Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент фармацевтика институти

Хроматографик чўққи юзасини аниқлаш
Хроматографик чўққилар кўринишига ва бўлиниш ўлчамлари
га боғлиқ холда чўққилар юзаси қуйидаги усулларнинг бири би-
лан ўлчанади.
1. Чўққиларни планиметрлаш (ўлчаш).
2. Контур бўйича диаграмма қоғозини қирқиб олинган хро матограмма чўққиларини торозида ўлчаш ёки тортиш.
3. Чўққи баландлигини ярим баландлик даражасидаги кенг лигига кўпайтириш.
S = h . _1/2
4. Баландликни бир неча даражаларда ўлчанган кенглик нинг ўртача қийматига кўпайтириш. Бу усулнинг вари антларидан бири бўлиб, Кендал Бош усули ҳисобланади.
Бу усулга кўра чўққи юзаси ўлчанган кенглик каттали гини баландликка кўпайтмасини ярмига тенг.
 0,15 +  0,85
S = h ------------------------
2
5. Чўққини оддий шаклларга бўлиш йўли билан аниқлаш.
6. Эгри чизиқ бурилиш нуқталарига ўтказилган уринма на тижасида хосил бўлган учбурчак юзасини ўлчаш.
7. Ўзи ёзувчи асбоб билан синхрон ишловчи электрон интегратор ёрдамида аниқлаш.
Газохроматик таҳлил амалиётида миқдор аниқлаш учун 3
хил усулда кенг фойдаланилади.
1. Ички стандартлаш усули.
Ички стандартлаш усулининг мохияти шундаки, бошланғич
моддага миқдори аниқ бўлган стандарт модда қўшилади. Ҳосил
бўлган ички стандарт қўшилган модда хроматографиялашда ва
хроматограммада аниқланган чўққилар ва стандарт модданинг
параметрлари ўлчанади. Аниқланган компонентни таркиби Р₁ қуйидаги формула орқали хисобланади:
K₁S_i
P₁ = ------------- .100. R
K_ст . S_ст
К_ст, К₁ - детекторнинг сезгирлигига боғлиқ бўлган
аниқланаётган компонент ва ички стандарт чўққилари юзасига
туташувчи коэффицент S_i, S_ст - мос чўққилар юзаси.
R - тахлил қилинаётган модда массасининг (стандартсиз)
ички стандарт массасига нисбати коэффицентлари
S_ст С₁
Кi= --------------
Si . С_ст
формуласи билан топилади.
С₁, С_cт - аниқланадиган модда ва ички стандартнинг концентрацияси.
K_ст - қийматини 1 га тенг қилиб қабул қилинган.
K - ни хисоблаш учун тахлил қилинаётган ва стандарт
модданинг аниқ маълум бўлган миқдори олдиндан хроматографияланади.