м акси мал те ги ш и , ти н ч л и к вақтида 
эса м ай д он га б оти б , и ш ем и я м ай д о н ч ал ар и н и кел ти р и б чи- 
қарм асл и ги кер ак. Ч ай н о вд а пайдо бўлувчи и ш ем и я м айдон 
б ўй л аб те н г та р қ а л и ш и , алоҳида нуқталарга босим туш м ас- 
л и ги керак.
В ақ ти н ч ал и к и ш ем и я п ротез қўндоғи ю м ш о қ тўқи м аси га 
м ассаж бўлиб, ч ай н ов тўхтаганда қон ян а о қи б келади. Базис 
билан тўқ и м ал ар н и н г бундай м уносабати яхш и натиж а бериб, 
О Б Ш К л а ги сурункали я л л и ғл ан и ш л ар кел и б ч и қ и ш и га бар- 
ҳам беради. У ндан таш қ ар и металл протез б азисларидан ф о й ­
д алан и ш и с с и к л и к н и н г ч и қи б кетиш и га ва п ар н и к сам араси- 
н и н г олди олин и ш и га сабаб бўлади.
П ротез стом атитлари оғи з бўш лиғи ва протезлар ги ги ен и к 
ҳол ати н и н г яхш и с а ^ а н м а с л и г и туф айли ҳам келиб чиқади. 
Б ем орга (о ғи з б ўш л и ғи н и ) д ав о л а н и ш д а н авв ал , д а в о л а н и ш
вақтида ва даволаниб бўлгандан сўнги вақтлар м обайнида п ро­
тездан ф ой дал ан и ш ва оғи з бўш лиғи ги ги ен и к ҳолатига эъти- 
бор б ери ш туш унтирилади.
Я рал и н ек р о ти к ж араён ларда б ем орларга ти ш чўткалари- 
д ан ф о й дал ан и ш таъ қи қл ан ад и . Ҳ ар вақт овқатлангандан к е й ­
ин ти ш ва ти ш оралари 3% Н 20 , га бўктирилган пахта билан 
арти л и ш и л о зи м , ш ундан кей и н оғи з бўш лиғи ан ти сеп ти к


120
Оғиз бўшлит ш и.ииқ қавати ва лаб каса.ыиклари
воситалар билан ирригация қилинади. О ғиз бўш лиғидан нохуш 
ҳ и д л арн и н г келм аслиги п арвари ш ва д а в о л а ш н и н г сам арали 
бўлганидан далолат беради. О Б Ш Қ н и н г бутунлиги билан кеча­
диган яллиғланиш ларда парвариш ўзгача бўлади. Т иш ларни то- 
залаш учун ю м ш оқ толали чўткалар д аволовчи-ироф илактик па- 
сталар - “Л и н а я ” , “ Н овинка72” , “ С п у тн и к” “ Р ом аш ка” , “ Ф то- 
рам ент” , “Д ен та-М ед ” , “Д рако ш а” , “ Ф тор и Ф р еш ” билан б и р ­
га қўлланилади. Бу пасталар яхш и антим икроб, яллиғланиш га 
қарш и, тозаловчи ва хуш бўйлантирувчи хусусиятга эга. П ротез­
ларн и парвариш лаш ҳам даврий равиш да, чўтка, паста ёки п о ­
рош ок ёрдамида амалга ош ирилади. П ротезлар 2-3 том чи тиш
э л и кси ри (“Л есн о й ” , “ С веж есть") қўш илган 16-20°С ҳарорат- 
л и қайнаган сув солинган идиш да тозаланади.

Download 13,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   313




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish