Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент фармацевтика институти


А + В  -- > C* + D, C* -- > C + hy



Download 0,83 Mb.
bet92/146
Sana23.02.2022
Hajmi0,83 Mb.
#157940
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   146
Bog'liq
Fizik usullar

А + В  -- > C* + D, C* -- > C + hy
Ушбу реакция билан бир вақтда нурланишсиз
C*-- > C
Хемилюминесценциянинг интенсивлиги хемилюминесцент
реакциянинг тезлигига (V)  боғлиқ:
d (hy) dc
J= . V ёки  -----------= 6,02 1023  -----
dr dr
Бу тенгламада мутоносиблик коэффиценти  хемилюминес -ценциянинг  N1
квант унумини ташкил этади:  = -------
No
N– шуъланувчининг умумий молекулар сони,  - мутоносиблик коэффиценти айрим биокимёвий реакциялар учун 1 га яқинлашади, кўпчилик бошқа холларда у бир неча ўн фоиздан ошмайди. Хемилюмицент реакцияларнинг механизми жуда мураккаб, уларда комплексланиш, каталик ва радиал реацияларнинг аҳамияти катта. Хемилюминесцент реакциялардан оксидланиш-қайтарилиш, комплексланиш реакциялари ва қўзғотилган молекулаларни ўрганишда фойдаланилади. Бу усул 10-10 – 10-4 г/мл миқдордаги моддаларни 5 мл эритмадан аниқлаш имконини беради.
Нефелометрик усул фармацевтик таҳлилда кўпроқ алкалоидларни аниқлашда қўлланилмоқда. Асосан алкалоидларни чўктириш учун энг сезгир реактив фосфорно-вольфрамат кислотасидан фойдаланиб келинмоқда. Бу жараёнда таҳлилни амалга оширишда визуал иккита усулда олиб борилади:
1. Алкалоидларни фосфорно-вольфрамат кислотасининг сезгирлик даражасига асосланиб:
2. 0,01М фосфорно-вольтрамат кислотасининг чўктириш қийматига асосланиб.
Биринчи усул асосида алкалоид сақлаган эритмани аста-секин суюлтириш натижасида,энг кўп суюлтирилган эритмасини 3% фосфорно-вольфрамат кислотаси билан чўкма ҳосил қилиш хусусияти аниқлаб олинади. Унда шу эритмани концентрациясини эталон сифатида қабул қилиниб, унга асосланиб текширилувчи эритмани концентрациясини аниқлайди.
Иккинчи усул ёрдамида авал 1 мл 0.01М фосфорно-вольфрамат кислотасини қанча миқдордаги алкалоидни чўктириш қийматини аниқлаб олинади. Бунинг учун алкалоид эритмасини бир хил пробиркаларга 5 мл дан солиниб, сўнгра ҳар бир пробиркадаги эритмага 0,1М фосфорно-вольфромат кислотасини қийматини 0,05мл дан оширган холатда қўшиб борилади. Эритмалар сув хаммомида 5 дақиқа қизитиб, сўнгра эритмаларни совутилиб, фильтрлаб олинади. Фильтрдаги эритмаларни икки тенг қисмга бўлиб, биринчи қисмига 2 томчи алкалоид эритмасидан, иккинчи қисмига бир томчи реактивдан қўшилади. Реактив қўшилган пробиркадаги эритмани лойқаланиши, алкалоидни чўктиришда реактивдан кам миқдорда қўшилганлиги алкалоид солинган эритмани лойқалниши эса, унда реактив миқдори ошиқча қўшилганлигини билдиради.
Тажрибалар асосида алкалоидни чўктиришда қўлланилган 0,05 мл реактив қиймати оралиғини 0.01мл хажмга ошириб эквивалент нуқтаси топиб олинади. Бу эквивалент нуқтада реактив қўшилган эритмада, ҳамда алкалоид қўшилган пробиркаларда лойқаланиш кузатилмайди.
Шунга асосан алкалоидни қандай концентрациясини 1 мл 0,01М фосфорно-вольфромат кислотасини хажмини аниқлаб алкалоидни миқдорини хисоблаб топилади.
Буни амалда олиб бориш учун атропинни таблетка дори шаклини мисол тариқасида келтириш мумкин
Таркибида: Натрий гидрокарбонат 0,25
Ангишвона гул экстракти
(экстракт красавки) 0,015
Уч дона таблеткани майдалаб колбага солинади. Устига 10 томчи тозаланган сувдан қўшиб, сўнгра 20 мл эфир ва 5-10 томчи аммиак эритмасидан қўшилади. Ҳосил бўлган эритмани 20 дақиқа қолдириб, эфирли эритмани пахта ёрдамида фильтрлаб олинади. Олинган эфирли эритманинг 15 мл га 10 мл 1% хлорид кислотасини эритмасидан қўшиб, эфирни хайдаб олинади. Қолган сув хлорид кислотали эритмадан эфир қолдиқларини учириб юбориб, сўнгра бошқа идишга ўтказилади (А эритма).
Учта бир хил хажмдаги пробиркаларга микропипеткалар ёрдамида 0,9; 1,1; 1,3 мл А эритмадан солинади.
Тўртинчи пробиркага эталон эритма сифатида 0.55 мл 0,01% атропин сулфат эритмасидан солинади. Ҳар бир пробиркадаги эритмаларни хажмини 1% хлорид кислотани эритмаси билан 5 мл гачан қўшиб, сўнгра пробиркаларга 2 томчи 3% фосфорно-вольфромат кислотасидан қўшилади.
1-2 дақиқадан кейин эритмаларни лойқаланишини нур ёрдамида эталон эритмага нисбатан таққослаб аниқланади.
Таблетка таркибидаги атропин алкалоидини асос холида миллиграмм миқдори аниқлаб олинади.
0,04589 . 10.20.С
Х= --------------------------
а.в . 15
Х – таблетка таркибидаги атропин асосини миллиграмм миқдори
а – А эритма солинган пробиркадаги эталон эритманинг лойқаланишига тўғри келган хажми
в – тахлил учун олинган тортма, грамм миқдорда
С – битта таблетканинг ўртача қиймати
0,04589 – эталон эритмадаги атропин асосини миллиграмм миқдори
Атропинни битта таблетка таркибида ўртача оғирлигига нисбатан оғирлиги 0,19-0,26 мг, қайсики ангишвона гулининг экстрактига нисбатан 0,013-0,0147г тўғри келади.
Кофеинни дори шакллари таркибиан аниқлаш
Ацетилсалицил кислотаси - 0,3
Кофеин - 0,05
Дори шаклидан аниқ миқдорда 0,05г тортиб олиниб, стаканга ўтказиб 5 мл тозаланган сувда 2-3 дақиқа эритиб олинади. Эритма фильтр орқали 100 мл ўлчов колбасига фильтрлаб олинади. Стакан ва фильтрни 3-4 маротаба 5 мл тозаланган сув ёрдамида чайқаб олинади, сўнгра эритани хажмини белгисигачан етказилади.
Тўртта бир хил хажмдаги пробиркалардан олиниб микропипетка ёрдамида 0,3; 0,35; 0,4 ва 0,45 мл текширилувчи эритмадан ўлчаб олиниб ва бешинчи пробиркага 0,3 мл эталон эритмадан (0,01% кофеин асосини сувли эритмаси) олинади. Ҳамма пробиркаларга 5% хлорид кислота билан хажми 5 мл бўлгунча қўшилади. Сўнгра устига 2 томчи 3% фосфорно-вольфромат кислотасини эритмасидан қўшилади. Текширилувчи модданинг пробиркаларда лойқаланиши эталон эритманинг лойқаланиши билан таққослаб қўйидаги тенглама асосида грамм миқдори аниқлаб олинади.
0,0003 . 100.С
Х= --------------------------
а.в
Х - кофеинни порошок таркибидаги грамм миқдори
а - эталонга тўғри келган текширилувчи эритманинг лойқаланишига тўғри келган хажми.

Download 0,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   146




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish