Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент тиббиёт академияси Тиббий ва биологик кимё кафедраси


Қонда қанд миқдорининг бошқарилиши



Download 3,23 Mb.
bet4/7
Sana25.03.2022
Hajmi3,23 Mb.
#509054
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
7-фруктоза Уз

Қонда қанд миқдорининг бошқарилиши

  • Қонда глюкоза миқдори 3,5-6,1 ммоль/л ь бўлади.
  • Бу асосан инсулин ва глюкогон хисобига, уларнинг нисбатига боғлиқ.
  • Регулятор орган – жигар
  • Гуморал - ички секреция безларининг гормонлари
  • МНС
  • Абсортив (овқатланишдан сўнг) холатда энергия махсулотлари билан таъминлаш сўрилган глюкоза хисобига бўлса, постабсорбтив (очлик) холатда эндоген захиралар ёки глюконеогенез хисобига кузатилади. Қолган қисми захираланади.
  • Қонда инсулиннинг концентрацияси 36-180 пмоль/л (5-25 мМЕ/л), овқат қабул қилгандан сўнг – 360-540 пмоль/л.
  • Глюкагоннинг қондаги миқдори 30-210 нг/г (3,1-4 моль/л атрофида); углеводсиз овқат ейилгандан кейин ва очлик пайтида глюкагон концентрацияси 1,5-2 баравар кўпайиб қолади.

Қонда глюкоза миқдорини МНС орқали бошқарилиши

  • Қонда глюкозанинг миқдори ошса: метаболик марказлар қўзғалиши, гипоталамус орқали n.vagus га ўтиши, β-xужараларни қўзғалиши, инсулин синтези тезлашади, глюкозани гликоген шаклида захираланади, қонда глюкоза миқдори пасаяди.
  • Қонда глюкозанинг миқдори камайганда: метаболик марказлар қўзғалиши, гипоталамус орқали симпатик нерв толаларига ўтиши, буйрак усти бези мағиз қисмида адреналин гормонининг синтезланиши тезлашади, гликогенни глюкозага парчаланиши тезлашади ва қонда глюкозанинг миқдори ошади.

Қонда глюкоза миқдорини гормонал бошқарилиши

  • Глюкокортикостероидлар - аминокислотолардан глюкоза синтезини тезлаштиради
  • Адреналин ва глюкогон гликоген парчаланишини тезлаштиради
  • Инсулин турли xужайра мембраналарининг глюкоза ўтказувчанлигини кyчайтиради

Инсулин ва кортизолнинг нинг таъсир механзми

Тўқималарнинг глюкозага бўлган талаби ошганда гликогенолиз, яъни гликоген парчаланиши тезлашади. Бунда адреналинни ажралиши тезлашиб, у ҳужайра мембранасидаги адреналинга хос рецепторлар орқали мембранадаги аденилатциклаза ферментини активлигини оширади: активланган аденилатциклаза АТФдан ц-АМФ ҳосил бўлишини тезлаштиради. ц-АМФ ноактив пропротеинкиназани актив протеинкиназага айлантиради: бу кам актив гликогенфос-форилаза «в»ни актив – гликогенфосфорилазага «а»га айлантиради. Бу вақтда /г/ф «в» протеинкиназа таъсирида ва 4 молекула АТФ иштирокида (4 мол. АДФ ажратиб) фосфорланади; фосфорланган г/ф «а» активдир. Г/ф «а» гликолиз учун глюкоза қолдиқларини тайёрловчи фермент бўлиб, у 2 хил формада бўлади:

  • Тўқималарнинг глюкозага бўлган талаби ошганда гликогенолиз, яъни гликоген парчаланиши тезлашади. Бунда адреналинни ажралиши тезлашиб, у ҳужайра мембранасидаги адреналинга хос рецепторлар орқали мембранадаги аденилатциклаза ферментини активлигини оширади: активланган аденилатциклаза АТФдан ц-АМФ ҳосил бўлишини тезлаштиради. ц-АМФ ноактив пропротеинкиназани актив протеинкиназага айлантиради: бу кам актив гликогенфос-форилаза «в»ни актив – гликогенфосфорилазага «а»га айлантиради. Бу вақтда /г/ф «в» протеинкиназа таъсирида ва 4 молекула АТФ иштирокида (4 мол. АДФ ажратиб) фосфорланади; фосфорланган г/ф «а» активдир. Г/ф «а» гликолиз учун глюкоза қолдиқларини тайёрловчи фермент бўлиб, у 2 хил формада бўлади:
  • 1. Г/ф «а» – актив, фосфорланган,
  • 2. Г/ф «в» – ноактив, фосфорланмаган.
  • Г/ф «а» гликогенни глюкоза-1-фосфатга (Н3РО4 бириктириб) айланишини тезлаштиради; у эса фосфоглюкомутаза таъсирида глюкоза-6-фосфатаза таъсирида глюкоза ва Н3РО4га парчаланади.

Download 3,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish